Corinne Vigreux (TomTom/Codam): ‘Gratis wordt heel duur’

Dat verschillende autofabrikanten voor hun navigatie in zee gaan met Google, was voor TomTom vorig jaar een wake-upcall. “We hadden niet gedacht dat die jongens echt de wolf zouden binnenlaten”, zegt medeoprichter Corinne Vigreux (54). Die ook met haar coding-opleiding Codam de techsector én het Nederlandse onderwijssysteem wil opschudden.

Noem haar ‘een van de grandes dames van Nederlandse techindustrie’ en ze zegt lachend: “Best leuk om zo genoemd te worden als je zo klein van stuk bent als ik.” Om vervolgens de kritische kanttekening te plaatsen dat er niet veel vrouwen in de technologie zijn die bijdragen aan een grote organisatie. “Er zijn überhaupt niet veel grote techorganisaties in Nederland of Europa”, stelt Vigreux. Het is 27 jaar geleden dat ze samen met echtgenoot Harold Goddijn, Pieter Geelen en Peter-Frans Pauwels het bedrijf startte dat wereldwijd faam heeft verworven met zijn navigatiekastjes – ‘TomToms’ in de volksmond geheten.

Om aan het gebrek aan diversiteit iets te doen, deed Vigreux anderhalf jaar geleden tijdelijk een stapje terug bij TomTom. De dagelijkse leiding over marketing en sales droeg ze over aan haar team, zodat ze zich kon richten op een project dat haar aan het hart gaat: het oprichten van een codeerschool. Codam is een drieënhalf jaar durende opleiding in Amsterdam. Opgezet volgens een onorthodoxe methodiek, naar voorbeeld van de Parijse Ecole 42: er zijn geen leraren, de leerlingen leren van elkaar. Ze volgen een curriculum en hoeven geen schoolgeld te betalen.

Staken
Codam moet namelijk toegankelijk zijn voor jongeren ‘uit alle lagen van de samenleving’. Dat streven heeft ook te maken met het feit dat Vigreux zelf is opgegroeid in een buitenwijk van Lyon. “Waar ik vandaan kom, zag ik veel mensen met potentie die dat niet waar hebben kunnen maken. Alleen maar omdat ze aan de verkeerde kant van het spoor waren geboren. Ik had geluk dat mijn ouders in onderwijs geloofden.” Ze wil gelijke kansen bieden. En het bestaande onderwijs hervormen. “Het op kennis gebaseerde systeem heeft zijn grens bereikt”, zegt ze stellig. “Op het moment dat je de school verlaat, is kennis achterhaald. We moeten kinderen leren constant nieuwsgierig te zijn.” Het liefst zou Vigreux kinderen op de basisschool al zien programmeren. “Niet om het programmeren an sich, maar om de wereld van morgen te begrijpen. Coderen gaat over het organiseren van je gedachtenproces. Over het terugbrengen van grote problemen tot kleine.” Een ander probleem waar ze met Codam impact op hoopt te hebben, is zoals gezegd het gebrek aan vrouwen in de techwereld. “Als alleen maar witte mannen de software schrijven, krijgen we een niet zo leuke wereld. Je hebt evenwicht nodig.”

Zelf heeft ze het nooit als vervelend ervaren om in een door mannen gedomineerde wereld te werken. Integendeel. “I love it”, zegt ze. Ze begon bij een gamebedrijf, waarna ze voor computerbedrijf Psion wereldwijd de distributie opzette. Even maakte ze een uitstapje naar FrieslandCampina, toen nog Melkunie, maar ze miste de technologie. Met drie mannen startte ze in 1991 TomTom, het bedrijf dat nu ruim vijfduizend medewerkers telt en vanuit ruim 45 kantoren wereldwijd actief is. Op het hoogtepunt in 2007 draaide de beursgenoteerde onderneming een kleine twee miljard euro omzet. Maar de komst van de smartphone en daarmee hand in hand de – veelal gratis – navigatieapps, veranderde ook de wereld van TomTom. Het bedrijf verlegde de koers naar navigatiesoftware voor de automotivesector. Om de consument aan boord te houden, richtte Vigreux een nieuwe tak met sporthorloges op. Waarmee ze wegens tegenvallende resultaten anderhalf jaar geleden ook weer is gestopt.

