Gemeentesites voldoen niet aan cookie-wet

Lex Heerink (Novay): ‘Impact van de wet is groter dan je denkt’

Cookie van eigen deeg?

Tenminste driehonderd van de ruim 400 gemeenten maken op hun website gebruik van cookies, zonder de websurfer daarover te informeren of er expliciet toestemming voor te vragen. Dat is in strijd met de nieuwe cookie-wet, die in juni versneld is ingevoerd. Krijgt de digitale overheid een cookie van eigen deeg?

Lex Heerink van onderzoeks- en adviesbureau Novay heeft begin juli 300 homepages van gemeenten onder de loep genomen: “De gemeenten die geen enkele cookie gebruiken zijn op één hand te tellen. Verder lijkt het erop dat sites van grotere gemeenten relatief gezien meer cookies versturen dan kleinere. Dat komt misschien doordat die sites wat ‘innovatiever’ zijn en meer mogelijkheden bieden tot interactie, bijvoorbeeld door twitteren te promoten of door gadgets van derden in te bedden. Bij sommige gemeenten vind je bijvoorbeeld een widget van Weeronline.nl op de homepage. Dat is leuk voor de bezoeker, maar er worden wel cookies door gegenereerd. Vermoedelijk is de eigenaar van een site ook verantwoordelijk voor cookies van derden. Maar de vraag is of gemeenten zich dat realiseren”.

Nederland heeft sinds kort de strengste wetgeving als het gaat om de technische opslag of toegang tot gegevens van gebruikers van digitale communicatietechnologie. Overtreding van de wet kan boetes tot 450 duizend euro opleveren. En toch constateert ict magazine Webwereld begin juni in een rondgang langs sites en uitgevers dat bijna niemand zich aan de wet houdt. Dat beeld werd vorige week in Marketingfacts bevestigd door Cookiechecker.nl, dat vaststelt dat 95,1 procent van de top 1500 websites geen opt-in aanbiedt voor de gebruikte cookies.

De crux is volgens Heerink dat de impact van de wet veel groter is dan het indammen van cookies. “De nieuwe wet is bedoeld om de websurfer te beschermen tegen het ongewenst volgen van zijn surfgedrag. Maar cookies verhogen tegelijkertijd het gebruikersgemak omdat sites weten wie je bent en waar je voorkeuren liggen. Het ontbreken van cookies kan belemmerend werken als het gaat om een goede dienstverlening via een site. De overheid zelf zet de laatste jaren juist zwaar in op digitale dienstverlening. In diverse projecten met overheid en gemeenten wegen we de kosten en de baten van het digitale kanaal versus andere kanalen zoals de balie of de telefoon. We onderzoeken hoe je ‘digibeten’ kan helpen het online kanaal te omarmen. Als je site juist voor die groep gebruikers-onvriendelijker wordt, bijvoorbeeld door opt-ins waar ze van schrikken, staan er zo weer lange rijen aan de balie. Dan ben je weer terug bij af.”

Heerink’s bevindingen laten verder zien dat veel cookies op sites afkomstig zijn van Google Analytics. Site-eigenaren gebruiken het laatste om surfgedrag in kaart te brengen en te analyseren. Dat gebeurt in de regel om te kijken wat scoort en wat niet, zodat een site kan worden verbeterd. “Daar zullen de meeste mensen geen moeite mee hebben, maar de vraag is natuurlijk wat Google met die gegevens doet. Hoe maak je als site-eigenaar afspraken met derden en wie is waarvoor verantwoordelijk? Ook daarover zal duidelijk moeten komen.” Het is mogelijk om de gegevens van Google Analytics te anonimiseren (het IP adres van de bezoeker wordt weggelaten), maar overeind blijft dat er cookies worden gegenereerd die bij wet verboden zijn.

De OPTA, die de wet moet handhaven, gaf vrijdag in Tweakers.net toe te werken aan een cookie-monitor. Maar dan nog is handhaving een hele klus, want ook buitenlandse sites vallen onder de nieuwe wetgeving.
Novay ondersteunt en adviseert bedrijven en overheid bij ICT gedreven innovatie die leidt tot nieuwe producten en diensten en meer grip op de bedrijfsvoering. www.novay.nl