Messi versus Ronaldo: volgens nieuw computermodel trekt Argentijn aan het langste eind

Enschede, 9 augustus 2019 – Voetballers worden beoordeeld op basis van hun statistieken. Vaak gaat daarbij enkel aandacht naar het aantal doelpunten en assists, maar dat geeft geen volledig beeld van hun bijdrage aan het spel. Daarom hebben onderzoekers van data-intelligentiebedrijf SciSports in samenwerking met de KU Leuven een model ontwikkeld dat alle acties aan de bal kan beoordelen. Hun onderzoek is op de KDD-conferentie in Alaska bekroond met de ‘Best Paper Award’.

Als je de voetbalgeschiedenis in kaart brengt, dan leven we nu in het tijdperk van de geit. Cristiano Ronaldo en Lionel Messi domineren al jaren het internationale voetbal, maar wie mag zich nu de Greatest Of All Times noemen, ofwel GOAT?

Beide spelers kunnen buitenaardse statistieken voorleggen. Elk scoorden ze al meer dan 600 doelpunten voor hun clubs en nationale teams. Messi en Ronaldo wonnen elk al vijfmaal de Ballon d’Or, de trofee voor de beste voetballer ter wereld. Op papier geven Ronaldo en Messi elkaar geen duimbreed toe. Misschien kan de wetenschap wel helpen om de enige echte ‘GOAT’ aan te duiden?

Nieuw meetinstrument
Onderzoekers van data-intelligentiebedrijf SciSports ontwikkelden samen met de KU Leuven een model om de impact van voetballers te berekenen. “De waarde van een voetballer wordt vaak bepaald op basis van doelpunten en assists”, zegt professor Jesse Davis. “Een doelpunt is echter een zeldzame gebeurtenis: in een wedstrijd gebeuren naar schatting gemiddeld 1600 acties. Ons model bekijkt elke actie – schoten, passes, dribbels, tackles, … – en berekent de waarde ervan.”

Deze VAEP-waarde (Valuing Actions by Estimating Probabilities) geeft aan hoezeer de acties van een speler bijdragen aan het resultaat: zowel aan het scoren van doelpunten als het verhinderen van tegendoelpunten. Zo krijg je een completer beeld van een speler en zijn waarde voor het team.

Wat leert dit model ons dan over het duel Messi-Ronaldo? De onderzoekers vergeleken hun prestaties tijdens verschillende seizoenen (van 2013-14 tot en met 2017-18) in de Spaanse competitie. Daaruit blijkt dat Lionel Messi de laatste jaren de bovenhand neemt.

“In de eerste seizoenen liggen de scores van Messi en Ronaldo erg dicht bij elkaar”, zegt doctoraatsstudent Tom Decroos. “Vanaf het seizoen 2015-16 neemt Messi afstand van zijn eeuwige rivaal. Bij de meeste voetballers stellen we een trade-off vast: ofwel maken ze veel acties met een minder hoge waarde, dat is bijvoorbeeld zo bij Kevin De Bruyne en Paul Pogba. Of je hebt spelers die minder aan de bal komen, maar wel met grote impact. Dat is typisch zo voor spitsen als Harry Kane, Mohamed Salah en ook Cristiano Ronaldo. Messi is op dit vlak uitzonderlijk: de Argentijn voert een heel hoog aantal acties uit en die hebben ook nog eens een hoge waarde.”

Frenkie de nieuwe Iniesta?
Naast het meten van de bijdrages van spelers aan de prestaties van hun teams, biedt het model ook de mogelijkheid om de speelstijlen van spelers met elkaar te vergelijken. Frenkie de Jong blijkt zo tijdens het voorbije Eredivisieseizoen op een erg gelijkaardige manier bijgedragen te hebben aan de prestaties van Ajax als Andrés Iniesta bij FC Barcelona in het seizoen 2016/17. Beide middenvelders drukten namelijk hun stempel op de prestaties van hun team met extreem waardevolle passes en dribbels.

