KPN stapt in fiber to the home

De opmerking dat Close the Gap achter het net dreigt te vissen gaat mij iets te ver. laten we niet vergeten dat het de consument is die uiteindelijk beslist. in het businessmodel van Close the Gap is de consument de baas, de last mile behoort aan hem, hij of zij wordt eigenaar via een slimme constructie. We gaan dat in een klein en beheersbaar project uitproberen. Dat valt met de komst van VST en KPN niet om, integendeel het is goed voor Close the Gap dat de markt in beweging komt. Het is goed dat er nu drie serieuze iniatieven zijn in Nederland met verschillende modellen. En er is nog plaats voor meer initiatieven.Ik wens iedereen veel succes. Evenzeer betreur ik het "omvallen" van Bredband. Gelukkig zijn de mannen van Bredband niet uit het veld geslagen en werken hun come-back

het is toch niet te geloven. DE uitrol van adsl staat bijna stil, het platteland (kleine dorpen) schreeuwt om flat fee/breedband/ en wat doet kpn? die gaat in de grote steden, waar men al kan kiezen uit adsl/kabel enz enz dit soort ongein uithalen… schande, laat ze eens wat nuttigs gaan doen.

Sagen, mythen en legenden. Bij voortduring, ook nu weer, worden we geconfronteerd met documenten waaruit de suggestie naar voren komt dat:- Kwaliteit van leven breedband internet (= X Mbps) vereist.- Dat dit alleen realiseerbaar is met een glasvezelaansluiting per woning.- Dat deze zogenaamde FTTH goedkoop te realiseren is.- Dat bandbreedte goedkoop, zo niet gratis is. Dat (bijna) iedere woning al voorzien is van een breedbandige aansluiting in de vorm van "de kabel" (CAI) wordt daarbij moeiteloos weggewuifd. Feitelijk zijn er, puur naar de fysieke architectuur kijkend van het netwerk, zeker in de buurt van de aansluiting van individuele woningen, weinig opmerkelijke verschillen tussen de geponeerde FTTH "oplossingen" en CAI. Ter illustratie en onderbouwing benoemen we drie lagen, die overigens geen enkel verband hebben met lagen in het OSI model, maar slechts zijn bedoeld om enige zaken en functies te kunnen benoemen: - Laag 1.Vanuit de woning gezien begint deze met een demultiplexer/demodulator (nodig voor verschillende diensten/aanbieders), om vervolgens via een gat door een buitenmuur en een (deels) woning specifiek gegraven kanaal uit te komen bij laag 2. - Laag 2.Het eerste sterpunt, waarbij de fysieke verbindingen van laag 2 gebundeld worden tot een fysieke verbinding. In het geval van FTTH zal laag 2 bestaan uit een switch of een hub, en aangezien glas, in tegenstelling tot koper, geen elektriciteit kan geleiden is daar een extra voeding nodig. - Laag 3.Hierin gaan de op een of andere manier (TDMA, FDMA) gebundelde signalen van laag 1 naar een ander sterpunt dan wel een centrale. Om nu de verschillen en overeenkomsten tussen CAI en FTTH te onderzoeken, zal er per laag naar diverse aspecten worden gekeken: - Aspecten laag 1 (de laatste honderden meters).  – Bandbreedte.De op dit niveau beschikbare en benodigde bandbreedte is slechts gerelateerd aan een aansluiting. De CAI kabel heeft een ruwe bandbreedte van 1 GHz en met technologie van Narad zelfs 2 GHz. Een flink deel van die (1 Ghz) bandbreedte wordt opgesnoept door TV kanalen en de tengevolge van de (goedkope) TV tuners vereiste scheiding tussen deze kanalen. Er zijn echter nog honderden MHz vrij en de relatie tussen Hz en bps houdt in dat er afhankelijk van het stoornivo en de modulatietechniek (zeer) vele bps in een Hz gaan. Kortom, welke definitie er ook gehanteerd moge worden voor breedband internet, er is daarvoor een veelvoud aan ruimte aanwezig op laag 1. Ook voor FTTH geldt dat een fiber een veelvoud aan bandbreedte te bieden heeft van