Forse toename e-commerce

Veel goed nieuws uit Groot-Brittannië deze maand. Online retail-verkopen verdubbelden in 2002, breedband en betaald internet rukken op. Het 'Holiday Season' in de Verenigde Staten leverde online retailers een omzet van 13,7 miljard dollar op. In Nederland nam het bezoek aan online retail-sites spectaculair toe maar Amazon.com doet hier slechte zaken, zo wordt getoond in deze aflevering van Feiten & Cijfers; een analyse van de huidige stand van zaken op internetgebied in twaalf tabellen en grafieken.

Het internetgebruik nam in de maanden oktober en november 2002 sterk toe, maar in december is de hoeveelheid tijd die de Nederlandse internetter online heeft doorgebracht iets teruggelopen. Na de record-maand november, waarin de Nederlandse internetter gemiddeld 9 uur en 20 minuten online doorbracht, was deze in december 9 uur en 3 minuten op het internet actief. Ook het totale internetgebruik in Nederland ging omlaag: 54,1 miljoen uren in december, tegen 55 miljoen uren in november. Dat was nog steeds op een zeer hoog niveau; het gemiddelde in de periode januari tot en met oktober was 43,4 miljoen uren (grafieken 1, 2 en 3).

In december pakte Sanoma weer de eerste positie over van MSN in de top-10 van website-eigenaren. Yahoo was de belangrijkste stijger, het kreeg op de websites in december 11,4 procent méér unieke bezoekers. Microsoft zag 12 procent minder unieke bezoekers naar haar sites komen. Het aantal unieke bezoekers aan de websites van de top-10 eigenaren als geheel steeg met 1,5 procent tot 20,5 miljoen unieke bezoekers (tabel 4).

Toename flat-fee internettoegang

Breedband doet het goed in Groot-Brittannië. In de periode januari 2001-november 2002 vervijftienvoudigde het aantal mensen in Groot-Brittannië met breedbandtoegang tot het internet. Het aantal mensen met smalband toegang steeg van januari 2001 tot maart 2002 met 14 procent maar loopt sindsdien langzaam terug (grafiek 5). Het marktaandeel van smalband is desalniettemin nog steeds heel hoog. Het aandeel smalband zakte in de periode november 2001-november 2002 van 97,3 naar 90,7 procent; breedband steeg van 2,7 naar 9,3 procent, zo blijkt uit cijfers van National Statistics. Al met al wordt internettoegang in Groot-Brittannië snel op een hoger niveau gebracht. Dat blijkt ook als wordt gekeken naar de betaling van internettoegang. Gratis internet verliest terrein. In januari 2002 maakte nog 37 procent van de Britse internetpopulatie gebruik van gratis internettoegang, in november was dat gedaald tot 26 procent. Internettoegang voor een vaste prijs ging van 29 naar 37 procent. Betaling per tik bleef gelijk net als mengvormen. Het aandeel Allways on-toegang steeg van 1 naar 6 procent (grafiek 6).

Meer online advertising

Het gezamenlijk aantal impressies van de top-10 van online adverteerders in Nederland is in december met 5,3 procent gedaald tot 349 miljoen. American Express, fx.nl en Wellowell waren nieuwkomers in de top-10, KNVB, Het Net en Bol.com verdwenen (tabel 7). In de Verenigde Staten was aan het eind van het jaar een veel positiever geluid te horen. Nielsen//NetRatings deed onderzoek naar online advertising door Fortune 500-bedrijven en concludeerde dat in het vierde kwartaal van 2002 286 van deze bedrijven een online advertising-campagne lanceerden, 6 procent meer dan in het vierde kwartaal van 2001. Nielsen//NetRatings ziet dat de Fortune 500-bedrijven het net steeds vaker weten te vinden als advertentiemedium en de verwachting van het onderzoekbureau is dan ook dat de budgetten voor online advertising in 2003 zullen gaan stijgen. Bovenaan de lijst van online adverteerders uit de Fortune 500 staat Amazon, dat in het vierde kwartaal van 2002 12,2 miljard impressies realiseerde. In de Fortune 500 staat Amazon op plaats 492. De nummer twee, Estee Lauder, realiseerde 9,5 miljard impressies en staat op plaats 360 in de Fortune 500. Grote namen in de top-10 zijn Dell, Hewlett-Packard, AOL Time Warner en General Motors (tabel 8).
Van de Fortune 500-bedrijven die voor online advertising gebruik maken van rich media staat Hewlett-Packard met 3,1 miljoen impressies bovenaan, gevolgd door SBC Communications en Microsoft.

