2002: Het jaar van e-Bizmodellen
Er is al heel veel gezegd en geschreven over e-business maar de realiteit is dat veel bedrijven nog steeds niet de volledige bedrijfsmogelijkheden van e-business ingezet hebben.
Uit verschillende wereldwijde onderzoeken hiernaar blijkt dat er wel een aantal trends te ontdekken is. Vaak is het topmanagement nog steeds onvoldoende bij eBiz betrokken. De opbrengsten uit de verkoop via internet zijn lager gebleken, in vergelijking met de hoge verwachtingen die men had, toen het initiatief startte. Soms is er te weinig bereidheid om risico te tolereren, laat staan dat het nemen van (- van tevoren gedefinieerd -) gecontroleerd risico wordt gestimuleerd. Interne bedrijfsprocessen moeten aangepast worden om eBiz optimaal te kunnen opzetten. Een gebrek aan technische en strategische vaardigheden op eBiz gebied is herkenbaar door de gehele organisatie.
Aan de andere kant kan niemand de successen van internetbedrijven zoals Amazon.com en eBay ontkennen. Binnen een zeer kort tijdsbestek zijn ze uitgegroeid tot belangrijke spelers op de markt.
Dot-com bedrijven waren de eersten die allerlei nieuwe internetmodellen uitprobeerden. Hun idee was om alleen de mogelijkheden van internet inzetten en gebruiken. Ze probeerden de door hun nieuw ontwikkelde producten en diensten te verkopen, of ze probeerden deze nieuwe internetproducten te slijten aan bestaande bedrijven. Deze zogenaamde dot-combedrijven hebben hoge risico's genomen om deze nieuwe technologieën rond eBiz uit te proberen en verder te ontwikkelen. Sommigen werden daar financieel hoog voor gewaardeerd, waarbij Netscape misschien wel het meest gewaardeerd werd op de beurs. Netscape introduceerde twee nieuwe nieuwe businessmodellen. Bij het eerste model was het idee om de webbrowser gratis weg te geven via het internet, en daarmee zeer snel een grote klantenbasis op te bouwen, waaraan andere producten en diensten verkocht konden worden. Andere initiatieven hebben dit model gevolgd, zoals gratis email bij HotMail of NetZero, die gratis internettoegang aanbieden. Het tweede model was zeer snel aantrekkingskracht en 'gewicht' ontwikkelen bij financiële investeerders, waardoor voor medio 2000 een succesvolle beursgang gedaan kon worden onder aanvoering van hele jonge twintigers. Netscape werd een legende in de beginperiode van het internet.
Een aantal internetbedrijven heeft in de loop van de tijd laten zien dat hun bedrijfsmodel levensvatbaar is. Denk hierbij maar eens aan Yahoo! of America Online, die Time Warner heeft overgenomen. Ze hebben de woelige tijd gedurende de beursval goed doorstaan. Sterker nog, door het plotseling slinken van risicokapitaal, zagen ze zich geconfronteerd met minder concurrenten, omdat die domweg niet meer bestaan. Anderen zijn in de loop van de tijd omgevallen, omdat ze het simpelweg niet goed deden. Weer anderen hebben niet voldoende tijd gehad om zichzelf en het gebruikte bedrijfsmodel te bewijzen, omdat de beurs plotseling in elkaar zakte en daardoor investeringsmogelijkheden plotseling tot bijna een nulpunt slonk. Veel pure dot-commers gingen failliet en de met risicokapitaal opgebouwde bedrijven gingen onderuit en verdwenen van het bedrijfstoneel.
Na deze eerste golf van pure internetspelers experimenteerden bestaande bedrijven met deze nieuwe technologieën. Iedereen kan zeer veel leren van deze 'early adopters', de voorlopers op het gebied van eBiz, zowel de dot-commers als bestaande bedrijven. Ze hebben initiatieven genomen, waarvan sommigen succesvol zijn gebleken en anderen totaal mislukt.
Een deel van de pure internetbedrijven is opgehouden te bestaan. Een aantal van deze internetbedrijven stonden kortgeleden nog op een vooraanstaande positie op allerlei lijsten van toonaangevende bedrijven. Andere vroegere internetbedrijven bestaan niet meer door overnames, en weer anderen hebben aanzienlijke deuken opgelopen. Nu de bloederige scherpte van deze beginperiode er af is, ontstaat een hoofdstroming waarbij ieder bestaand bedrijf nuchter kijkt of e-business bijdraagt aan de bedrijfsresultaten. Het gaat nu bij e-business om zaken als het bereiken van kostenbesparing, verhoging van klantentevredenheid, omzetverhoging, en/of bedrijfsprocessen beter op elkaar aansluiten.
