‘Officieel’ communiceren via nieuwe media – een ander genre?

PERSBERICHT – Vergroot een twitterende agent het veiligheidsgevoel en waarom gaan medische websites niet in op de vragen waar googlende patiënten écht mee zitten? Nieuwe media stellen andere eisen aan de communicatie van ‘officiële instanties’ – en bieden wellicht ook nieuwe mogelijkheden. Wilbert Spooren, hoogleraar Taalbeheersing aan de Radboud Universiteit, spreekt daarover tijdens zijn oratie op vrijdag 25 oktober.

Als taalgebruikers organiseren we onze communicatie in genres: soorten teksten en gesprekken met een min of meer vaste vorm, context en een min of meer vast doel waarin zo’n tekst of gesprek gebruikt kan worden. Voorbeelden zijn het persbericht en het arts-patiëntgesprek.
Kennis over genres ontstaat geleidelijk en is belangrijk om als taalgebruiker goed te begrijpen en begrepen te worden. Door de snelle technologische en sociale ontwikkelingen in nieuwe media verschijnen nieuwe en verdwijnen oude genres waar we bijstaan. Dat veroorzaakt problemen voor officiële communicatie: hoe moet een arts of overheid zich gedragen op weblogs, Facebook of Twitter?

Communicatieproblemen en -kansen
Wilbert Spooren, hoogleraar Taalbeheersing van het Nederlands aan de Radboud Universiteit Nijmegen, bespreekt in zijn oratie een aantal communicatieproblemen rondom nieuwe media in het journalistieke, juridische en gezondheidsdomein. Spooren zoekt met name naar de vragen achter die problemen, want die zijn interessant voor het onderzoek naar taalgebruik en effectieve communicatie. Bijvoorbeeld: wat kan een functionaris ‘op persoonlijke titel’ wel of niet zeggen? Zorgen de nieuwe media ook voor nieuwe communicatiemogelijkheden en –moeilijkheden? Wat zijn de mogelijkheden van een twitterspreekuur? Vergroot een twitterende wijkagent het veiligheidsgevoel? Hoe kunnen medische websites beter ingaan op de vragen waar patiënten écht mee zitten?

Gebrek aan data
Spooren zal in zijn oratie ook ingaan op de beperkingen van onderzoek naar nieuwe media en nieuwe genres: beperkingen die vooral voortkomen uit het gebrek aan data. Want hoewel er veel voorhanden is, heeft Spooren nog niet het rijke corpus aan onderzoeksmateriaal dat hij wil hebben.

Wilbert Spooren (1956) studeerde Nederlandse Taal- en Letterkunde, met als specialisatie Moderne Taalkunde. Hij promoveerde in 1989 aan de Radboud Universiteit op een proefschrift over tegenstellingsrelaties in tekst. Spooren werkte als onderzoeker en docent bij de Universiteit Tilburg en de Vrije Universiteit Amsterdam, waar hij in 2002 hoogleraar Taal & Communicatie werd. Sinds 1 november 2012 is hij hoogleraar Taalbeheersing van het Nederlands aan de Radboud Universiteit. Zijn onderzoek gaat over de kwaliteit van zakelijke teksten. Hij verzorgt hierover ook onderwijs in de opleidingen Nederlandse Taal & Cultuur en Communicatie- & Informatiewetenschappen, onder meer in de nieuwe masteropleiding Nieuwe media, taal en communicatie.

‘Nieuwe media, nieuwe genres’
Oratie Wilbert Spooren, hoogleraar Taalbeheersing van het Nederlands, Radboud Universiteit Nijmegen.
Vrijdag 25 oktober 2013, 15.45 uur, Aula Radboud Universiteit, Comeniuslaan 2, Nijmegen