Joost Kruytzer van BigCircle Ventures: ‘wat op de plank blijft liggen brengen wij tot leven’

Fundsup sprak met Joost Kruytzer van BigCircle Ventures: een ervaren ondernemer en ‘venture builder’ die zich inzet voor het versnellen van technologische oplossingen binnen klimaat en circulariteit.

Vanuit een achtergrond in de natuurkunde en jarenlange ervaring in de advies- en startupwereld, richtte Kruytzer samen met vier co-founders BigCircle op. Hun missie: baanbrekende innovaties uit laboratoria omzetten in impactvolle startups. In dit interview vertelt hij over zijn drijfveren, het unieke venture-building-model van BigCircle, en waarom juist nu hét moment is voor investeerders om in te stappen in deep tech voor een duurzamere toekomst.

Goed om even te beginnen bij je achtergrond, je passie en waarom je daarmee Big Circle bent begonnen…

“Ik ben opgeleid als theoretisch natuurkundige, maar ontdekte al snel dat ik het opzetten van nieuwe initiatieven met teams veel leuker vond. Daarom stapte ik na mijn studie de advieswereld in, waarin ik ruim twintig jaar werkte. Na een basisperiode vertrok ik naar Londen om tijdens de dot-com boom een nieuw adviesbureau op te zetten. Vervolgens maakte ik de eerste stap richting impact: twee jaar lang ondersteunde ik lokale ngo’s in Sri Lanka als vrijwilliger. Terug in Nederland richtte ik me als adviseur op de zorgsector en hielp ik een klein bureau te groeien, waarna we via KPMG internationaal actief werden.”

En wanneer kwamen de startups in zicht?

“Een paar jaar als partner later verruilde ik de advieswereld voor startups: ik zag hoe cruciaal technologie is om zorg toegankelijk te houden, zowel hier als in opkomende markten. Zo ontmoette ik de oprichter van NLC, de Venture Builder in de zorg. Vanaf 2016 hield ik me daar als COO bezig met het uitwerken van het model en het opbouwen van de organisatie. Na het realiseren van honderd startups besefte ik dat hetzelfde venture-building-model ook in andere sectoren broodnodig is. Ik ging me verdiepen in klimaat en circulariteit: uitdagende gebieden vol onbenutte technologie. Zo ontstond BigCircle.”

Wat motiveerde je daarin specifiek?

“Mijn drijfveer is tweeledig: grote maatschappelijke uitdagingen oplossen én het plezier van iets nieuws creëren met een team. Ik startte BigCircle samen met drie co-founders – experts uit de sectoren klimaat en circulariteit – om juist die diepgaande kennis aan te vullen met mijn venture-building-ervaring. Inmiddels zijn we met negen mensen, werken we samen met vrijwel alle Nederlandse universiteiten en richten we de eerste ventures op. Volgend jaar breiden we ons team verder uit en gaan we ook internationaal met universiteiten samenwerken.”

En waarom richten jullie je specifiek op deep tech in klimaat en circulariteit?

“Omdat het grote maatschappelijke uitdagingen zijn waar technologie cruciaal is. Europa ontwikkelt enorm veel innovatie, maar veel blijft op de plank liggen. Wij brengen die technologie – vaak nog in het lab – naar de markt. Denk aan vergroening van de staalindustrie, de volgende generatie zonnepanelen of plasticrecycling. Dit zijn oplossingen met enorme impact, maar wel met lange ontwikkeltijd. Ons venture-building-model versnelt dat proces en verhoogt de slaagkans.”

Waarom kiezen jullie voor ‘venture building’ in plaats van alleen investeren?

“Wij zijn in de basis geen investeerder, al bieden we wel startkapitaal als ondersteuning. Onze kernactiviteit is het creëren van nieuwe startups. We zoeken samen met universiteiten en hun wetenschappelijke groepen naar uitvindingen die, om de verkeerde redenen, blijven liggen. Dat gebeurt vaak omdat onderzoekers verder willen met hun onderzoek en het ondernemerschap niet oppakken.”

Hebben universiteiten daar dan inmiddels geen eigen mensen voor?

“Universiteiten hebben Tech Transfer Officers (TTO’s) die wetenschappers begeleiden bij het vermarkten van hun uitvindingen. Maar zij hebben beperkte capaciteit en kunnen niet alle innovaties oppakken. Daar springen wij op in. We analyseren het potentieel, net als een investeerder, en selecteren alleen technologieën met reële investeringskansen. Als we iets vinden, sluiten we een licentieovereenkomst met de universiteit, richten een nieuwe entiteit op en zoeken een founding team. Meestal zijn dat een of twee mensen die als directeur aan de slag gaan, samen met ons als co-founder.”