Het aantal internetgebruikers lijkt nog steeds te groeien. Misschien wat minder dan hiervoor, maar nog steeds wel groeiend. Nog steeds geldt dat allerlei e-commerce maatstaven groeiende zijn, winstgevend worden, en voor traditionele bedrijven concurrentievoordelen opleveren, als ze maar goed onder controle zijn.
In verschillende sectoren van energie tot technologie tot groothandel tot detailhandel, blijkt dat bedrijven, die de sleutel tot succes hebben gevonden van het invoeren van internettechnologieën en -strategieën, behoren tot de marktleiders. Een deel van deze bedrijven heeft geleerd om de waardeketen, interne gegevensbestanden, klantenservice werkzaamheden en inkoopsystemen te integreren met hun weboperaties, waardoor ze een voorsprong hebben op hun concurrentie. Ze zijn er blijkbaar in geslaagd om mensen (of bedrijven) die hun website bezoeken iets te laten kopen. Deze bedrijven hebben volwassen mechanismen ontwikkeld om de internetuitgaven terug betaald te krijgen.
Twee recente rapporten tonen aan dat zowel elektronische commercie van bedrijf-naar-consument als van bedrijf-naar-bedrijf gezond en sterk is. Ondanks de economische moeilijkheden geeft het onderzoeksbureau Gartner aan dat de feestdagen van 2001 gunstig zijn voor detaillisten. Gartner schat dat wereldwijd 25,3 miljard dollar met winkelen verkocht wordt gedurende de eindejaarsfeestdagen (een 39 procent toename ten opzichte van 2000). Aan de b-to-b kant verwacht IDC, ook een onderzoeksbureau, dat de wereldwijde waarde van bedrijfsgoederen en diensten die online gekocht worden, zal toenemen van 282 miljard dollar in 2000 tot 4300 miljard dollar in 2005 (een toename van 73 procent per jaar).
Succesvolle internetbedrijven hebben de juiste maatstaven gevonden om hun e-commerce activiteiten te volgen. De leiders van e-commerce weten waar hun geld aan besteed wordt en dat het wijs besteed wordt. Twee jaar geleden werd nog het aantal bezoeken en het aantal dat er doorgeklikt wordt op een website genomen als basis voor succes. Vorig jaar worstelde iedereen met nieuwe manieren om succes te meten. Nu meten succesvolle bedrijven die internet inzetten, in termen van "return on investment" en ontwikkelen ze nieuwe manieren om de waarde en kosten van internetproducten en diensten te bepalen. Tot deze nieuwe maatstaven behoren nu het aantal verkopen vanuit de website, gereduceerde transactiekosten, het aantal online ondersteunde klantenvragen en de toename (of afname) van klantentevredenheid.
De kenmerken van de nieuwe economie zijn omgevormd tot kenmerken van de 'reële nieuwe economie', zoals Peter Fingar dat noemde in zijn recente boek (The Real New Economy) dat noemt: de dood aan de nieuwe economie, de opstanding van de reële nieuwe economie. Bestaande economische en financiële maatstaven worden gebruikt maar dan wel met de kennis en ervaring van de afgelopen jaren op eBiz gebied. Succesvolle internetproducten en -diensten worden zoveel mogelijk ingezet.
Bij deze reële nieuwe economie hoort ook een reële herbezinning op bedrijfsmodellen waarbij internet essentieel onderdeel is van de algemene manier van zakendoen. Voor bestaande bedrijven moeten deze bedrijfsmodellen bottom-line meer inkomsten genereren en/of minder uitgaven (kosten) bewerkstelligen, en gericht op verhoging van klantentevredenheid.
Veel bedrijfsmodellen in hun pure vorm zijn de afgelopen jaren uitgeprobeerd. Pure advertentiemodellen blijken inmiddels te weinig geld op te leveren. Het helemaal gratis weggeven van producten en diensten blijkt ook niet te werken. Winst en omzet maken blijkt geen vies woord meer te zijn.