Hoewel De Jong het voorbije seizoen niet verder kwam dan één assist in de Eredivisie, toont het model dat de aanwinst van FC Barcelona met zijn passes en dribbels van alle Eredivisiespelers de meeste doelkansen tot stand bracht voor zijn team. De blonde middenvelder gaf meestal niet de laatst pass, maar was vaak erg belangrijk in het opzetten van kansrijke aanvallen. Met Martin Ødegaard bij Vitesse, Alexander Isak bij Willem II, Steven Bergwijn bij PSV en Michel Vlap bij Heerenveen, hadden nog een aantal andere talenten een grote impact op de prestaties van hun team.

De Eredivisie verloor een aantal van de eerder genoemde talenten, maar verwelkomt ook tal van nieuwkomers. Van wie kunnen we dit seizoen veel verwachten? “Chidera Ejuke van Heerenveen en Lisandro Martínez van Ajax zijn hele interessante aankopen”, zegt Lotte Bransen van SciSports. “Ejuke had vorig seizoen de grootste impact van alle aanvallers in de Noorse Eliteserien. Hij valt vooral op met zijn dribbels, zijn vermogen om een mannetje te passeren en zijn scorend vermogen. Lisandro Martínez blonk vorig seizoen zowel met zijn passes als zijn dribbels uit in de Argentijnse Superliga. Hij lijkt op dat vlak een typische Ajax-verdediger die goed is aan de bal.”

Scoutingtool
Het algoritme kan ook helpen om beloftevolle spelers op het spoor te komen, zegt Jan Van Haaren (SciSports). “Wij volgen honderdduizend spelers van over de hele wereld. Niet alle voetballers vallen op aan de hand van hun aantal goals en assists. Met dit model kunnen we in meer detail bekijken hoe spelers presteren en wat hun potentieel is. Meer en meer clubs raken overtuigd van het nut van deze computermodellen op het vlak van scouting.”

Het model biedt verschillende mogelijkheden, al is er nog ruimte voor verbetering, geeft Tom Decroos aan. “Op dit moment kunnen we enkel acties beoordelen als een speler aan de bal komt. Hierdoor kunnen we bepaalde belangrijke acties – hoe een aanvaller zich vrijloopt of hoe een verdediger zich positioneert – nog niet beoordelen. Als we meer data kunnen verzamelen, dan zal het systeem nog beter functioneren.”

Op de KDD-conferentie in Alaska, de grootste internationale conferentie op het vlak van data mining, werd het onderzoek beloond met de best paper award. “Deze conferentie staat erg hoog aangeschreven”, zegt professor Jesse Davis. “Zelfs de grootste tech-bedrijven zoals Apple, Google en Microsoft sturen papers in. Dat ons onderzoek als beste verkozen werd uit zevenhonderd inzendingen toont aan dat het model veel potentieel heeft.”

GOAT: de eindconclusie?
Volgens deze onderzoeksresultaten maakt Lionel Messi dus het meeste aanspraak op de titel van ‘GOAT’, maar zoals altijd is er nog een andere kant aan het verhaal. Dit onderzoek bekeek enkel de nationale competities en houdt geen rekening met Europese bekertoernooien. Net op dat toneel excelleerde Cristiano Ronaldo de laatste jaren. In zes seizoenen stuwde de Portugees zijn voormalige club Real Madrid maar liefst vier keer naar de zege in de Champions League, de meest prestigieuze voetbalcompetitie. Wie is nu de Greatest of All Times? Beslist u vooral zelf.

Meer informatie
Lees hier de volledige tekst van de studie “Actions Speak Louder than Goals: Valuing Player Actions in Soccer” door Tom Decroos, Lotte Bransen, Jan Van Haaren en Jesse Davis.

Over SciSports
SciSports is een van de snelst groeiende sports analytics bedrijven ter wereld en toonaangevend op het gebied van data intelligentie in de professionele voetbalwereld. De Europese Unie benoemde SciSports tot ‘European Unicorn’ en de HYPE Foundation riep het bedrijf uit tot meest innovatieve bedrijf in de voetbalwereld.