Ondeugende spelletjes

Seks in de gamewereld bestaat al jaren, de Hentai-games draaien zelfs uitsluitend om seks. Nederlandse uitgevers zien er echter geen brood in. Ze vrezen imagoschade en distributieproblemen.

Een van de minst bekende pictogrammen van het PEGI-gameclassificatiesysteem verwijst naar seksuele content. Dergelijke games worden nauwelijks in home-entertainmentwinkels aangetroffen. Toch bestaan games met seksuele content al vele jaren. In het genre dat bekend staat als Hentai zijn seksuele handelingen zelfs het hoofdoel. Dit soort games is afkomstig uit Japan en kent daar twee varianten: Bishojo (pornografisch) en Renai (romantisch).

De benaming Hentai – een Japanse woord met diverse betekenissen, van metamorfose tot pervers – wordt alleen buiten Japan gebruikt. Hentai-games ontstonden in de vroege jaren tachtig. Aanvankelijk waren het eenvoudige adventuregames, tegenwoordig kunnen ze variëren van puzzelgames tot sci-fi-actie. Zolang de nadruk ligt op erotiek, vallen ze onder de categorie Hentai. Sinds eind jaren negentig wordt een deel van deze games vertaald in het Engels en ook buiten Japan verkocht.  

In 2005 ontstond commotie rondom de zogenoemde Hot Coffee-modificatie voor het actiespel ‘Grand Theft Auto: San Andreas': door een extra programmaatje te installeren kon de hoofdrolspeler seks bedrijven. Ontwikkelaar Rockstar Games had deze mogelijkheid heimelijk aangebracht. Toen het uitlekte, haalden retailers in de VS het spel uit de winkels. Het Huis van Afgevaardigden liet onderzoeken of Rockstar Games opzettelijk verkeerde informatie had gegeven, om een ‘adults only'-rating te voorkomen.

In hetzelfde jaar richtte de International Game Developers Association (IGDA) de Sex Special Interest Group (Sex SIG) op. Voorzitter Brenda Brathwaite zegt dat ontwikkelaars en uitgevers van seksgames te maken hebben met specifieke problemen, die vooral distributie, marketing en censuur betreffen. "Iedere nieuwe technologie wordt gebruikt om seksuele content te tonen", aldus Brathwaite. "Een groot misverstand is dat seksuele content gelijk staat aan hardcore porno. Er zijn talloze gradaties en die hoeven niet allemaal tegelijk in een game te zitten."

Cijfers

Een van de taken die Sex SIG zich heeft gesteld, is het inventariseren van de markt. Daarover zijn nog geen betrouwbare cijfers bekend. Brathwaite stelt dat 12 procent van alle games voor volwassenen bedoeld is. 0,1 Procent daarvan zou seksuele content bevatten. Uitgaande van een wereldwijde gameomzet in 2006 van 34,3 miljard dollar (opgaaf PriceWaterhouseCoopers), zou de omzet aan seksgames slechts iets minder dan 4,1 miljoen dollar bedragen. Deze cijfers staan in schril contrast met uitspraken die Freenhentaigame.info doet over de markt. Die Hentai-informatiesite stelt dat van de meest succesvolle Hentai-titels in Japan meer dan een miljoen exemplaren zijn verkocht. De meeste offline pc-games in Japan zouden Hentai-games zijn.

Ook voor de Benelux bestaan geen betrouwbare cijfers. Laurens van den Oever, senior entertainment business manager GfK Benelux Marketing Services, zegt dat het onderzoeksbedrijf niet bijhoudt hoeveel games met seksuele content verkocht worden. "Adult games zijn voor ons geen afzonderlijk genre. Er is ook geen vraag naar verkoopcijfers van games met seksuele content, daarom worden ze niet apart bijgehouden."

De NVPI, de brancheorganisatie van de home-entertainmentindustrie, weet evenmin hoeveel er omgaat in dit deel van de gamebusiness. Woordvoerder Wouter Rutten zegt dat 95 procent van alle gamesuitgevers in Nederland bij de NVPI is aangesloten, en die brengen voor zover hij weet geen seksgames uit. Niet dat dit een probleem zou zijn voor de organisatie: "Wij houden ons niet bezig met de aard van de content die onze leden uitbrengen."