Levensvatbare eBizmodellen zijn misschien wel het meest bediscussieerde en minst begrepen aspect van het Internet. Er wordt veel gepraat over hoe het world wide web (het web) traditionele bedrijfsmodellen verandert. Iedereen probeert te begrijpen welke bedrijfsmodellen levensvatbaar zijn op Internet en door de inzet van Internettechnologie. Het jaar 2002 zal het jaar worden waarin e-Business modellen hun definitieve plaats op de eBiz kaart krijgen.
Deel dit bericht
Plaats een reactie
Uw e-mailadres wordt niet op de site getoond
10 Reacties
Arno
De stelling "2002 wordt het jaar waarin e-business modellen hun definitieve plaats op de kaart krijgen" wordt niet onderbouwd. Slechts algemene conclusies, die we al zoveel gelezen hebben, worden getrokken. Maar waarom 2002 nu per se het jaar moet worden waarin verschillende bedrijfsmodellen zich zullen bewijzen wordt nergens onderbouwd. Als je kijkt naar de ontwikkeling van nieuwe paradigma's in het bedrijfsleven (en dat zijn nieuwe bedrijfsmodellen tenslotte), dan laat de volledige acceptatie daarvan altijd enkele jaren op zich wachten. Want de technologie mag er dan zijn, de grootschalige acceptatie is een ander verhaal. De business-modellen die in beginsel zijn bedacht voor e-business zullen nog wel vaker dan eens wijzigen, simpelweg omdat nieuwe technologieen nog niet ingeburgerd of nog niet ten volle benut worden. Denk maar aan "wireless" technologieen die een nieuwe impact zullen hebben op e-business. Mijn inschatting is dan ook dat het nog minstens 5 tot 10 jaar gaat duren voor het paradigma "nieuwe economie" (nieuwe reele economie is slechts een tussenterm die bedacht is door mensen die niet de langere termijn kunnen zien) en haar bijbehorende business-modellen algemeen geaccepteerd zijn… als ze al ooit geaccepteerd worden. Aan de afgelopen serie van opinies is te merken dat er in de consultancy veel bankzitters zijn die tijd genoeg hebben om artikelen als het bovenstaande te schrijven. Advies: als je toch niets te doen hebt, neem dan de tijd om een goed (gefundeerd) stuk te schrijven.
Stijn
Zo Arno, ook bij Result Venture knowledge bankzitter zodat je dit soort negatieve afluiters kan bedenken?
Frank Huijsmans
Van belang voor de echte revolutie – "electronic commerce" – is tranparantie, eenvoud en prijs van betalingen voor consumenten. Met prijs wordt bedoeld: ook kleine betalingen, de zogenaamde micro-payments, moeten zonder extra kosten mogelijk zijn. Zogauw er wereldwijd in voldoende mate aan deze voorwaarden is voldaan, dan zal de échte revolutie starten. Businessmodellen volgen dan wel …
Gerard van Aken
Ik begrijp niet goed hoe dit artikel door de Emerce redactie is gekomen. De kwaliteit vind ik bijzonder matig, er wordt alleen maar teruggekeken en geconstateerd dat sommige bedrijven het wel, en andere niet gered hebben. Dus de conclusie lijkt mij eerder: 2001, en niet 2002, was het jaar voor de business modellen. Verder worden er algemene conclusies getrokken uit cases zoals Yahoo, dat lijkt me voorbarig.Nou nou Stijn, je neemt het wel op voor de column schrijvers op emerce. Zelf te vaak aangevallen?Overigens, wel met je eens dat de bijdrage van arno ook niet optimaal is, maar of hij bankzitter is, dat kunnen we niet weten lijkt me zo. Overigens: haal bij die succes cases op de result.com site nou eens beenz.com, smilmer.com en nog wat andere "succes cases" weg. Die bedrijven zijn al lang failliet. Conclusie: de echte shake-out heeft al lang plaatsgevonden. We weten nu wel wat wel en wat niet werkt op internet. Of weet KPMG dat nou nog niet?
