Toekomstige mobiele netwerken bedreiging voor telco’s

De nieuwe generatie mobiele netwerken zal vaste infrastructuren overbodig maken, denkt Fred Baker, één van de architecten van het internet. Laptop en mobiele telefoon communiceren straks met elkaar zonder gebruik van zendmast of een vaste router. Als de techniek doorbreekt, zal het de rol van telecomwereld op zijn kop zetten. "Het is het ultieme peer-to-peer netwerk!"

Auto's die waar ook ter wereld kunnen communiceren met een intelligent wegdek. Infanterie-eenheden die in de meest onherbergzame streken een hoogwaardige internetverbinding kunnen opzetten. Het zijn maar enkele praktische toepassingen van de nieuwe generatie mobiele netwerken. "Het is het ultieme peer-to-peer netwerk", zegt Michiel Leenaars, senior beleidsmedewerker bij ISOC.nl . "Het ontvangende en het verzendende toestel zijn beide mobiel. Laptops en mobiele telefoons zijn nu nog gekoppeld aan de topologie van een vast netwerk. Dat is straks niet meer nodig."

Het lijkt te mooi om waar te zijn. Een netwerk van mobiele apparaten die zonder de hulp van een vast netwerk gegevens, spraak of ander data met elkaar kunnen uitwisselen. Het zou de huidige technische infrastructuur van zendmasten, internetrouters en telecomnetwerken totaal overbodig maken. Science fiction? Volgens Fred Baker, één van de architecten van het internet, wordt deze techniek binnen enkele jaren realiteit.

Baker kwam deze week naar Nederland om een masterclass te geven over 'Mobile Adhoc Networking', afgekort tot MaNet. De techniek is kort gezegd een telecom-infrastructuur die gebruik maakt van internettechnologieën. Een mobiele telefoon is technisch gezien ondergeschikt aan het vaste netwerk. Als twee computers via internet communiceren, is de één niet belangrijker dan de ander. MaNet koppelt deze laatste situatie naar de telecomsector.

Volgens Baker heeft vooral het Amerikaanse leger interesse voor MaNet, om begrijpelijke redenen. Baker: "Als je bekijkt hoe verschillende grondeenheden in Afghanistan met elkaar in verbinding staan, dan is dat vaak per radio, met een lage transmissiesnelheid. Voor zwaarder dataverkeer wordt een overvliegende helicopter gebruikt. Die vormt tijdelijk het vaste knooppunt voor de mobiele zenders." Met behulp van MaNet krijgen militairen apparaten in handen die allemaal met elkaar in verbinding staan en alle denkbare soorten data kunnen versturen. Een soort mobilofoon, maar met alle voordelen van de huidige telecommogelijkheden.

Volgens Leenaars overtreft MaNet zelfs Bluetooth, de techniek van Ericsson waarmee verschillende apparaten, zoals laptops en gsm's, met elkaar in verbinding kunnen staan. Het bereik van Bluetooth is beperkt tot maximaal enkele tientallen meters. Ook is Bluetooth een Europees product dat op de Amerikaanse markt nog weinig ingang heeft gevonden.

Draadloze netwerken zijn nu al ten dele realiteit. De bekendste vormen zijn LAN, Frame Relay ATM/MPLS en natuurlijk draadloze radioverbindingen. Het probleem hierbij is dat het mobiele deel van het netwerk ergens in de schakel afhankelijk is van een vaste infrastructuur op de grond. In het geval van telecommunicatie zijn dat bijvoorbeeld de zendmasten. MaNet is dat niet. De knooppunten in het netwerk (de zogeheten routers) zijn zélf mobiel.

Als MaNet zulke fantastische mogelijkheden biedt, waarom is deze techniek dan niet allang de standaard voor mobiele verbindingen? Wetenschappers sleutelen er al sinds 1997 aan. Volgens Leenaars speelt geld een grote rol. "Het is slecht nieuws voor de telco's van deze wereld. Wie gaat er geld verdienen met een netwerk dat alleen uit eindapparaten bestaat?" De investeringen voor de verdere uitbouw van MaNet zullen niet van de telco's komen, maar van de leveranciers van mobiele toestellen, voorziet Leenaars.

MaNet staat nog in de kinderschoenen. Nokia, Boeing en het Amerikaanse leger hebben belangstelling getoond, maar uitsluitend voor specifieke doeleinden. Consumenten kunnen volgens Leenaars nog wel vijf tot tien jaar wachten voor de eerste huiskamertoepassingen op de markt komen. Bovendien kampt MaNet nog met enkele technische onvolmaaktheden. Onvoldoende bandbreedte bijvoorbeeld. "Het is een moeilijke puzzel", erkent Leenaars. "Maar dat betekent niet dat MaNet de markt nog niet op kan. Internet was bij de start in 1969 ook niet af. Bovendien kun je bandbreedte betrekkelijk eenvoudig vergroten. Philips kan met de huidige technieken één gigabit aan data door een televisiekabel gooien. Toch gebeurt het nog niet."