Deel dit artikel
-

Regelgeving

Met de richtlijn voor copyright maakt Europa zich op voor een betere bescherming van auteursrechten in het digitale tijdperk

Digitale handtekening
Dit jaar mag u tekenen zonder pen

Status

Het wetsvoorstel ligt nog ter goedkeuring bij de Tweede Kamer. Naar verwachting zal de wet medio 2002 zijn aangepast.

Eisen

In het wetsvoorstel staat beschreven aan welke eisen de digitale handtekening moet voldoen. Aan de orde komen zaken als identificatie, integriteit en authenticatie. Het wetsvoorstel regelt ook de aansprakelijkheid van certificatiedienstverleners, de Trusted Third Parties. Deze "vertrouwde derde partij" garandeert dat de e-handtekening ook daadwerkelijk bij de betreffende persoon hoort.

PKI

Public Key Infrastructure (PKI) is een infrastructuur die ervoor zorgt dat personen verzekerd kunnen zijn van de vertrouwelijkheid van elektronische communicatie en transacties. Met PKI-systemen kunnen ontvangers van e-mail de identiteit van de verzender met zekerheid vaststellen. Tegelijkertijd worden de berichten versleuteld, waardoor iemand die een bericht onderschept dat niet kan lezen. Op die manier combineert PKI encryptie met digitale certificaten, die gezamenlijk als digitale handtekening worden verstuurd. Taskforce PKI Overheid legt het fundament voor deze infrastructuur in Nederland.

TTP

Waaraan moet een Trusted Third Party voldoen? Het TTP.nl-project ? een samenwerking tussen marktpartijen en de overheid ? heeft een richtlijn ontwikkeld en een schema opgesteld aan de hand waarvan een TTP wordt beoordeeld. De Telecommunicatiewet regelt het functioneren van de certificeerders. De OPTA wordt belast met het toezicht op TTP's.

Discussie

De overheid heeft plannen om een wettelijk kader te ontwikkelen waarbinnen politie en inlichtingendiensten toegang krijgen tot encrypte gegevens. (zie encryptie)

Urls

Het platform voor elektronisch zakendoen ECP faciliteert het project TTP.NL: www.ecp.nl .
Taskforce PKI Overheid: www.pki-overheid.nl
Bits of Freedom, privacy en burgerrechten organisatie voor de informatiemaatschappij: www.bof.nl

Auteursrecht
Nieuwe technieken vereisen nieuwe regels

Wetgeving op het gebied van auteursrechten is in Nederland geregeld in een drietal wetten: de Auteurswet, Wet Naburige rechten en de Databankenwet. Regels in deze wetten zullen worden aangepast om te kunnen voldoen aan de Europese richtlijn auteursrecht.

Europese Unie

Met de richtlijn voor copyright maakt Europa zich op voor een betere bescherming van auteursrechten in het digitale tijdperk. Belangrijk uitgangspunt hierbij is dat de muziekindustrie, kunstenaars en andere belanghebbenden de exclusieve rechten hebben op de reproductie en verspreiding van hun werk. Kopiëren voor privégebruik is toegestaan indien er sprake is van een commercieel oogmerk. Met de richtlijn hoopt de Europese Unie de handel in digitale content, zoals boeken, muziek en films te versoepelen.

Status Nederland

Hoe de EU-richtlijn in de Nederlandse wetgeving wordt vormgegeven is nog niet geheel duidelijk. In de richtlijn zijn uitzonderingsregels opgenomen waaruit elke lidstaat zijn eigen keuzes kan maken, zoals bijvoorbeeld over de vorm van compensatie aan auteursrechthouders. De copyrightrichtlijn moet voor december 2002 in nationale wetgeving zijn omgezet.

Discussie

De discussie over auteursrecht wordt op verschillende (vak-) gebieden gevoerd. Uitgevers, bibliotheken, platenmaatschappij en talloze andere grote en kleine partijen mengen zich in het debat over auteursrechtenbescherming. Het meest bekende voorbeeld is Napster, dat in de zomer van 2001 gestopt is met het leveren van diensten waarbij gratis muziek kon worden gedownload. Het verdwijnen van Napster betekent echter nog geen overwinning van de muziekindustrie. Het (illegale) downloaden van muziek via internet gebeurt nog steeds, via andere ? juridisch moeilijker aan te pakken ? programma's.

