Spel zonder grenzen

De grote gamesuitgevers en -distributeurs hebben meer vertrouwen in de traditionele afzet via retailers, dan verkoop via internet. Het lijkt tegenstrijdig voor een industrie die louter bestaat dankzij het bestaan van computers en internet.

Computergames online distibueren en verkopen. Het lijkt voor de hand te liggen, maar in de praktijk gebeurt dat nauwelijks. "Online distributie wordt zwaar overschat", zegt Björn Joos, managing director van Infogrames Benelux. Het beursgenoteerde moederbedrijf had in 2000 een omzet van 521 miljoen euro en heeft vestigingen in meer dan zestig landen. Joos: "Een game bestaat uit één of meer cd-roms, en zelfs de huidige breedband-verbindingen zijn niet snel genoeg om honderden megabytes, en vaak zelfs gigabytes aan gamesinfo, binnen een redelijke tijd te downloaden. Als alternatief alleen de bestellingen via internet laten verlopen en dan de cd's rechtstreeks aan de consument leveren is voor ons ook geen wenselijke optie. De retailers, daar willen en kunnen we niet omheen. Zij hebben de rechtstreekse ingangen bij de consument, wij niet. Dat is ook niet onze core-business."

Ook Marcel Keij, marketing groep manager Ubi Soft Entertainment, zegt dat online verkoop in Nederland niks voorstelt. Ubi Soft is ook aan de beurs genoteerd. In de eerste negen maanden van 2000 had het een omzet van 180,3 miljoen euro. Het bedrijf is aanwezig in zestien landen en heeft 1700 medewerkers.

Sub-distributeurs

"Van de Nederlandse websites die games verkopen koopt er geeneen rechtstreeks bij ons in. Als ze groot waren, zouden ze dat wel doen. Blijkbaar komen ze niet eens aan het minimum bedrag van 750 gulden per bestelling, wat bij ons een vereiste is." Hij wijst erop dat ook grote e-commerce parijen als Bol niet rechtstreeks bij de grote gamesbedrijven inkopen, maar dat doen via sub-distributeurs. "Nederland is blijkbaar nog niet toe aan online verkoop van games." Rechtstreekse verkoop aan de consument ziet hij vooralsnog niet zitten: "Dat is niet onze bedoeling, daar zijn we ook niet sterk in." Liever ziet hij op dat punt samenwerking met de retailers, omdat je "meer mensen bereikt via de retailers." Hij denkt niet dat distributie goedkoper wordt als dat via internet gebeurt: "Je blijft de fysieke kosten houden voor opslag in magazijnen en het vervoer van het product."

Microsoft is een nieuwkomer in de gameswereld. Pas met de introductie van Windows 95 begon het mee te spelen in de gameswereld. Microsoft is naar eigen zeggen nu nummer 4 in de wereld wat betreft marktaandeel in de gameswereld.

Online games verkopen rechtstreeks aan de consument doet Microsoft via shop.microsoft.com, maar product manager Microsoft Games Hans Jose zegt dat dit in ieder geval voor Nederland geen groot succes is. Cijfers wil hij niet noemen ? over verkoopresultaten van games worden geen mededelingen gedaan ? maar hij zegt wel: "Ecommerce is voor ons niet een core-business. Het merendeel van de consumenten kiest nog steeds voor de retailer. Vergeet niet: die retailer is ergens goed in. Die heeft ook fysieke locaties, wat de consument duidelijk als een voordeel ziet."

