“Uitgeverijen laten kansen liggen”

Nederlandse uitgevers slagen er niet goed in om hun producten via Internet aan de man te brengen. Dat vertelde Marcel Creemers, hoogleraar informatiesystemen van de Vrije Universiteit in Amsterdam, donderdag op het Nationaal Uitgeverscongres in Rotterdam. "U heeft alle middelen in huis, maar benut ze onvoldoende."

Creemers en zijn studenten onderzochten het online aanbod van twaalf Nederlandse uitgevers voor vak en wetenschap. Op die sites werden zestien criteria losgelaten. Zo weten de uitgeverijen volgens Creemers heel goed hoe ze hun informatie moeten presenteren, en ook hoe ze een koopovereenkomst moeten sluiten, maar niet hoe ze hun producten moeten verkopen. "Je vindt vaak geen informatie over wat anderen over de producten vinden, of hoe producten zich onderling verhouden. Koopadviezen ontbreken eveneens. Veertig procent van de elektronische post met vragen over de producten blijft onbeantwoord."

Creemers schat dat Nederlandse uitgevers slechts twintig procent van de technische middelen benutten. Uitgeverij Kluwer kwam als beste uit de bus, maar blijft altijd nog ver achter bij de prestaties van online boekverkopers als Amazon.com. "Daar kan de uitgeverijwereld nog van leren", aldus Creemers.
De hoogleraar stelt voor dat uitgeverijen gezamenlijk gaan onderzoeken hoe ze de situatie kunnen verbeteren. "Verzekeringsmaatschappijen die rechtstreeks producten aan klanten verkopen, boeken veel betere resultaten dan wanneer ze diezelfde producten via tussenpersonen verkopen. Het toont aan dat er op dit gebied veel kansen in het verschiet liggen."

Toch hoeven traditionele uitgevers niet bang te zijn dat ze aan internet veel omzet verliezen. Gote Nyman, psycholoog aan de universiteit van Helsinki, toonde aan de hand van eigen onderzoek aan dat de consument kranten en tijdschriften als informatiebron prefereert boven internet. "Er is veel irritatie over trage pagina's en ingewikkelde navigatie. Internet wordt vooral als communicatiemedium en zeker niet als primair informatiemedium gezien."

Christiaan van Thillo, gedelegeerd bestuurder van de Belgische Persgroep (onder andere De Morgen Het Laatste Nieuws en de tv zender VTM) viel Nyman bij. "Bij ons moet je niet over internet beginnen", zei hij. "Wij gaan er van uit dat drukwerk tot in lengte van dagen blijft bestaan."