Goede kerstresultaten e-commerce

E-commerce in de Verenigde Staten heeft bijzonder goede feestdagen achter de rug. Online shopping in de periode 2 november-27 december bedroeg 13,7 miljard dollar, 24 procent meer dan in dezelfde periode in 2001. Als ook de categorie reizen wordt meegerekend komt het bedrag uit op 15,7 miljard dollar, dat blijkt uit onderzoek van Harris Interactive, in samenwerking met Goldman Sachs en Nielsen//NetRatings. Het deel van het feestdagenbudget dat Amerikanen online hebben besteed, steeg in 2002 van 14 naar 16 procent. De grootste categorie van online aankopen is boeken/cd's/dvd's/video's met een omzet van 3,1 miljard dollar (+40 procent), gevolgd door kleding (+20 procent) en reizen (+6 procent). De grootste procentuele stijgers echter waren consumentenelektronica en speelgoed/videogames waarvan de online verkopen tijdens het 'Holidy Season' van 2002 respectievelijk 72 en 73 procent hoger waren dan het jaar ervoor (tabel 9).

Vrouwen maakten 51 procent uit van de online shopping populatie tijdens deze periode, een fractie meer dan de 50 procent in 2001. Buiten het kerstseizoen is het aandeel van vrouwen nog hoger dan dat van mannen. Het kerstseizoen van 2002 heeft een belangrijke verjonging van de online shoppers-populatie laten zien. In 2001 bestond slechts 10 procent van de online kopers uit 18 tot 24-jarigen, in 2002 was dat opgelopen tot 17 procent.

De online retail-omzet in Groot Brittannië bedroeg in december 949 miljoen pond, 5 procent minder dan de recordmaand november, toen consumenten voor een miljard pond aan online retail-aankopen deden, zo blijkt uit cijfers van Interactive Media in Retail Group (grafiek 10). De totale online retail-omzet in 2002 was 7,63 miljard pond, wat een verdubbeling was ten opzichte van de omzet in 2001 (3,8 miljard pond). In december brachten 12,8 miljoen internetters in Groot-Brittannië een bezoek aan een online retail-site, dat is 60 procent van de Britse internetpopulatie. In december 2001 brachten 9,1 miljoen Britse internetters een bezoek aan een online retail-site.

In Nederland bezochten in december 2,2 miljoen Nederlanders, 37 procent van de internetpopulatie, een online retail-site. Het aantal unieke bezoekers aan deze sites was 48 procent hoger dan in december 2001. Marktplaats.nl trok de meeste bezoekers, gevolgd door eBay.nl en Wehkamp.nl. De grootste groeier was het (van oorsprong Franse) Kelkoo.nl , dat het aantal bezoekers ten opzichte van december 2001 zag verviervoudigen. Maar ook Ebay.nl (+230 procent), Markplaats.nl (+127 procent), Neck.nl (+110 procent) en Kijkshop.nl (+105 procent) wisten het aantal unieke bezoekers meer dan te verdubbelen (tabel 11). Bol.com moest het tussen al dit geweld met een schamele groei van 22 procent doen. Amazon.com deed het als enige met een vermindering van de bezoekersaantallen van 19 procent ronduit beroerd. Het bedrijf moet er waarschijnlijk voor boeten dat het geen (volledig) Nederlandse site heeft. Ook in andere Europese landen waar Amazon.com geen lokale site heeft, zoals Italië, Zweden en Spanje, zijn de resultaten minimaal of negatief.

De venture capital-investeringen in de Verenigde Staten blijven ondertussen verder teruglopen. In het vierde kwartaal van 2002 bedroegen die nog slechts 2,4 miljard dollar. In het eerste kwartaal van 2002 was dat nog 4,5 miljard dollar. Het totaal aan venture capital-investeringen in de Verenigde Staten in 2002 was 14,3 miljard dollar; in het topjaar 2000 was dat 70,5 miljard dollar (grafiek 12).