Deel dit artikel
-

De ISP als rechter

Een casus. Een Nederlandse cyberimam heeft op de website maroc.nl verklaard dat op grond van de Koran alle homo´s in ons land gestenigd moeten worden tot de dood erop volgt. Een homoseksuele voetbalscheidsrechter voelt zich beledigd en bedreigd en eist dat de website wordt gesloten. Hij laat zijn advocaat een briefje schrijven naar de internet service provider (ISP) die de website host: discriminatie, aantasting eer en reputatie, onrechtmatige daad, belediging, aanzetten tot geweld en ga zo maar door. De ISP wordt een kort geding in het vooruitzicht gesteld, indien deze niet aan het verzoek van de scheidsrechter voldoet. De ISP stuurt een e-mail naar de abonnee en maakt hem erop attent dat er een klacht is binnengekomen. De klant reageert gepikeerd: er is toch vrijheid van meningsuiting en godsdienstvrijheid in dit land!

Aan de ISP de edele taak te beoordelen wie van beide partijen gelijk heeft. De ISP als rechter. Hij zal het pleit moeten beslechten tussen meerdere botsende grondrechten. Geen eenvoudige taak. Bovendien loopt hij ongeacht zijn beslissing het risico door de verliezende partij te worden aangesproken. De abonnee zal hem betichten van wanprestatie indien hij de website sluit; de scheidsrechter zal hem aansprakelijk houden uit hoofde van een onrechtmatige daad indien hij stil blijft zitten. De tussenpersoon moet een keuze maken uit twee kwaden.

Het is inmiddels dagelijkse praktijk voor de gemiddelde provider. Hij ontvangt tapverzoeken van de politie om vermeende strafbare feiten op te sporen, werkgevers verzoeken om gegevens over het internetverkeer van hun werknemers en de auteursrechtindustrie wil dat de ISP een einde maakt aan allerhande inbreukmakende handelingen op het net.

Zo heeft de Duitse ISP T-Online onlangs een aantal van zijn klanten gesommeerd het uitwisselen van software met behulp van peer-to-peer programma's onmiddellijk te beëindigen. De dochter van Deutsche Telekom zou informatie hebben ontvangen van een niet nader genoemde Amerikaanse organisatie die heeft uitgezocht vanuit welke IP-adressen de software wordt aangeboden, zo meldt Automatisering Gids van 8 februari.

In een reactie op dit bericht heeft Hans Leemans van de branche-organisatie NLIP al namens de Nederlandse ISP's laten weten dat dergelijke sommaties niet in Nederland zijn te verwachten. Dat is ook terecht. In België heeft de Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer al uitgemaakt dat het verzamelen van IP-adressen van Napster-gebruikers in strijd is met de Belgische privacywetgeving.

In de Verenigde Staten geldt voor ISP's de zogenaamde notice and take-down procedure in het geval van klachten. Op grond daarvan moet de ISP de toegang tot de website onmiddellijk blokkeren indien een juridische procedure wordt gestart tegen de eigenaar van de website. De site mag weer de lucht in als de klacht in de procedure ongegrond wordt verklaard. Aangezien een gemiddelde rechtszaak jaren kan duren, vormt dit een ideale methode om concurrenten uit te schakelen of onwelgevallige meningen de kop in te drukken.

Op grond van de Europese e-commerce richtlijn is de ISP aansprakelijk zodra hij 'daadwerkelijke kennis' heeft van onwettige activiteiten of informatie, en hij verzuimt de informatie te verwijderen of de toegang daartoe onmogelijk te maken. Maar wanneer heeft een provider 'daadwerkelijke kennis' van een onwettige activiteit? Dat kan niet het moment zijn waarop hij daarover wordt ingelicht door middel van een klacht. Hij zal zich zelf nog een oordeel moeten vormen over de rechtmatigheid van de klacht. Hij zal zelf op de stoel van de rechter moeten gaan zitten.

Het is maatschappelijk onwenselijk de ISP in de rol van rechter te dwingen. De NLIP heeft er vorig jaar bij de overheid op aangedrongen een onafhankelijke instantie in het leven te roepen die snel duidelijkheid verschaft over het vermeende onwettige karakter van informatie. Naar verluidt bestaan dergelijke instanties al in Argentinië. Daarmee zijn de vrijheid van meningsuiting en de informatievrijheid in dat land voorlopig beter gewaarborgd dan in Nederland.

Christiaan Alberdingk Thijm is internetadvocaat bij SOLV Advocaten

Deel dit bericht

Plaats een reactie

Uw e-mailadres wordt niet op de site getoond