En hoe vind je de juiste mensen om zo’n startup te leiden?

“
Via ons netwerk, recruiters, en veel gesprekken. We zoeken ondernemers die kunnen schakelen met universiteiten, maar ook stevig in de markt staan. Wetenschappers blijven vaak betrokken, maar het zijn anderen die de startups gaan leiden. Onze rol verschuift dan naar actieve aandeelhouder en we helpen met financiering, juridische structuur en marktintroductie.”

Wat zijn de investeringsmogelijkheden voor investeerders?

“Er zijn drie manieren om bij ons te investeren. De eerste is via de venture builder zelf: dat is de vroegste fase, met de hoogste risico’s maar ook de grootste potentiële returns. Doordat we tientallen startups bouwen, bieden we ook directe risicospreiding. Deze vorm spreekt vaak angel investors aan die dicht op de ontwikkeling willen zitten. De tweede route is via ons closed-end-fonds. Daarin stap je iets later in, zodra de ventures zijn opgericht. Ook hier is sprake van vroege fase, maar met een iets klassiekere structuur. Dit fonds zal uiteindelijk zo’n dertig ventures bevatten en biedt daarmee brede spreiding. Tot slot is er de mogelijkheid om direct te investeren in individuele ventures. Sommige investeerders stappen via de builder of het fonds in om op die manier dicht bij de pipeline te zitten en op termijn actief mee te doen in een specifieke startup”

Werken jullie ook met bestaande startups?

“Nee, ons model is echt gericht op technologie die nog op de plank ligt bij universiteiten of bedrijven. Als een startup vastloopt maar wél waardevolle IP heeft, kunnen we kijken of we het kunnen overnemen. Maar we zijn geen accelerator voor bestaande teams.”

Waarom zijn deze thema’s interessant voor investeerders, zeker nu?

“Klimaat en circulariteit zijn niet alleen impactthema’s: ze zijn ook economisch strategisch. Europa wil onafhankelijk worden op het gebied van energie en materialen. Dat vraagt om technologische innovatie, juist waar wij ons op richten. Grote markten dus, en een sterke push vanuit beleid, geopolitiek én industrie. Impact en rendement gaan hier hand in hand.”

Krijgen jullie overheidssteun, of willen jullie onafhankelijk blijven?

“Beide. Overheidssubsidies helpen bij de vroege technologische ontwikkeling, maar we willen niet te afhankelijk worden door politieke schommelingen of beperkende voorwaarden. Ons doel is juist die allereerste fase ‘investeerbaar’ te maken, zodat er meer privaat kapitaal kan instromen.”

Hoe verlagen jullie het risico voor investeerders?

“Ten eerste verhogen we de slaagkans van iedere individuele startup, door technologie met grote potentie te selecteren, sterke startupteams samen te stellen en hen intensief te ondersteunen. Daarbij helpt het dat we tientallen startups bouwen, waardoor we kennis, netwerk en sterke in-house support opbouwen. Ten tweede kunnen mensen via onze proposities instappen zonder de extreme risico’s van één enkele deep-tech-startup. Door tientallen ventures in één model te bundelen, of via een mandje in ons fonds, spreiden we het risico én maken we het aantrekkelijker voor zowel institutionelen als angels.”

Moeten investeerders tegen verwatering kunnen?

“Ja, maar dat is in principe een goed teken: het betekent dat er voldoende kapitaal komt om de technologie naar de markt te brengen. Sommige ventures hebben minder kapitaal nodig, andere meer, maar door vanaf de start de financing roadmap scherp te hebben zorgen we dat ze tijdig bij de juiste financiers uitkomen.”

Hoe staat het met jullie portfolio na het eerste jaar?

“Sinds afgelopen zomer werken we met vijftien Nederlandse universiteiten en onderzoeksinstellingen. Inmiddels lopen er vier pilots, waaronder een al openbaar gemaakt project met Utrecht voor de volgende generatie plasticrecycling. We zitten op schema: gemiddeld een jaar van eerste lab-proof tot lancering van een startup.”

Waarom juist nú instappen?

“Zoals ik al zei: Europa wil energie- en materiaalonafhankelijk worden en concurreren door innovatie. Dus politieke én economische noodzaak smelten samen. Deep-tech in klimaat en circulariteit krijgt daardoor een stevige, langdurige impuls. ‘Never waste a good crisis’: nu beginnen met bouwen, om de strategische markten op de lange termijn te pakken.”

Over de auteur: Pieter Bas is Startup Relations Associate bij Fundsup.