Cursus Duurzaam Digitaal Erfgoed binnenkort van start
Digitaal is het nieuwe normaal, maar dat geldt helaas nog niet voor veel van ons erfgoed. Dat bevindt zich vaak nog in archieven, zorgvuldig bewaard diep achter gesloten deuren, ontoegankelijk voor het grote publiek. Ook onderzoekers en leraren in het onderwijs kunnen er vaak moeilijk bij. Digitale ontsluiting is de oplossing.
Beheerders van kleine en middelgrote erfgoedcollecties kunnen vanaf dit voorjaar deelnemen aan de cursus Duurzaam Digitaal Erfgoed, georganiseerd binnen het kader van de nieuwe samenwerking tussen de Radboud Universiteit en de Universiteit Maastricht.
De interesse is er, zowel bij het onderwijs en onderzoek als bij het brede, cultuurminnende publiek. Maar ons cultureel erfgoed is vaak vrijwel onzichtbaar of, erger nog, compleet ontoegankelijk. Denk aan oude foto’s, radio-uitzendingen en filmopnames, middeleeuwse boeken, archiefstukken.
De cursus Duurzaam Digitaal Erfgoed is bedoeld voor organisaties en professionals die werkzaam zijn in de erfgoedsector. De materie kan ook interessant zijn voor iedereen die zich begeeft op het snijvlak van digitalisering, erfgoed en cultuur.
De cursus start op 25 februari.
De meeste daarvan zijn opgeslagen in bibliotheken, musea of archieven. Daar wacht het erfgoed geduldig op digitalisering. Want dat is dé manier om het openbaar te maken en te delen met belangstellenden. Het past ook in het huidige tijdsgewricht, waarin we steeds meer informatie digitaal tot zich ons nemen. Sterker nog, we verwachten vaak dat alles online toegankelijk is.
Maar hoe doe je dat binnen organisaties waar de menskracht of kennis ontbreekt? Hoe zorg je ervoor dat je digitale collectie ook op een logische, gebruikersvriendelijke wijze wordt gepresenteerd? En wat doe je met de steeds grotere stroom aan nieuw erfgoed dat alleen digitaal beschikbaar is? Hoe pas je dat in?
Ondersteuning
Grote instellingen zoals het Nationaal Archief of het Rijksmuseum hebben daar een duidelijk beleid voor opgesteld. Ze hebben ook meerdere mensen in dienst die zich exclusief bezighouden met digitalisering. Bij kleinere organisaties ligt dat anders. Daar wordt het digitaliseringswerk gedaan door een of twee medewerkers, die het naast hun ‘analoge’ werkzaamheden doen. Vooral voor deze groep archivarissen is de cursus Duurzaam Digitaal Erfgoed een steun in de rug. Het is een praktische cursus gericht op middelgrote en kleinere musea, archieven en onderwijsinstellingen, die nog bezig zijn met de ontwikkeling van hun digitaliseringsbeleid.
Het uitgangspunt is de alledaagse beroepspraktijk van de erfgoedprofessionals, maar er wordt ook uitvoerig naar de toekomst gekeken. De nadruk ligt op reflectie, theorievorming en beleid. Het gaat immers om duurzaam digitaal erfgoed. Daarnaast komen de laatste ontwikkelingen op het gebied van Open Source en Open Science aan bod en wordt er ruim aandacht besteed aan selectie, privacyregels en andere zaken die bij digitaliseringsprocessen horen.
Samenwerking
De cursus wordt aangeboden door een samenwerkingsverband waarin de Radboud Erfgoed, Erfgoed Gelderland, het Gelders Archief, Museum Het Valkhof en de Universiteit Maastricht deelnemen. De cursus bestaat uit drie modules, verdeeld over vier bijeenkomsten tussen eind februari en half mei op locaties in Nijmegen, Venlo (Limburgs Museum) en Arnhem (Nederlands Openluchtmuseum). De startdatum is vrijdag 25 februari 2022.
De cursus Duurzaam Digitaal Erfgoed is een van de voorbeelden van samenwerking tussen de Radboud Universiteit en de Universiteit Maastricht. Die samenwerking zal de komende jaren worden geïntensiveerd in de vorm van diverse projecten op het gebied van onderwijs en onderzoek, inclusief academische lerarenopleidingen. Ook de UMC’s van Nijmegen en Maastricht zullen nauwer met elkaar gaan samenwerken. Op 24 november 2020 tekenden de twee universiteiten daartoe een intentieverklaring die naar verwachting nog dit voorjaar zal worden bekrachtigd in een samenwerkingsovereenkomst.
Daarnaast onderschreef de UM op 16 juni 2021 het manifest van het Netwerk Digitaal Erfgoed en daarmee de Nationale Strategie Digitaal Erfgoed. “Hiermee heeft de UM haar ambities kracht bijgezet om haar digitaal erfgoed beter zichtbaar, bruikbaar en houdbaar te maken voor een zo breed mogelijk publiek maar ook voor wetenschappelijke doelen”, legt Odin Essers uit. Hij is conservator Bijzondere Collecties Universiteit Maastricht & docent en mede-organisator van de cursus Duurzaam Digitaal Erfgoed. “Op deze manier draagt de UM bij aan de inrichting van een innovatieve digitale infrastructuur die het mogelijk maakt haar collectiedata gelinkt, open en verrijkt aan te bieden.”
Essers: “Als partner van de post-initiële cursus Duurzaam Digitaal Erfgoed delen we graag inzichten over de huidige situatie rondom digitalisering van erfgoed en nieuwe trends, praktische aspecten van digitalisering en hoe je kunt anticiperen op te verwachten ontwikkelingen. Samenwerking met de collega’s van Radboud University zal de komende jaren verder worden uitgebouwd, onder andere door bij te dragen aan een door Radboud University georganiseerde Summer School.”
Klik hier voor meer informatie over de cursus.
Dit artikel is een ingezonden bericht en valt buiten de verantwoordelijkheid van de redactie.