Industry Wire

Datamining kan voor doorbraak zorgen in strijd tegen fraude

Datamining kan een belangrijke rol spelen in de bestrijding van fiscale fraude. In samenwerking met de Bijzondere Belastingsinspectie en het kabinet van staatssecretaris John Crombez ontwikkelde prof. David Martens (UAntwerpen) fraudedetectiemodellen.

Die kunnen patronen in het betalingsverkeer tussen buitenlandse en Belgische bedrijven detecteren, en zo aantonen welke bedrijven frauduleus in het buitenland gevestigd zijn.

De onderzoeksgroep Applied Data Mining, onder leiding van prof. Martens, ontwerpt gespecialiseerde technieken voor de analyse van ‘big data’. Het gaat dan om data die zo talrijk zijn dat traditionele analysetechnieken er niet mee om kunnen. De praktische toepassingsdomeinen van deze technieken zijn totnogtoe vooral te vinden in online en mobiel adverteren, waarvoor UAntwerpen samenwerkt met New York University. Maar  deze dataminingtechnieken kunnen ook voor een doorbraak zorgen in het bestrijden van fraude.

Fiscale fraude is een groot probleem in Europa. De Europese Commissie schat de grootte van belastingsontduiking en -ontwijking op een slordige 1000 miljard euro. Ook op de G20 in september werd fiscale fraude als een prioriteit aangehaald. Staatssecretaris voor fiscale en sociale fraudebestrijding John Crombez: “Niet alleen fiscale maar ook sociale fraude kan efficiënter worden aangepakt door de koppeling van verschillende databanken. In 2012-2013 konden we op die manier bijna 4000 gevallen van misbruik met OCMW-steun identificeren en de bijstand intrekken. Op een jaar tijd betekent dat dat we zo 28 miljoen euro of meer dan een miljard Belgische frank aan onterechte kinderbijslagen zouden uitbetalen.”

De fraudedetectiemodellen, ontwikkeld door prof. Martens en de doctoraatsstudenten Enric Junqué de Fortuny en Marija Stankova, zijn gebaseerd op patronen die gevonden zijn in facturatiegegevens tussen buitenlandse en Belgische bedrijven. Dergelijke modellen maken dat de belastingsinspecteurs zich kunnen focussen op de risicovolle bedrijven, waardoor de pakkans groter wordt, terwijl de bedrijven die alles correct uitvoeren, minder controles krijgen. En dit alles op een volledig objectieve manier. Een belangrijk aspect bij dit alles is privacy. “Het privacy-aspect werd bij het ontwerp van onze technieken opgenomen,” stelt prof. Martens. “Zo gebruiken onze dataminingtechnieken alleen geanonimiseerde data, waarbij ieder bedrijf overeenkomt met een willekeurig getal. Naast het anonimiseren van de data leggen wij ook sterk de  nadruk op de transparantie van het algoritme en van de gegenereerde voorspellingsmodellen.”

België is koploper

“Het opsporen van fraude is een zeer belangrijk aspect binnen een belastingsstelsel,” zegt prof. Bruno Peeters, voorzitter van de Antwerp Tax Academy, een project van UAntwerpen. “Fiscale en sociale fraude brengen aanzienlijke budgettaire verliezen met zich mee voor de staat, die moeten worden opgevangen door extra belastingen of besparingen. Een doeltreffende fraudedetectie kan daarom alleen worden toegejuicht. Zij  leidt niet alleen tot een correcte belastinginning en een optimalisering van de controlecapaciteit van de fiscus, maar geeft  ook meer ruimte voor de verlaging van de belastingdruk  op  arbeid (de zogenaamde taxshift). Finaal is een performante fraudebestrijding ook essentieel om concurrentieverstoringen terug te dringen en aldus bij te dragen tot een meer efficiënte interne markt.”

Het gebruik van datamining voor fraudebestrijding kent reeds enkele jaren een sterke opgang binnen de Belgische overheid. Prof. Martens: “In mijn interacties met internationale dataminingexperts merk ik dat België een voorloper is in de toepassing van datamining voor fraudedetectie, zowel op technologisch vlak, als het besef van de mogelijkheden van dergelijke analyses door de overheid.” Staatssecretaris John Crombez, zelf een dataminingexpert, is een voortrekker van de toepassing ervan binnen het overheidsapparaat: “België behoort steeds meer tot de top wat datamining betreft,  zowel op academisch niveau als wat de toepassing door de administraties betreft.  De wisselwerking tussen beide blijkt zeer waardevol. Vanuit het buitenland komt men zelfs kijken hoe de Sociale Inlichtingen en Opsporingsdienst en de Bijzondere Belastingsinspectie het aanpakken. We moeten dan ook blijven inzetten op deze technologie.”

Dit artikel is een ingezonden bericht en valt buiten de verantwoordelijkheid van de redactie.

Deel dit bericht