Sportclub als living lab: innovatie en technologie voor toekomstbestendige verenigingen

Innovatie is essentieel voor sportclubs in Nederland om toekomstbestendig te blijven. Veel sportclubs kampen met uitdagingen als grote concurrentie, hoge energieprijzen, terugloop van bestuursleden en verouderde faciliteiten. Deze problemen worden nog eens versterkt door de veranderende consumptiegewoonten van nieuwe generaties. Om deze uitdagingen aan te gaan, is innovatie en slim inspelen op maatschappelijke trends cruciaal. In dit kader lanceren TU Delft, KNVB en de Gemeente Amsterdam het pilotproject Innovation Clubhouse; een uniek clubhuis dat fungeert als Living Lab waar technologische en sociale innovaties worden getest en doorontwikkeld. De opgedane kennis en ervaringen worden vervolgens beschikbaar gesteld voor clubs in heel Nederland. De komende periode zal de samenwerking uitgebreid worden met verschillende partijen om het ontwerp en de realisatie van het Innovation Clubhouse mogelijk te maken.

Een sportvereniging is een kleine maatschappij waar alles samenkomt. Onze Delftse onderzoekers kijken ernaar uit om aan de slag te gaan met de vele technologische vraagstukken die binnen dit living lab samenkomen. Wij zijn trots dat de TU Delft een van de belangrijke partners is binnen dit initiatief.

Tim van der Hagen (Rector en Voorzitter College van Bestuur TU Delft)
Innovatiethema’s

Onderzoekers van TU Delft doen vanuit AMS Institute, het kennisinstituut voor grootstedelijke vraagstukken in Amsterdam, met name onderzoek op het gebied van verduurzaming, circulair bouwen, energiebesparing en mobiliteit. Zo richten zij zich bijvoorbeeld op de vragen hoe sportverenigingen kunnen bijdragen aan de energie -en warmteproductie voor de wijk, hoe sportvelden als waterbuffer kunnen worden gebruikt bij grote regenval en hoe de logistiek van de stad kan worden verbeterd door de veelal onbenutte parkeerplaatsen in te zetten als hub voor deelvervoer. Daarnaast wordt er gekeken naar hoe sportclubs hun aanbod op een slimmere manier kunnen organiseren, zodat dit beter aansluit bij ongebonden sporters, middelbare scholieren en andere doelgroepen die momenteel vaak afhaken bij de sportvereniging.

Sportverenigingen zijn belangrijk voor Amsterdam. Niet alleen vanwege sportstimulering en gezondheid, verenigingen hebben óók een sociale en verbindende functie in de buurt. We zien dat verenigingen de afgelopen jaren onder druk zijn komen te staan. Daarom is het goed om te kijken hoe we sportclubs kunnen versterken en toekomstbestendig kunnen maken, door het clubhuis in te zetten als plek waar verschillende maatschappelijke, innovatieve en duurzame projecten samenkomen. Dit zorgt voor meer cohesie in de wijk en kan innovaties opleveren waardoor er veel slimmer omgegaan wordt met energieverbruik en ruimte op een sportcomplex.

Sofyan Mbarki (Wethouder Sport & Bewegen gemeente Amsterdam)
Motor van de wijk
Innovation Clubhouse heeft als doel niet alleen om meer mensen aan het bewegen te krijgen en technologische innovaties te bevorderen, maar ook om een grote rol te spelen als sociaal punt in de wijk. Door bijvoorbeeld wijkfuncties zoals huiswerkklassen of een bibliotheekfiliaal te integreren in het clubhuis, kan het bijdragen aan de verbetering van de sociale binding met de buurt. Omdat bewoners vanuit alle lagen van de bevolking met enige regelmaat op sportparken te vinden zijn, kan het Innovation Clubhouse bovendien een toegankelijke en laagdrempelige eerste stap vormen naar hulp voor mensen met financiële problemen, toegang tot werk of bij laaggeletterdheid.

Het clubhuis als living lab
Het clubhuis en het bijbehorende terrein moeten gaan fungeren als een zogenaamd Living Lab, een plek waar nieuwe ideeën en technologieën kunnen worden ontwikkeld, getest en geïmplementeerd in een realistische omgeving. Met de focus op thema’s als klimaatverandering, energie, mobiliteit, educatie, sociale inclusie, circulair bouwen, gezondheid en sport zelf wordt de impact van innovaties op deze gebieden onderzocht en verbeterd. Het experimentele karakter van het project maakt het mogelijk om met een integraal ontwerp verschillende uitdagingen in de buurt en diverse partijen aan te spreken om zich aan te sluiten.

De bij de KNVB aangesloten voetbalclubs timmeren niet alleen sportief aan de weg, maar zijn ook vaak maatschappelijk betrokken. Vanuit die rol willen clubs vanuit hun eigen zelfredzaamheid ook graag werken aan een sportomgeving die past bij de wensen van de leden van morgen. Nadenken over een veilige en duurzame omgeving voor de leden en naast het sporten een fijne tijd kunnen beleven sluit hier goed bij aan. We zijn daarom benieuwd naar de uitkomsten van dit pilotproject.

TU Delft, KNVB en de Gemeente Amsterdam hebben in samenwerking met AMS Institute, Sportinnovator, Triple Double en Space&Matter het concept Innovation Clubhouse ontwikkeld. In de komende periode zal de samenwerking worden uitgebreid met meer partijen, om in 2024 te kunnen starten met het ontwerp en de realisatie van het Innovation Clubhouse in Amsterdam. Succesvolle voorbeelden die in het innovatieve clubhuis worden ontwikkeld, kunnen door andere clubs in Nederland worden overgenomen.