Een Europese aanpak voor de ethische beoordeling van onderzoek en innovatie

Onlangs vond de kick-off voor het SATORI project plaats in het Trippenhuis van de KNAW. Met een budget van 4,7 miljoen (financiering door EU) en een looptijd van 4 jaar hoopt het SATORI consortium – bestaande uit zeventien partners uit dertien landen – de ethische beoordelingspraktijken van onderzoek en innovatie in Europese lidstaten te verbeteren en waar mogelijk te standaardiseren. UT-professor Philip Brey, coördinator van het internationale project: “Het zou mooi zijn als we een soort van Europese standaard kunnen ontwikkelen voor de ethische beoordeling van onderzoek en innovatie. Vandaag de dag is dit in toenemende mate belangrijk omdat maatschappelijke consequenties op gebieden als mensenrechten, milieu, rechtvaardigheid, welzijn en privacy, zeer groot kunnen zijn.”

Het project bestaat uit een serie “work packages”, die begint met een systematische inventarisatie van de huidige praktijken en principes binnen de ethiekbeoordeling, een evaluatie van bestaande projecten en een identificatie van belanghebbenden. Daarnaast zal SATORI onderzoek doen naar de effecten van globalisering en de mate waarin wetenschappelijk onderzoek en innovatie worden uitbesteed aan niet-Europese landen waar minder strikte ethische normen en wetgeving gelden.  Het project zal een ethische beoordelingskaders schetsen dat voor meerdere vakgebieden en meerdere organisaties bruikbaar is en zal daarbij ook onderzoek doen naar de vraag welke beoordelingsmethoden het effectiefst zijn en het meeste kostenefficiënt.

Over SATORI
SATORI staat voor “Stakeholders Acting Together On the ethical impact assessment of Research and Innovation” (Nederlands: “Belanghebbenden die samenwerken bij de ethische beoordeling van onderzoek en innovatie”). Het doel van SATORI is de ontwikkeling van een gemeenschappelijk kader van ethische basisprincipes, aanpakken en praktijken die worden ondersteund door alle belangrijke actoren die betrokken zijn bij het ontwerp en de toepassing van ethische principes en wetgeving binnen onderzoek en innovatie. Tot de belangrijkste belanghebbenden behoren wetenschappers, wetgevers, de burgermaatschappij, bedrijven, publieke organisaties, onderzoeksethiek commissies in de Lidstaten, relevante internationale organisaties en andere maatschappelijke belanghebbenden, waaronder de burgerbevolking.  Bij het project zijn kennisinstellingen, overheidsinstanties en grote bedrijven betrokken, en UNESCO speelt ook een belangrijke rol.