Complex
Vorig jaar kreeg TomTom rake klappen. Onder meer doordat autofabrikanten Nissan en Renault aangaven ook met Google in zee te gaan. Het bedrijf verloor die dag een kwart van de beurswaarde. Voor een duidelijkere focus werd sindsdien het onderdeel Telematics voor 910 miljoen euro aan de Japanse bandenmaker Bridgestone verkocht. Het bedrijf richt zich nu volledig op het leveren van kaartdiensten aan de auto-industrie en softwareontwikkelaars. Een domein waarin dus ook Google actief is. De constatering dat het turbulente tijden zijn voor TomTom, pareert Vigreux direct met de reactie dat ze het vooral ‘een leuke tijd’ vindt. “Ik ben juist heel enthousiast. We zijn een groot techbedrijf in Europa en hebben bijna honderd miljoen kastjes verkocht. Dat is niet iets om je neus voor op te halen. We hebben unieke technologie ontwikkeld. En tachtig procent van de auto’s in Europa rijdt met onze verkeersinformatie. We staan zeer sterk in de auto-industrie, dus so far so good.”

Het was wel een wake-upcall, beaamt ze. “We dachten echt dat die jongens niet zomaar de wolf zouden binnenlaten. Tegelijkertijd willen mensen een perfecte beleving in hun auto. Het probleem is dat een kwart van de automobilisten die een ingebouwd navigatiesysteem heeft, dat niet gebruikt. Omdat het niet gebruiksvriendelijk genoeg is.”

Vigreux is er echter van overtuigd dat TomTom alles in huis heeft om de juiste cockpitsoftware in de auto te krijgen. “We hebben alle technologie op het gebied van kaarten en verkeersinformatie. En we begrijpen hoe een userinterface moet werken. Wij kunnen een toonaangevende rol spelen bij het ontwikkelen van de juiste software.” Maar het is een complex verhaal. En de auto-industrie moet zich realiseren dat ze sneller moet bewegen, voegt ze daaraan toe. “Als wij iets ontwikkelen en de auto gaat de markt op, is het ontwerp drie jaar oud. De auto-industrie moet dus ook in sync komen met de software-industrie.”

Tackelen
Al met al maakt het dat TomTom een goed alternatief voor Google biedt, herhaalt Vigreux. “Uiteindelijk is het verkopen van advertenties de corebusiness van Google. Zij willen zoveel mogelijk weten van mensen, zodat ze de juiste advertentie op het juiste moment kunnen verkopen. De auto is onze kans. Daar weten we veel van. Op bepaalde gebieden, zoals high-definitionkaarten, liggen we voor op Google. En niet iedereen wil Google in de auto.” Want niet iedereen wil zijn data uitleveren, aldus Vigreux. “Wij geloven dat er behoefte is aan een alternatief.” De beste gebruikerservaring en volledige privacy van data, daar ziet ze kansen voor TomTom. “Ons businessmodel is om je te laten betalen voor wat wij doen, en alle data is geanonimiseerd. Wij weten niet wie je bent. Bij ons ben je een anonieme stip op de kaart.” Gratis gaat heel duur worden, stelt ze. “Alle data die je zomaar weggeeft, we weten niet wat mensen daarmee doen. Kijk naar de vele schandalen van de afgelopen jaren.”

Een uitdaging is om bij de buitenwereld de perceptie over TomTom te veranderen van consumenten- naar technologiebedrijf. “Dat zijn we natuurlijk altijd al geweest, maar onder consumenten zijn we bekend van de kastjes. Maar wij werken ook aan andere, nieuwe technologieën.” Nu concentreert het bedrijf zich op kaartdiensten, maar in het verlengde van die strategie ziet Vigreux de zelfrijdende auto. “Je moet het zo zien dat wij participeren in de mobiliteitsevolutie en dat wij met onze zeer getalenteerde softwareontwikkelaars grote problemen oplossen. Dat is het imago dat mensen moeten gaan zien. In die zin zijn we een goed bewaard geheim dat we maar eens moeten gaan onthullen.”

Voor kritiek is ze inmiddels minder gevoelig. “De eerste keer werd ik woest. Omdat we deze business op het hoogste niveau van integriteit en met de juiste mindset runnen. Daar ben ik heel trots op.” Als ondernemer is veerkracht je motor om hordes te nemen, vervolgt ze. “Ondernemer zijn betekent dingen maken en proberen die nooit eerder zijn gedaan. Je wilt iets veranderen, een probleem tackelen. Risico’s nemen is een mindset.” In de techsector is dat niet anders. “Behalve dat je met technologie nog een extra onzeker aspect hebt, omdat je niet weet wat de toekomst brengt. Neem autonoom rijden. Niemand kan vertellen hoe dat er over tien jaar uitziet. We weten dat het gaat gebeuren. Maar hoe en wie er gaat winnen, dat weten we niet.”

* Dit artikel verscheen eerder in Emerce 100 2019.

Foto: Vincent Boon (in opdracht  van Emerce)