hetgeen nodig is voor breedband internet en voor aanvullende diensten als TV, Radio en telefoon. Breedband internet, zelfs als dit gedefinieerd wordt als 100 Mbps, vraagt overigens niet meer capaciteit dan die welke wordt gebruikt door een TV kanaal op de kabel. Diverse rapporten suggereren dat "de kabel" (de CAI drager) een te beperkte capaciteit zou hebben voor breedband internet, hetgeen er zeer ver naast zit. Dit overigens onverlet de constatering dat er zeer wel implementaties denkbaar zijn en bestaan, die (te) grote beperkingen kennen. Tenslotte zien sommige rapporten breedband internet equivalent aan zowel ethernet als FTTH en gaan daarmee voorbij aan de veelheid aan modulatietechnieken (anders dan base-band) op de CAI kabel, waarbij best een beperkt deel (bijvoorbeeld een TV kanaal) gebruikt zou kunnen worden voor ethernet. Een rapport gaat daarin zelfs zover dat ethernet duur wordt genoemd omdat ervoor gegraven zou moeten worden !  – Beschikbaarheid. Met een vrijwel 100 % dekking is er in elke woning een CAI aansluiting. Laag 1houdt echter ook een demodulator en demultiplexer in. Voor de functies "broadcast TV en Radio" is die in de vorm van de geeigende tuners in de meeste woningen al aanwezig, maar voor internet toegang slechts in een beperkt aantal (30 %?) gevallen in de vorm van een kabelmodem. FTTH is als regel (nog) niet beschikbaar.  – Installatiekosten. In het geval van CAI komt de provider langs met een kabelmodem, een antenneversterker (met filter) en installeert en test deze. Ook wordt een verbinding gemaakt en de software op de computer geplaatst (alleen Windows, soms ook Mac) en het geheel getest. De kosten van een kabelmodem liggen in de orde van (circa) 250 Euro en de kosten van arbeid inclusief voorrijden 125 euro. Samen dus circa 375 euro, een bedrag dat op zichzelf al hoger ligt dat sommige ramingen voor de totale aanleg van FTTH, dus inclusief alle "slim" graafwerk, de city-ring, etc. In een document worden deze kosten voor FTTH geraamd op 30 euro per woning, maar zelfs zonder het woning specifieke graafwerk en het doorboren van de buitenmuur lijkt dit getal een "verschrijving". Er is weinig reden om aan te nemen dat de prijs van apparatuur die verschillende aanbieders toestaat erg onder de prijs van een CAI modem zal liggen en ook zal, waar bij CAI er al sprake is van een aangesloten wandcontactdoos meer werk nodig zijn dan voor 30 euro (welk uurtarief ?) mogelijk is. - De laatste anderhalve kilometer.Sommige rapporten zien de laatste anderhalve kilometer, vaak terwille van het uitstralen van grote deskundigheid als "last mile" aangeduid, als grote flessehals, anderen beperken deze conclusie tot tot de laatste honderd meter. Laag 1 maakt op zijn minst deel uit van deze vermeende flessehals en alleen als het nog niet aangelegd zijn van FTTH als beperking wordt gezien, bestaat deze flessehals dus (voor FTTH). Voor CAI geldt dat niet. - Aspecten laag 2 (het eerste sterpunt).Dit is een van de interessantste delen van het systeem. Het bepaalt vergaand de eigenschappen in termen van (constantheid van) bandbreedte, faalgedrag, graafkosten voor aansluitingen, etc. - Aantallen aansluitingen.Dit is een bijzonder belangrijke parameter, die ook bij bestaande CAI installaties die niet geschikt zijn gemaakt voor bidirectioneel gebruik, per provider en per gebied verschillend kan zijn. Veel ansluitingen betekent weinig sterpunten (goedkoop), maar grote lengten bekabeling in laag 1 (duur). Deze overweging geldt zowel voor CAI als voor FTTH. De keuze van het aantal aansluitingen per sterpunt is in principe relatief vrij en wordt voornamelijk door economische factoren bepaald. Dit is iets