“Het is makkelijk om achteraf de koe in de kont te kijken”

Aan intelligent agents valt geen droog brood te verdienen, concludeerde Smarthaven na twee jaar ploeteren. Een van de hipste bedrijven uit de good old new economy had een product ontwikkeld waar geen markt voor is. Het Amsterdamse softwarebedrijf richt zich nu op software voor kennismanagement, die hopelijk beter te verkopen is. Investeerder NIB Capital fourneerde onlangs 1,5 miljoen euro om het bedrijf naar het break even-punt te helpen.

Smarthaven is opgericht om 'intelligent agents' te bouwen. Wat zouden die agents precies doen?

"Een belangrijk onderdeel was het persoonlijke profiel rond de interesses van de gebruiker. Lees je veel over BMW's, dan krijgt het concept BMW een zwaar gewicht in je profiel. Hou je erg van de kleur blauw, dan krijgt ook dat concept een zwaar gewicht. Tussen al die concepten werden vervolgens weer relaties gelegd. Ging je dan op zoek naar iets, dan werden de resultaten 'gematcht' met dat profiel zodat je alleen de meest relevante resultaten te zien kreeg."

Klinkt cool.

"Ja, maar het is niet te verkopen. Het is een 'nice-to-have'-product, geen 'must-have'. Onze doelgroep bestond uit providers en portals, die onze software bij wijze van service aan hun gebruikers zouden kunnen aanbieden. Eind 1999, begin 2000 zagen we steeds meer potentiële klanten, vooral met de opkomst van gratis internet. Onze markt verdubbelde elke week. Maar toen het product eindelijk af was, stortte de hele internetmarkt in. Providers en portals zijn sindsdien alleen maar bezig met het verlagen van de kosten per abonnee. Vooral omdat agents niet direct inkomsten genereren."

Hebben de investeerders Newconomy, NIB en Twinning dan niet vooraf gevraagd om een deugdelijk sales- en marketingplan?

"Ja, ik heb ook voortdurend hard gewerkt aan de product-marktcombinatie. Maar het is makkelijk om achteraf de koe in de kont te kijken, in die tijd was de sky the limit. NIB heeft bij de tweede investeringsronde wel gesteld dat er andere markten aangeboord moesten worden."

Dus met de agents de zakelijke markt op?

"We hebben geprobeerd de agent-software aan bedrijven te verkopen, maar die zagen het niet zitten. Je kunt namelijk niet met zekerheid voorspellen wat een agent op basis van het opgebouwde profiel precies doet. Het is een black box. Bedrijven willen juist zeker weten dat een document bij de juiste persoon terecht komt. We maken nu modules voor kennismanagement, die in bestaande groupware zoals Lotus Notes geïntegreerd kan worden. We willen bestaande toepassingen intelligenter maken. Ons uitgangspunt is dat het volstrekt transparant en controleerbaar moet zijn wat die modules precies doen."

Heeft Smarthaven daarvoor een volstrekt nieuw product gemaakt?

"We houden ons nog steeds bezig met het personaliseren en clusteren van informatie. We maken nu echter geen gebruik meer van semantische netwerken, maar van een taxonomie, waarmee de klant zijn informatie kan classificeren. De gebruiker kan aangeven welke informatie hij nodig heeft. We hebben laatst 125 bedrijven bezocht en je ziet bij velen een Aha-erlebnis als we het product presenteren. De product-markt-combinatie klopt."

Vorige maand haalde Smarthaven nog eens 1,5 miljoen euro op bij NIB Capital. De laatste kans?

"Het moet de laatste externe financiering zijn. Bij deze ronde is de eis gesteld dat de kosten nog verder omlaag moeten, en dat betekent dat we van 28 naar 16 arbeidsplaatsen zijn gegaan. In april werkten hier nog 54 mensen. Die eerste ontslagronde heeft echt pijn gedaan bij mij en bij de collega's. Het heeft voor veel tumult in het bedrijf gezorgd. We hebben afscheid moeten nemen van mensen die zich door Smarthaven helemaal hebben laten uitwonen."