Urls

Dossier richtlijn Auteursrecht in de informatiemaatschappij: www.ivir.nl/auteursrechtrichtlijn/dossier.html .
Website van het ministerie van justitie met publicaties over auteursrechten en een discussieforum: www.minjust.nl/auteursrecht . Dossier Auteursrecht: www.nrc.nl/dossiers/auteursrecht

Encryptie
Luidere roep om striktere wetgeving

Encryptie (versleuteling) is een techniek om gegevens te beveiligen. Het wordt onder meer gebruikt bij e-mailverkeer, betalingstransacties en beveiliging van overheids- en bedrijfsnetwerken. Door versleuteling worden gegevens onleesbaar, ook voor inlichtingendiensten. Dit laatste vormt regelmatig aanleiding voor discussie. Na de aanslagen in de VS werd de roep om striktere wetgeving weer luider.

Voorstanders

In de discussie over encryptie komt privacy vaak naar voren. Voorstanders menen dat burgers recht hebben op vertrouwelijke en veilige informatie. Encryptie is daarbij van essentieel belang. Naast privacy wijzen de voorstanders ook op een ander belangrijk punt. Veel netwerken maken gebruik van encryptie. Het aan banden leggen van encryptie heeft derhalve ook negatieve gevolgen voor de ontwikkeling van betrouwbare e-commerce en de beveiliging van informatienetwerken in zijn algemeenheid.

Tegenstanders

Tegenstanders willen een strenger beleid rond het gebruik en de verkoop van encryptie-software. Ook menen zij dat digitale sleutels (die de encryptie kunnen breken) centraal opgeslagen moeten worden, zodat intelligentiediensten via een achterdeur toch informatie kunnen inwinnen. Terroristische activiteiten kunnen zodoende eerder worden opgemerkt, aldus de tegenstanders van encryptie.

Nederland

Plannen om het gebruik van encryptie tegen te gaan of in te dammen worden in Nederland elke keer de kop ingedrukt. Wetsvoorstellen verdwijnen in de prullenmand omdat ze teveel weerstand oproepen. Om dit moment is de overheid aan het bestuderen of er een mogelijkheid bestaat om toegang krijgen tot 'de klare tekst' van versleutelde communicatie. Dit staat beschreven in het concept-rapport en de notulen van de Technische Werkgroep Rechtmatige Toegang, zo maakte de privacy- en burgerrechtenorganisatie Bits of Freedom onlangs bekend. Saillant detail is dat de voorlichtingscampagne van de ministeries van Economische Zaken en Verkeer en Waterstaat SurfopSafe het gebruik van encryptie promoot.

Europa

De Europese Commissie pleitte onlangs voor een standaardisering van technologie, zoals encryptie. Op dit moment werkt de commissie aan een harmonisering van wetgeving op dit terrein.

Urls

Uitvoerige informatie over encryptie en recht is te vinden op: http://cwis.kub.nl/~frw/people/koops/bertjaap.htm
Bits of Freedom: www.bof.nl
SurfopSafe: www.surfopsafe.nl

E-government
De overheid gaat digitaal

Elektronische overheid

Actieve stimulering van het gebruik van ICT ? met dit doel is de overheidscampagne 'Nederland gaat digitaal' vorig jaar van start gegaan. Eén van de speerpunten in de campagne vormt het actieprogramma 'Elektronische Overheid'. Hierin zijn plannen ontwikkeld voor de dienstverlening van de overheid ? en de veiligheid daarvan ? via internet. Zo moet overheidsinformatie online te raadplegen zijn en moet de interne dienstverlening verbeterd worden door digitalisering.

Een ander belangrijk punt is het zogeheten 'overheidsloket 2000'. Minister van Boxtel van Grote Steden- en Integratiebeleid wil in 2002 een kwart van de overheidsdiensten via internet laten verlopen, zoals het verstrekken van paspoorten, rijbewijzen, bouwvergunningen, subsidie-aanvragen, uitkeringen etc.