Communicatiemiddel

Jelle Kruis is general manager van Centresoft, een Nederlandse distributeur die eigendom is van het ook al beursgenoteerde Activion. In de eerste 9 maanden van 2000 haalde het een omzet van 493,4 miljoen dollar. Activision bestaat al sinds 1979, en is voortgekomen uit het legendarische Atari (dat nu overigens in handen is van Infogrames). Ook Kruis zegt dat er uit e-commerce op gamesgebied weinig te halen is. Er is wel een samenwerkingsverband met de multiplayer website Gamepoint en daar is ook een Gameshop te vinden, maar Kruis zegt het niet als een verkoopkanaal, maar vooral als "een communicatiemiddel met de doelgroep" te beschouwen. Hij zegt dat "95 tot 98 procent van de business via retailers plaatsvindt". Hij ziet er weinig in om online verkoop aan consumenten zelfstandig uit te breiden. Liever zou hij dat samen met de retailers doen. Hij acht de tijd nog niet rijp om consumenten de bestelde games meteen te laten downloaden: "Daar is de beschikbare bandbreedte voorlopig te klein voor." Wel ziet hij mogelijkheden in het online verkopen van bijvoorbeeld aparte circuits voor een race-game.

Ook voor de verkoop van games aan retailers wordt bij Centresoft nog maar weinig gebruik gemaakt van internet. "Te weinig", is zijn mening.

Massamarkt

Jelle Kruis ziet de gamesmarkt niet op korte termijn veranderen in een massamarkt. De aantallen zijn daarvoor nog veel te laag. Een toptitel betekent voor Centresoft een verkoop van ongeveer dertigduizend stuks. Kruis zegt dat Centresoft per jaar ongeveer tien toptitels distribueert. Hoeveel er op een game wordt verdiend wil hij, evenals de andere spelers in deze markt, niet zeggen. Wel wil hij kwijt dat de retailmarges in Nederland tot de hoogste in Europa horen, en dat het "een goede business" kan zijn, met de aantekening dat de risico's hoog zijn.

Volgens hem kan een echte toptitel in Nederland gedurende de hele periode dat deze te koop is neerkomen op 70.000 verkochte exemplaren, maar dat komt maar heel zelden voor, en "dan heb je het nog maar over zes of zeven procent van de installed base."

Ook Hans Jose vindt de gamesmarkt geen massamarkt. "Er wordt vaak gedacht dat games een massamarkt is, maar dat is het niet. Het is een grote niche-groep. Het is pas een massamarkt als je de helft van de bevolking kunt bereiken."

Helaas voor de beursgenoteerde gamesbedrijven vinden de analisten dat ook. Zij hebben er volgens Björn Joos moeite mee de gamesindustrie echt serieus te nemen: "De industrie is onstabiel doordat we in een overgangsperiode zitten, naar een markt waarin een beperkt aantal hele grote spelers zitten, vergelijkbaar met de platenindustrie. Alleen de schaalgrootte ontbreekt, zeker voor analisten. Analisten kijken als het om de gamesindustrie gaat niet naar individuele bedrijven maar naar de hele sector. Als het met een van de andere grote gamesbedrijven wat minder gaat, dan merken wij dat gelijk ook aan de beurs. Daarbij komt dat de gamessector zelf niet groot genoeg is om als onafhankelijk geëvalueerd te worden. Daardoor deinen we nu mee op de lage waardering van technologie."

Serieus

Verder heeft de gamesindustrie volgens hem, ondanks de bedragen die erin omgaan, voor de beurs een soort stigma. "Het zijn maar spelletjes." Hij noemt als voorbeeld de recente overname van Hasbro voor honderd miljoen dollar, waarvan vijf cash en 95 in aandelen. De overname omvatte niet alleen vijftien jaar durende licenties voor allerlei beroemde merken, maar ook games.com, een populaire site met 1 miljoen geregistreerde bezoekers die opzichzelf al een waarde heeft die de honderd miljoen overstijgt. "Een prima aankoop zou je zeggen. Toch reageerde de beurs er helemaal niet op." Hij vervolgt: "Het is nu wachten tot games echt een massamarkt zijn, via tv, gsm, in vliegtuigstoelen, en natuurlijk pc's en internet. Want games zijn veel breder dan wat overwegend als games wordt gezien. Het wordt steeds meer en meer gezien als vast onderdeel van entertainment. Dan gaat het eindelijk serieus genomen worden.