Spamdoelwit slaat terug

Spammen wordt mogelijk een dure grap voor adverteerders. Een Schotse rechtbank heeft vorige week een schadevergoeding toegekend aan een klager die spambombardementen niet langer duldde.

Het Britse telecombedrijf Transcom Internet Services moet een schadevergoeding betalen vanwege het versturen van ongewenste e-mail reclame. Dat heeft een lage rechtbank in Schotland vorige week bevolen.

Internetmarketeer Gordon Dick uit Edinburgh ontving een spam mail en besloot de afzender aan te klagen voor ‘onwettige schade’. Transcom Internet Services moet Dick ruim duizend euro uitkeren en draait op voor de juridische kosten van negenhonderd euro omdat het bedrijf op 30 januari niet bij de zitting wilde verschijnen.

Directeur William Smith van Transcom ontkent dat het bedrijf iets illegaals heeft gedaan. In een verklaring zegt hij: “Wij zijn geen spammers”. Dick zou de mail van het bedrijf voor satellietcommunicatie per ongeluk hebben ontvangen.

Volgens Smith stuurt het bedrijf een keer per jaar een e-mail: “Dat is normale marketing.” De ontvangers konden zich bovendien eenvoudig afmelden, zo zei hij. Gordon Dick was via een gedeelde e-mailservice onopzettelijk op de mailinglist van Transcom terecht gekomen.

“Een opmerkelijke uitspraak van de rechter”, aldus Edward Sterenborg van de Consumentenbond. “Maar het kan in Nederland ook”. In 2003 is Europese regelgeving van kracht geworden die burgers de mogelijkheid geeft schadeclaims in te dienen tegen ongewenste mail. De aanklager zal wel eerst aan het bedrijf duidelijk moeten maken dat hij de mails niet wil ontvangen en dat zijn persoonsgegevens gewist moeten worden. Sterenborg: “Doet het bedrijf dat niet dan kun je naar de rechter.” Zit de afzender buiten de EU dan is er wel een probleem.

Wat de gevolgen kunnen zijn van de rechtszaak voor de rechten van internetgebruikers is nog onduidelijk.

Boris Veldhuijzen van Zanten, voorzitter van de Interactive Professionals Associatie Nederland, Ipan, ziet de positieve kanten van de ontwikkeling. “Het is heerlijk om eens doelpunt te scoren tegen de spamterreur,” zegt hij. “Ik ontvang per dag minimaal 500 spammails. Ik wou dat het verboden was.”

Het risico loert wel dat alle e-mailreclame op den duur verboden wordt. Veldhuijzen van Zanten: “Ik verwacht niet dat zoiets gaat gebeuren.” Bovendien, zo voegt hij toe, verbieden en stoppen is niet het zelfde. “Het is al moeilijk genoeg om op te treden tegen spammers. Die opereren vaak vanuit – ik zeg maar wat – Nigeria.”

Marco Derksen, de nieuwe voorzitter van de brancheorganisatie Interactive Advertising Bureau, IAB, vindt het terecht dat het bedrijf is Schotland is aangepakt. “Het is de logische volgende stap,” zegt hij. “Consumenten gaan naar de rechter. Er zijn richtlijnen tegen spam, en daar met de branche zich aan houden. Overtreedt je die dan ben je strafbaar.”

De richtlijnen waarover Derksen spreekt houden onder meer in, dat e-marketingbedrijven de wensen van klanten om geen ongevraagde mail te ontvangen moeten respecteren. Ook moeten klanten met een eenvoudige handeling kunnen afzeggen.

Helemaal nieuw is het niet dat spammers worden aangepakt. De Nederlandse OPTA heeft onlangs 75.000 euro boete opgelegd aan een Nederlandse spammer. En in 2005 is tussen de Britse internetondernemer Nigel Roberts en Media Logistics UK een schikking getroffen van 440 euro vanwege spam. Het is wel voor het eerst dat een rechterlijke uitspraak aan een consument schadevergoeding toekent. Volgens OPTA-voorzitter Chris Fonteijn is het voor de bestrijding van spam belangrijk dat overheid en bedrijfsleven samenwerken.

Volgens verschillende onderzoeken bestaat negentig procent van het e-mailverkeer uit spam-mails, en neemt het aantal mails alleen maar toe. Volgens het Amerikaanse onderzoeksbureau Ferris Research kost spam alleen al de Britse economie per jaar twee miljard euro als gevolg van verloren productiviteit. Dick en Roberts hebben samen de website Scotchspam opgezet om de strijd tegen spam gezamenlijk voort te zetten.