Digitale identiteitsbewijs

Heikele punten in de plannen voor digitale dienstverlening zijn privacy en beveiliging. Met de invoering van PKI (zie digitale handtekening) en de digitale identiteitsbewijzen (smartcards) moeten deze problemen ondervangen worden.

Status

Pilotprojecten in Delft, Amsterdam, Alkmaar en Kenniswijk Eindhoven moeten aantonen of de techniek, de gebruiksvriendelijkheid en de haalbaarheid van het overheidsloket toereikend zijn.

Planning

Vanaf 2003 wil de overheid beginnen met de geleidelijke invoering van PKI. Op dat tijdstip zullen ook de smartcards worden verstrekt. De verwachting is dat dan ook de digitale handtekening volledige rechtsgeldigheid heeft om transacties van en naar overheidsinstanties mogelijk te maken.

Doel

Met de plannen voor een 'digitale overheid' wil de overheid de interne en externe bedrijfsvoering verbeteren, maar bovenal de relatie met de burger versoepelen en vergemakkelijken.

Kritiek

Kritiek richt zich met name op het gebied van privacy en beveiliging. Is de privacy van de burger wel voldoende beschermd als financiële, fiscale, personele, sociale en medische dossiers van miljoenen Nederlanders over het Net flitsen? En hoe staat het met de beveiliging van de computernetwerken?

Enkele andere projecten

'Digitale trapveldjes' (subsidiëring van computers met internetaansluiting in achterstandswijken) en 'digitale kluisjes' (beveiligde plek op internet waar burgers persoonlijke gevens kunnen opslaan).

Url's

Nederland gaat digitaal: www.nederlandgaatdigitaal.nl .
Actieplan 'Elektronische Overheid': www.minbzk.nl/e-overheid .
Taskforce PKI overheid: www.pki-overheid.nl .
Webstek van Minster van Boxtel van Grote Steden- en Integratiebeleid: www.ministervanboxtel.nl
Overheid: www.overheid.nl

Stimuleringsbeleid
Nederland moet op kop

Doelstelling

Nederland moet op ICT gebied 'tot de kopgroep in de wereld' behoren. Dit stelt het kabinet in de Rijksbegroting voor 2002. Het actieve ICT-beleid voor de komende jaren zal worden gebaseerd op de eerder verschenen nota De Digitale Delta. Speerpunt hierbij is de totstandkoming van een 'volledig open en concurrerende markt' voor ICT-infrastructuurvoorzieningen.

Wetgeving Nederland
Bedrijven en organistaies moeten open kaart spelen

Privacywetgeving in Nederland is grotendeels geregeld in de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp). Samengevat stelt de wet dat bedrijven en organisaties open kaart moeten spelen. Burgers moeten op de hoogte zijn dat er gegevens worden ingewonnen, wat er mee gebeurt en waarom. Persoonsgegevens van derden mogen alleen gebruikt worden voor het doel waarvoor de gegevens zijn verkregen ? tenzij een uitdrukkelijke wettelijke verplichting ook het gebruik voor een ander doel toestaat of zelfs daartoe verplicht. Daarnaast zijn bepalingen over privacy opgenomen in de Grondwet, het Europese verdrag voor de rechten van de mens en in het Burgerlijk Wetboek.

Ook de Wet Computercriminaliteit schrijft regels over privacy voor. Deze wet beschermt burgers tegen bepaalde vormen van hacken.

In de Telecommunicatiewet is geregeld dat telecombedrijven en internetaanbieders bepaalde gegevens moeten bewaren. Deze wetgeving verplicht deze bedrijven bovendien om hun diensten of netwerken aftapbaar te maken. De Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv) bepaalt onder meer dat de BVD en MID telecommunicatie mogen aftappen, na toestemming van het ministerie van Binnenlandse Zaken.

Europese Unie

Onder de vlag van harmonisatie, rechtszekerheid en vertrouwen formuleert Brussel een wettelijk kader voor alles wat maar met de ontwikkeling en exploitatie van informatie- en communicatietechnologie van doen heeft. Zo verbiedt de Europese privacyrichtlijn onder meer het doorsturen van persoonsgegevens naar bedrijven in landen die geen 'adequate' privacybescherming hebben, zoals de VS. Tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten zijn in dat verband 'Save Haven'-overeenkomsten gesloten. Hierin staat onder welke voorwaarden welke persoonsgegevens mogen worden verstrekt aan bedrijven in de VS.

