Hoog tijd voor serious gaming

De politiek verspilt haar energie aan de vraag of schoolboeken al dan niet ‘gratis’ zullen worden terwijl een andere oplossing voor leerstof veel meer problemen kan oplossen: ‘serious gaming’. De Rijksoverheid laat het nog afweten. Dat is minder het geval in de zorg, maar toch is ict al jaren een hoofdpijndossier.

Het jaarlijks congres van Nederland Breedbandland, vandaag gehouden in theater Diligentia in hartje Den Haag, bracht een baanbrekende golf van optimisme toen ging over spellen voor serieuze doeleinden.

Dat begon al met een filmpje met de mededeling – uit Logica-onderzoek – dat de gemiddelde 21-jarige in Nederland al 250.000 sms’sjes achter de kiezen heeft, evenals 5.000 uur achter de pc en gemiddeld 3.500 uur achter de spelcomputer. Deze ‘Digital Navites’, geboren na 1985, weten niet beter dan dat het leven digitaal is.

Op school daarentegen krijgen ze lesstof uit boeken die hen steeds minder boeien. "Serious gaming biedt een oplossing voor een aantal problemen in het onderwijs, van de vele drop-outs tot en met de aansluiting op de arbeidsmarkt", zo betoogde in Den Haag Valerie Frissen, bijzonder hoogleraar ict en beleid in Rotterdam.

"De digitale wereld biedt een reservoir aan mogelijkheden. Het is voor de huidige jongeren als een ‘Lego life’. Steeds weer nieuwe digitale componenten voegen ze moeiteloos toe aan het arsenaal dat ze al beheersen. De vraag: ‘waar haal je de tijd vandaan om dat allemaal te doen’ begrijpen ze gewoon niet.

Brabant en Zoetermeer

Met Frissen zwengelde Nederland Breedbandland de discussie aan waarom serieus spelgebruik in Nederland niet massaal van de grond komt. Dat is immers goed voor alle vormen van educatie en creëert voor Nederland een nieuw exportpositie.

Al snel kwam het cliché op tafel dat onderwijzend personeel de flessenhals vormt. Dat werd hard afgestraft door een vertegenwoordiger van de gemeente Zoetermeer: "Je kunt wel blijven roepen dat het niet gaat, maar je moet gewoon aan de slag gaan. Je moet laten zien wat er allemaal mee kan. Eén van onze oudste docenten zegt nu: het digitale whiteboard wil ik nooit meer kwijt."

Een docent van het ROC West-Brabant: ‘Mevrouw Frissen, komt u op bezoek om te kijken hoe ver we zijn met digitaal onderwijs. We hebben twee miljoen gestoken in het aanschaffen en met de docenten samen verder ontwikkelen van een ondernemersgame en een game voor vijf moderne talen. Gamend leren, dat slaat echt aan."

De rest van Brabant is komend schooljaar aan de beurt voor introductie van de leerspellen. Dat zal naar verwachting wat meer voeten in de aarde hebben daar het op die ROC’s minder een eigen project zal zijn dan in West-Brabant.

De breedbandverbindingen komen overigens straks om de hoek kijken voor het spelen van onderwijsspellen via internet. Enkele spellen zijn al vertaald om te exporteren en ook internationaal contact te leggen.

Zorgelijk

In de zorg heerst minder optimisme over de toepassing van nieuwe breedbandprojecten. Professor John Grin van de Universiteit van Amsterdam toonde zich wel enthousiast over een onderzoeksproject van het ministerie van VWS en het project ‘Zorg op Afstand, dichterbij (filmpje). Hij ziet goede samenwerking ontstaan om te komen tot efficiëntere zorg en om een deel van de winst efficiencywinst te besteden aan verbetering van de lol in het werk voor zorgenden.

Maar tijdens de discussie regeerden somber- en twijfelmans weer. Niet duidelijk is wie het heft in handen moet nemen, wie de rekeningen moet betalen en wie er uiteindelijk welke voordelen gaan genieten van zorg op afstand.

Een chef van verzekeraar Menzis zei met de handen in het haar te zitten vanwege de vraag of een proef van Stichting Koala in Groningen met zorginstellingen en KPN wel uitbreiding (‘opschaling’) verdient. Immers, het kost veel geld en niet duidelijk is waar de voordelen liggen.

De patiënten, vaak oud en niet zelden eenzaam, hebben de zorg graag aan hun bed. Verzekeraars verdienen de uitgaven niet terug en kissebissen met de zorginstellingen over de betaling van de rekeningen. "Ik heb mensen van KPN ook wel 333 keer pogen uit te leggen dat die besparingen niet helder zijn en dat wij er geen voordelen uit kunnen halen."

De discussieleider, de enthousiaste ict-baas van Economische Zaken Mark Frequin, kon zulk afbreukrisico nauwelijks bevatten gezien de hoge nood om efficiënter te gaan werken. Maar in de zorg blijven breedbandprojecten moeite houden om te verankeren in de zompige ondergrond van de gebrekkige structuren en coördinatie.