Interpassieve televisie

Na de ondergang van de internetstart-ups, komen de oude reuzen overeind. Ze begeven zich langzaam maar zeker in het online domein. Ook het publiek bestel is onder hen. De omroepen hebben grote internetplannen: uitzendingen heropvraagbaar maken en nieuws, achtergronddossiers en interactieve televisie aanbieden. De voorstellen kosten tientallen miljoenen, en dat zet je op het verkeerde been.

Op 29 oktober vond de slotbijeenkomst van het {Kabinetonline; http://www.kabinetonline.nl} plaats, maar staatssecretaris Van der Ploeg weigerde de denktank op te heffen. Daarop werd besloten dan maar gewoon door te gaan met de activiteiten. Niet onterecht, want zoals minister-president van het Kabinetonline Sanderijn Cels aangeeft zijn er genoeg dingen gaande om kritisch over na te denken.

Voor zoveel geld moet het wel goed zitten, zou je denken. Maar helaas: in plaats van eindelijk eens echt vernieuwend te zijn, houden de omroepen het publiek te passief. En daar zou nu juist verandering in moet komen. Want de kijkers van weleer zijn actief geworden: ze zijn zelf in de weer met nieuws en beelden, ze wisselen in eigen kring nieuwtjes uit en discussi�ren daarover. Het stikt van de waardevolle websites en communities online.

In plaats van die op waarde te schatten, willen de omroepen nieuwe, eigen 'communities' aan hun site omroep.nl koppelen. Ze laten daarbij de bestaande links liggen. Ze willen dossiers met thematisch geordende informatie aanbieden en daarin doorverwijzen naar sites van de publieke omroep zelf. Andere relevante sites over de thema's zien ze blijkbaar over het hoofd. De omroepen willen ouderwets bepalen waar hun informatie wordt aangeboden en bediscussieerd: op hun site en nergens anders.

Reden genoeg voor het kabinetonline om zich druk te blijven maken. Eind oktober had Rick van der Ploeg de denktank moeten opheffen, maar hij weigerde. Dat was de aanleiding voor het kabinetonline, en met name voor Dick Rijken en Frank van Oirschot, om zich ook met Van der Ploegs portefeuille te bemoeien.

De omroepen moeten het roer omgooien, vinden zij. Uitzendingen moeten beschikbaar komen voor actief hergebruik. Iedereen moet materiaal kunnen opvragen via internet en daar zelf weer nieuwe inhoud mee kunnen maken. Iedereen heeft immers aan de productie ervan meebetaald. Een wijkvereniging zou een stukje van het Journaal over de buurt kunnen gebruiken en een debat met de bewoners organiseren op internet. Met hetzelfde geld wordt zo meer toegevoegde waarde verkregen – een programma kan meermalen en op verschillende manieren worden benut.

De problematiek rondom auteurs- en gebruiksrecht kan hiervoor worden omzeild. Een groot deel van de huidige wet- en regelgeving staat op gespannen voet met hergebruik. Maar omdat de overheid hier zelf opdrachtgever is, kan van tevoren al rekening worden gehouden met vormen van hergebruik. Voor al het nieuw te produceren materiaal kunnen gebruiksregelingen komen.

De VPRO bijvoorbeeld heeft al wel activiteiten die bij de nieuwe situatie passen. De omroep heeft zelf software ontwikkeld om websites mee te maken en biedt die gratis via internet aan zodat iedereen daar websites mee kan bouwen. De software is immers met publiek geld ontwikkeld, verklaart de VPRO. Maar deze omroep is tot nu toe helaas de enige in Hilversum.