Urls

Het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) houdt toezicht op de naleving van de privacywetgeving: www.cbpweb.nl: Internetprivacy.nl bevat nieuws, praktische informatie en achtergronden op het gebied van online privacy: www.internetprivacy.nl Privacysite van de rechtenfaculteit van de Katholieke Universiteit Brabant: http://rechten.kub.nl/privacy/

de wet kopen op afstand
De meesten weten niet eens dat deze wet bestaat

Status

Sinds 1 februari 2001 is de wet kopen op afstand van kracht. Voluit heeft de wet 'bescherming van de consument bij op afstand gesloten overeenkomsten'. De wet waarborgt niet alleen de rechtspositie van webshoppers, maar ook van consumenten die goederen en diensten kopen via telefoon, post of televisie.

Inhoud

De nieuwe wet- en regelgeving beschermt de consument in een aantal zaken. Een belangrijk deel vormt het herroepingsrecht. Hierin wordt gesteld dat een koper een product binnen zeven werkdagen na ontvangst mag terugsturen zonder betaling van een boete en zonder opgave van redenen. Een ander belangrijk element in de wet kopen op afstand is de informatieplicht. Voordat een overeenkomst op afstand wordt gesloten moet de consument beschikken over voldoende, duidelijke en begrijpelijke informatie. Zo moet de consument op de hoogte gesteld zijn van de prijs, de leveringsvoorwaarden, betalingsmethode en produktkenmerken. Ook bedenktijd en het recht om de overeenkomst binnen de bedenktijd te beëindigen zijn in deze wet verankerd.

Uitzonderingen

De regels gelden niet voor financiële diensten, bederfelijke waar, kranten, tijdschriften, computerprogrammatuur (waarvan de verzegeling is verbroken) en enkele andere productgroepen.

Kritiek: Kritiek is er volop. Niet op de inhoud van de wet, maar op de uitvoering. Vrijwel geen enkele Nederlandse website houdt zich aan de wet kopen op afstand, meent Christiaan Alberdingk Thijm van het advocatenkantoor SOLV. Volgens hem weten de meesten niet eens dat de wet bestaat. De Consumentenbond komt met een soortgelijke conclusie. Volgens de bond lapt een groot aantal webshops de regelgeving aan hun laars. Minister Jorritsma van Economische Zaken zou strenger moeten toezien op de naleving van de wet. Tegelijkertijd zou de overheid consumenten moeten wijzen op hun rechten en plichten bij online aankopen. Ook Isoc meent dat de internetters onvoldoende bekend zijn met de wet.

Keurmerken

De Nederlandse Thuiswinkel Organisatie, een branchevereniging voor bedrijven die op afstand zakendoen met consumenten, heeft een eigen keurmerk voor thuiswinkelen. De aangesloten leden zijn te herkennen aan het Thuiswinkel Waarborg-logo. Bij problemen tussen consument en verkoper kan een beroep worden gedaan op de geschillencommissie Thuiswinkel. De Consumentenbond is gestopt met de gratis Webtrader. Volgens de bond heeft het keurmerk zijn doel bereikt.

Internationaal keurmerk

Drie grote zakelijke organisaties ontwikkelen een nieuw internationaal keurmerk voor internetshops. Better Business Bureau Online, de Europese Federatie voor Direct Marketing en de Europese Kamers van Koophandel willen de wildgroei aan keurmerken inperken. Met de invoering van één internationaal keurmerk zijn betrouwbare internetwinkels overal ter wereld gemakkelijker te herkennen.

Deel dit bericht

1 Reactie

Rechtenstudent die gesteld is op privacy ;-)

Voor wetboeken & juridisch nieuws kijk ik -en andere juristen- vaak opwww.j-d.nl (Het Juridisch dagblad) misschien een tip om als link op te nemen in jullie -prima!- dossier over de juridische kant van internet/ict. Dawn! jullie hebben wel erg veel ruimte hieronder gelaten voor een reactie, je kan er zo een hele dagvaarding kwijt!

Plaats een reactie

Uw e-mailadres wordt niet op de site getoond