Berend van hemel
Als je het hebt over eBiz en dan vervolgens Netscape, Yahoo, Ebay, Dotcoms en traditionele bedrijven zoals in het artikel op een hoop gooit dan kom je niet tot een heldere visie of goede opinie. Het hele internetgebeuren, (de nieuwe digitale economie) bestaat uit een aantal lagen, die worden bediend door verschillende bedrijven. Dit zijn zowel brick and mortar bedrijven als dotcoms. De lagen zijn ongeveer als volgt in te delen: Je hebt infrastructuurleveranciers, dat zijn bedrijven die hardware leveren (IBM, Intel, etc.) backbone providers zoals KPN, maar ook ISP's, router leveranciers, etc. Op deze infrastructuurlaag zitten software en enabling aanbieders die het praktisch gebruik van die infrastructuur mogelijk maken. Hier moet je denken aan de email software van Hotmail, meetsoftware van Nedstat, websitebouwsoftware van Tridion, betalingsmodules van Bibit, beveiliging, etc, etc. Vervolgens heb je een laag van intermediairs en media achtigen, Yahoo, eBay, Ilse, Elcheapo, Startpagina, etc. En de bovenste laag is de laag van Commerce. Amazon en Bruna. Expedia en Orbitz en alle andere bedrijven die internet inzetten om hun produkten te verkopen. Niet zo heel anders overigens dan het gebruik van een fax om een bestelling te accepteren. De dotcom bedrijven zijn in elk van deze lagen te vinden. Daarnaast zijn ook de traditionele bedrijven in alle lagen te vinden. Met name in de 3e en 4e laag zijn er nogal wat dotcoms omgevallen, simpelweg omdat ze geen goed business model hadden, mensen er niet voldoende voor over hadden om van de diensten gebruik te maken of te weinig reclame inkomsten om de kosten goed te maken. (Iets gratis weggeven is geen business model zoals in het artikel wordt gesuggereerd, het is een marketingtool, en het was Microsoft met Explorer die ermee begon en niet Netscape). Elk van de vier lagen heeft zijn eigen verhaal. Er is overcapaciteit in de infrastructuur laag, het software stuk draait redelijk goed, de intermediairs hebben last van de tegenvallende advertentieuitgaven en dotcommers doen het minder goed dan gehoopt in het stuk Commerce. De stelling dat 2002 het jaar van de ebiz modellen wordt is wat mij betreft dan ook zeer weinig zeggend.
Paul Thuis
Het afgelopen jaar was het jaar van de 21% beursval (vandaag in het nieuws), venture capitalisten die daardoor geen geld meer geven, en de pure dotcommers met name daardoor omvallen. Natuurlijk zijn er allerlei lagen waarop de internettoepassing uiteindelijk werkt, zoals ISPs, intermediair, hubs, en weet ik wat al niet meer. Het gaat me minder om de indeling, maar meer om de discussie over eBiz modellen. En zo te zien draagt de opiniecolumn daartoe bij. Even wat dingen om te lezen:* Er zijn allerlei indelingen te maken. Een aardige indeling is die van ECP.nl (zie {hier; http://www.ecp.nl/publicatie/publicaties/RtB.PDF }) met als titel 'Return to the bottom line').* In Business Week e.Biz van oktober j.l. werd een cover story geschreven met de titel: "How much can the Net save you?" over dit thema, een goed verhaal over wat te doen als bedrijf in moeilijke economische omstandigheden."The Net As a Lifeline: A tough economic environment makes the Web even more important for companies attempting to cut costs, generate new revenues, and better serve customers" (klik {hier; http://www.businessweek.com/magazine/toc/01_44/B3755ebiz.htm } )* Weer een andere indeling (misschien wel de beste) is van Don Tapscott in zijn boek "Digital Capital: Harnessing the Power of Business Webs", by Don Tapscott, David Ticoll, Alex Lowy. ( zie ook {hier; http://www.amazon.com/exec/obidos/ASIN/1578511933/qid=1010062819/sr=8-2/ref=sr_8_7_2/107-6328742-7605301 } ) Wat je nu ziet is dat er eigenlijk pas sinds eind vorig jaar serieus wordt nagedacht over eBiz modellen. P.S. Correctie op Netscape: Bij Netscape was de browser voor de consument vanaf het begin al gratis te downloaden, het was alleen voor bedrijven niet gratis!Meer geinteresseerd in dit thema, lees het boek 'Netscape time' van James Clark, daar wordt dit precies beschreven.
