Rijksoverheid waarschuwt voor online misleiding met de stem van een bekende of naaste

Meer dan de helft van de Nederlanders kan een gekloonde stem van een bekende niet onderscheiden van de echte. Met de campagne ‘Laat je niet interneppen’ roept de Rijksoverheid iedereen op om alert te zijn voor online misleiding en de afzender van (spraak)berichten en gesprekken altijd goed te controleren. Ook als het lijkt te gaan om een bekende in nood.

Met makkelijk toegankelijke én betaalbare online AI programma’s is een stem van elk willekeurig persoon eenvoudig na te maken. In Engelstalige landen zoals de Verenigde Staten en Groot-Brittannië maken online criminelen al misbruik van voice cloning technologie door zich voor te doen als een bekende. Omdat stemkloon-programma’s inmiddels Nederlandse stemmen al zeer realistisch kunnen nabootsen, verwacht de Rijksoverheid dat deze ingrijpende manier van online misleiding binnenkort ook hier zal opduiken.

Slechts 4 procent van de respondenten uit een onderzoek van de Rijksoverheid herkende met zekerheid een gekloond stemfragment van radiopresentator Ruud de Wild als nep. Zelfs wanneer respondenten zich bewust waren dat er sprake was van gekloonde stemfragmenten, kon slechts de helft onderscheid maken tussen het origineel en de gekloonde kopie. Ruim 4 op de 5 Nederlanders (83%) geeft dan ook toe lastig te kunnen onderscheiden of een stem van een bekende echt of gekloond is. Een even groot deel van de Nederlanders (83%) denkt dat stemkloon-technologieën in de toekomst gebruikt gaan worden om anderen na te doen en zo mensen te bedriegen.

Online criminelen maken handig misbruik van menselijke eigenschappen. Vooral onder stress of in ongewone situaties zijn we minder goed in staat om trucs van online criminelen te doorzien. Als een spraakbericht of (online) gesprek gepaard gaat met veel emotie, tijdsdruk, iets ernstigs of iets dat te mooi lijkt om waar te zijn, is het belangrijk om op je hoede te zijn.