Verkopers van Hentai-games bieden ook al geen uitkomst. Zo zegt Rey Santiago, eigenaar van hentaigamer.com, niet te weten of de marktcijfers die Brathwaite noemt realistisch zijn. Hij verkoopt op zijn site in het Engels vertaalde Hentai-games. Jaarlijks gaat het volgens hem om een paar honderd stuks. De meeste bestellingen komen uit de VS, gevolgd door Groot-Brittannië. Hentai-games worden volgens deze retailer wereldwijd alleen online verkocht, met als enige uitzondering Japan. "Daar zijn honderden titels in de winkels verkrijgbaar."

Imago

Een rondvraag bij Nederlandse gamesuitgevers leert dat de industrie geen belangstelling heeft om seksgames uit te brengen. De meest gehoorde reden is dat het niet goed zou zijn voor het imago. Daarnaast zou het leiden tot problemen op het gebied van marketing en distributie. Ubisoft bijvoorbeeld heeft wel een aantal titels uitgebracht die op seksueel gebied wat verder gaan, zoals ‘The Singles' en ‘Playboy The Mansion'. Marketingdirector Marcel Keij noemt deze titels "sexy games, geen seksgames". Hij vindt seksgames niet positief voor het imago van de uitgever. Nodig voor de omzet zijn ze volgens hem ook al niet, want er is geen vraag naar. "Als seksgames goed verkochten, dan zou het vast wel door een of meer uitgevers zijn opgepikt."

Leonie Manshanden, marketingmanager van Contact Data, vindt seksgames niet passen binnen het beleid van de uitgever. Dergelijke titels krijgen ze bovendien nooit door ontwikkelaars aangeboden. Distributie van seksgames zou een probleem worden: "Het grootste deel van de games in Nederland wordt verkocht via het speelgoedkanaal en ik denk niet dat daar bereidheid is om naast het huidige aanbod seksgames in de winkels te leggen." Marketing zou ook problematisch worden, aldus Manshanden: "We hebben het soms al moeilijk genoeg met het onderwerp geweld, laat staan dat we daar seks aan willen toevoegen."

Jurrie Hobers, general manager van Codemasters, meldt dat zijn bedrijf nooit seksgames zou uitbrengen, ook niet als er vraag naar zou zijn. "Ik vind niet dat je, enkel omdat ergens vraag naar is, zulke producten moet aanbieden."

De nieuwste ontwikkeling op het gebied van seksgames zijn online rollenspellen met seksuele content: onder meer ‘Seducity', ‘Red Line Center' en ‘Naughty America'. Codemasters brengt diverse online rollenspellen uit, maar Hobers zegt dat dit niks aan het beleid verandert. "Als respectabel label wil je dat soort content gewoon niet in het assortiment hebben."

Van sexy tot hardcore

Seks in games bestaat in allerlei varianten. Een overzicht van wat zoal is uitgebracht:

• 3Dplaything: 3D-sekssimulatie
• Dream Stripper: virtuele paaldanseres
• Heavenly Bodies: sci-fi online rollenspel
• Knights of Xentar: humoristisch erotisch rollenspel
• Leisure Suit Larry: humoristische adventure over een beroepsvrijgezel 
• Lula: The Sexy Empire: managementspel
• Princess Maker 1 t/m 5: authentieke Bishojo
• Naughty America The Game: online rollenspel
• Playboy The Mansion: combinatie van sim en managementgame
• Rapture Online: nog te verschijnen online rollenspel
• Red Line Center: online rollenspel
• Sex Station 7: first person shooter
• Sextris/Porntris: voor zich sprekende tetris-varianten
• Sexy Beach 3: 3D-sekssimulatie
• The Sex Ed Game: sekseducatie
• The Singles: sexy relatiespel
• Sociolotron: online rollenspel
• Viper Paradice: virtueel kaarten en dobbelen om Hentain-filmpjes vrij te spelen
• Virtual Hottie 1 en 2: 3D-sekssimulatie
• Virtually Jenna: videogame van porno-actrice Jenna Jameson
• Whorecraft: geen game, maar foto's en filmpjes waarin de actrices zich kleden als personages uit World of Warcraft
• Yab Yum: actiespel uit 1985 voor MSX en Commodore 64