waar de meeste rapporten aan voorbij gaan. - Intelligentie.Tot aan het eerste sterpunt wordt de bandbreedte bepaald door de drager en deze kan dus feitelijk, althans voor de toepassing, als onbegrensd worden aangemerkt. Bij FTTH zal het eerste sterpunt, afhankelijk van de omvang ervan, een switch of een hub zijn dan wel een combinatie daarvan. Voor aanvullende diensten is er echter nog wel een aanvullende technologie nodig. Voor CAI zijn er diverse wegen om het eerste sterpunt in te vullen, variërend van een eenvoudige retourversterker tot allerlei FDMA en TDMA gebaseerde stapeltechnieken. Door deze soort technieken is overigens het aanbod van verschillende diensten goed mogelijk en dat is in de praktijk ook doorgaans aanwezig. - Voeding.Een niet retourgeschikt CAI sterpunt kan zonder externe voeding worden gerealiseerd, maar zodra er actieve componenten nodig raken, wordt een voedingsbron noodzakelijk. Het energietransport naar het sterpunt vindt bij CAI veelal plaats door dezelfde coax als die welke de gegevensstroom (laag 3) vervoert. Bij FTTH zijn alle sterpunten per definitie actief en is een externe voedingsaansluiting altijd noodzakelijk. Sommige rapporten en publicaties stellen dat voor het toevoegen van de componenten om een CAI net retourgeschikt te maken, gegraven zou moeten worden om voeding aan te sluiten, hetgeen apert onjuist is. - Beschikbaarheid.Hoewel het evident is dat laag 2 voor FTTH nog geheel ontbreekt en ook deze dient te worden aangelegd, kan niet zonder meer worden gesteld dat laag 2 voor CAI netten volledig beschikbaar is. Zelfs indien ze reeds retourgeschikt zijn gemaakt, zijn daarbij (als altijd) economische overwegingen in het geding. Deze beinvloeden de beschikbare (retour)bandbreedte, maar ook de kosten. Behuizingen zullen, met de voortschrijdende miniaturisering, echter telkenmale binnen dezelfde afmetingen meer complexe apparatuur kunnen bevatten en daarbij een steeds hoger prestatieniveau kunnen bieden. Dit aspect wordt in de meeste rapporten totaal niet onderkend en er wordt dan ook doorgaans geschermd met de specificaties van systemen en (toevallig) gerealiseerde netwerken. Dat deze tot stand zijn gekomen als gevolg van afwegingen ten aanzien van rentabiliteit en voor de gebruiker acceptabele kosten lijkt in deze publicaties totaal niet te zijn opgemerkt. - Laag 3, gebundelde signalen en verdere sterpunten etc.Ook op dit niveau zijn er nogal wat misverstanden. - Delen van bandbreedte.Zowel voor CAI als voor FTTH geldt dat waar stroomopwaarts de signalen van diverse fysieke verbindingen worden samengevoegd tot een fysieke verbinding, hetzij de bandbreedte van deze verbinding gelijk moet zijn aan de som van de aangesloten bandbreedtes, hetzij er bandbreedte gedeeld moet worden. Bij de meeste FTTH voorstellen geschiedt dit delen van bandbreedte door TDMA (packets achter elkaar ipv naast elkaar) en bij CAI wordt daarnaast gebruik gemaakt van modulatietechnieken. Deze laatste zijn overigens met glas ook mogelijk (kleur, modulatie), maar de bijbehorende apparatuur is zeer kostbaar. Bij de meeste rapporten wordt zonder onderbouwing geponeerd dat het delen van bandbreedte iets is dat alleen geldt voor CAI, hetgeen fundamenteel onjuist is. De mate waarin gedeeld wordt hangt ernstig van de implementatie af maar de vrije ruimte op de CAI kabel is beduidend meer dan de 100 Mbps die 250 gebruikers samen ter beschikking hebben in het Gigaport FTTD rapport. - Te waarborgen bandbreedte en de mythe van de laatste kilometer.Hoe verder stroomopwaarts, hoe meer signalen er samenkomen. Dit houdt in dat waar er op laag 1 een zee van ruimte was er naar boven toe steeds meer tegen de