Berend van Hemel
De door mij eerder genoemde verschillende niveau's zijn naar mijn mening zeer zeker van belang. Als je eBiz definieert als het geld verdienen AAN internet, en dus aan al de 4 de lagen, dan maak je mij niet wijs dat daar nu pas in 2002 modellen voor komen. Bedrijven als Verisign, AOL, IBM en Yahoo hebben miljardenomzetten en ook bij Bol en Amazon wordt al enkele jaren goed nagedacht. Ditzelfde geldt voor allerlei Nederlandse start ups. Als je eBiz definieert als het geld verdienen DOOR INZET VAN Internet technologie, het dus beperkt tot Internet als distributiekanaal, de door mij eerder genoemde 4e laag, dan geloof ik best dat er een boel bedrijven zijn die nu gaan kijken wat hun eerste jaar/ jaren nou heeft opgeleverd en hoe Internet nog beter kan worden ingezet. Maar als je het zo bekijkt, dan moet je niet ook Yahoo, AOL en Netscape in je stuk noemen, dat zijn bedrijven die geld verdienen aan internet en niet alleen OP internet. Kwestie van definitie. Zonder goede definitie geen goede opinie.
Paul Thuis
Nog een e-commerce indeling vanuit investeringsperspectief, waarbij de volgende gebieden worden onderscheiden: Security, Electronic Payments, Financial Services Software, Business Commerce Software, and Commerce Content. Dit komt uit het boek: "How to Invest in E-Commerce Stocks" by {Bill Burnham; http://www.amazon.com/exec/obidos/ASIN/0070092389/107-6328742-7605301 }.
Arent
Berend, even 'for-the-record': Netscape was wel degelijk de eerste om gratis browsers weg te geven. Om nog maar niet te spreken van de voorloper van Netscape, NCSA Mosaic. Deze browser werd gemaakt door Marc Andreessen toen hij nog studeerde, en werd al in 1993 of 1994 beschikbaar gesteld. Na zijn studie werd Andreesen oprichter van Netscape, dat onmiddelijk daarna de browser Netscape 0.96 begon weg te geven. Microsoft volgde pas ruim een jaar later met een MSN browser, die weer later Internet Explorer zou worden.En velen zullen stellen dat dat pakket eigenlijk de naam 'browser'niet echt waardig was….
Oscar Landman
Als ik me goed herinner was het WordPerfect al die gratis software weggaf om zo een markt te penetreren. Ik denk dat dat concept al ruim daarvoor bekend was. Maakt het feit dat dat nu via internet gebeurt, de zaken anders? In mijn optiek niet. Het interessante is dat deze bedrijven een totaal andere business structuur hebben. Geen inkoop, 100% toegevoegde waarde, een relatief lage vaste kosten structuur, een high-knowlegde organisatie en een proces dat volledig is afgestemd op snelle levering en service, zeg: e-proces! En dat met een uitstraling die aanslaat! Er zijn vele organisaties die daar onderdelen van uitoefenen, maar niet zoveel die dat combineren. En die paar worden hierboven genoemd. De geslaagde bedrijven hebben onvoorwaardelijk gekozen voor een verkoop- en afleverkanaal genaamd internet. Bedrijven die dat niet onvoorwaardelijk doen omdat ze dat bv. niet gewend zijn of anders hun bestaande personeelsbestand moeten ontslaan, zullen daarmee niet slagen. Want dat is toch wel andere (e-)business. Volgens mij moet een bedrijf dat haar bestaande business wil uitbreiden/omzetten naar internet, een ander opdracht geven om met een nieuwe onderneming de grootste concurrent van haarzelf te worden met alleen handel via internet. In die nieuwe onderneming zit slechts een budget, die vent, en om het leuk te maken, de bestaande klantendatabase. Laat hem dan maar eens z'n gang gaan. Dan kun je snel wat reorganisaties verwachten in de bestaande onderneming om aldaar kosten te drukken en een voorspoedig verloop bij je nieuwe e-business onderneming met een veel betere kostenstructuur. Neem maar eens een verzekeringsmaatschappij of een bank in gedachte en slaap daar eens nachtje over. Kom je op heel wat grappige ideeen. Nieuwe modellen, nee hoor, die waren er al heel lang. Anders denken, in andere structuren, daar moeten we aan wennen, en dat zal nog wel een generatie duren, want er zijn er genoeg die dat niet meer kunnen, maar wel beslisser zijn. Maar het vordert!