fysieke begrenzingen van verbindingen en de toegepaste technologie wordt aangelopen. Om die reden wordt bij telefoniefibers allerlei kostbare (tonnen, miljoenen) apparatuur ingezet om de capaciteit van de vezels beter uit te nutten. De CAI coax, die hogerop alleen al om de prijs is vervangen door glas is in hoofdzaak ingericht voor broadcast, dus heel veel mensen heel veel (vele GBps) bandbreedte, maar wel allemaal hetzelfde. Om ook voor een substantieel retourverkeer, evenals gedifferentieerde gegevens voldoende bandbreedte te bieden zal met name "hogerop" extra capaciteit aan bestaande installaties moet worden toegevoegd. Deze problematiek, waar overigens in analogie met de genoemde telefooncentrales, ook FTTH het hoofd aan zal moeten bieden, speelt zich echter stroomopwaarts af, dus vanaf de laatste kilometer. De mate waarin er oplossingen voor zullen worden aangeboden hangt totaal niet af van de toegepaste basistechnologie (fiber/coax), maar veeleer van wat de gebruiker wenst te betalen en wat de concurrentie (o.a. ADSL) te bieden heeft. Tenslotte zij bij de hier gemaakte vergelijking tussen CAI en FTTH nog opgemerkt dat zolang er nog TV wordt gekeken of naar radio wordt geluisterd, er een CAI achtige functionaliteit nodig zal blijven. In principe is die weliswaar realiseerbaar via glas, maar dat brengt de nodige kostbare conversieapparatuur met zich mee. Conclusie.Indien FTTH slechts beoogt om een bidirectionele TCP/IP verbinding te leveren met een snelheid van 100 Mbps, hetgeen ruwweg overeenkomt met de ruimte die slechts een TV kanaal inneemt bij CAI, dan moet worden bedacht dat de daarvoor te leveren inspanning het vrijwel volledig dupliceren van een infrastructuur die er al ligt en moet liggen voor… CAI inhoudt, dus inclusief graafwerk, huisaansluitingen, sterpunten, etc. Als er echter meerdere diensten beoogd worden, komt daar nog een scala aan dure randapparaten bij, want TV's, telefoons en radio's hebben nu eenmaal niet allemaal een fiberaansluiting. Overwegend dat de verschillen tussen het CAI netwerk en FTTH voor wat betreft de fysieke architectuur gering zijn, terwijl het eerste er al met een dekkingsgraad van bijna 100 % vrijwel geheel ligt en het ander er nog totaal niet is, moeten rapporten die voor de realisatie van FTTH een vergelijkbaar of soms zelfs een nog lager prijspeil hanteren dan voor het gebruik van CAI infrastructuur voor breedband internet, als onzin worden aangemerkt. De mate waarin CAI kan presteren in breedband internet is veeleer een kwestie van geld dan van technische (on)mogelijkheden en op dat punt is juist het deel nabij de aansluiting op de woning het minst dominant. Indien de aanleg van FTTH tenslotte mede ten doel heeft om verlost te zijn van het monopolie van de CAI providers, dan is dit inmiddels achterhaald want ook de kabel wordt binnenkort "vrij" toegankelijk. Ter illustratie: Kabelmaatschappij Casema is de eerste die haar netwerk open gaat stellen voorconcurrenten. Vanaf medio volgend jaar mogen internetproviders hun diensten aanbieden via de kabels van Casema, waardoor de consument meer keuze krijgt, aldus een verhaal in de Volkskrant van 14-12-2001. Daarmee is Casema het eerste grote kabelbedrijf dat vrijwillig afstand doet van zijn monopolie op de kabel. De Nederlandse kabel is nu grotendeels in handen van drie bedrijven: UPC, Casema en Essent. "In augustus volgend jaar gaat ons net helemaal open", bevestigt G. Vos van Casema. Nu biedt Casema alleen breedbandverbindingen van Wanadoo, eigendom van Casema-moeder France Telecom. Het bedrijf is al in gesprek met enkele internetproviders en aanbieders van content, doch namen wil het bedrijf nog niet noemen.