Tweeweg-televisie

Je eigen journaal samenstellen. Of nog beter: zelf de cameraregie van de voetbalwedstrijd voeren. Dat waren tot dusverre de grote beloftes van interactieve televisie. Maar in de praktijk worden dergelijke diensten nog maar mondjesmaat in de wereld aangeboden. Interactieve televisie begint heel bescheiden, met iets dat veel meer lijkt op een mengeling van teletekst, Internet en bewegend beeld.

Bij automatiseringsbedrijf Cap Gemini in Utrecht demonstreren Herman van Donkersgoed en Raymond Strokappe TV First, een project waaraan de Belastingdienst, AT5/Parool en het kabelbedrijf Eneco hebben deelgenomen. Zo wordt de kijker stap-voor-stap verteld hoe hij bij Eneco de kanalen op de televisie moet instellen. De kijker kan de uitleg op elk moment stoppen, maar hij kan ook keuzes maken. De Belastingdienst geeft via een eigen 'kanaal' informatie over belangrijke momenten in een mensenleven, zoals trouwen of een auto kopen. "Belastingtechnisch gaat er dan wat veranderen en daarover kun je heel gericht geïnformeerd worden," zegt Van Donkersgoed. En dan is er een interactieve uitagenda van AT5/Parool, waarbij de kijker informatie over bijvoorbeeld restaurants kan opvragen, waaronder bewegend beeld van het interieur. "Een deel van de informatie wordt van een server gehaald, maar actuele gegevens komen van Internet," zegt Van Donkersgoed. "Alleen merkt de kijker daar niets van, omdat het volledig in de vormgeving van de televisie is opgenomen."

TV First begon drie jaar geleden, toen Cap Gemini vernam dat Philips voor het einde van de eeuw twintig miljoen opzetkastjes voor Internettelevisie in Europa wilde gaan introduceren. "Dat is uiteindelijk niet doorgegaan, maar voor ons was dat wel de aanleiding om ons eens in die technologie te gaan verdiepen," legt Van Donkersgoed uit. "Als je kijkt naar de infrastructuur van interactieve televisie, dan verschilt dat niet zo heel erg van een ICT-netwerk. En daar hebben we als systeemhuis ervaring mee."

De integratie met Internet leek Cap niet zo spannend, en dus werd er gezocht naar andere mogelijkheden. Van Donkersgoed: "We hebben een eigen systeem gebouwd, in eerste instantie om mensen intern enthousiast te maken, later ook om het aan klanten te laten zien. Toevallig zijn we in aanraking gekomen met het Britse bedrijf Futuretv, dat al een hele ontwikkelomgeving voor interactieve televisie had gemaakt."

Het interessante van Tv First is dat informatie kan worden geboden via een medium dat iedereen kent. Van Donkersgoed: "Niet iedereen is vertrouwd met de pc. Televisie blijft toch het medium waarmee je een groot publiek kunt bereiken."

De markt voor tweewegtelevisie ontwikkelt zich bovendien sneller dan Van Donkersgoed en Strokappe verwacht hadden. "Overal zie je initiatieven ontstaan," zegt Strokappe. "In Engeland kun je via digitale satelliettelevisie al producten bestellen. UPC heeft plannen om met Microsoft iets op dit gebied te doen. Daarnaast is de kostprijs van de opzetkastjes, die je voor dit soort toepassingen nodig hebt, de laatste jaren drastisch gedaald. In het Verenigd Koninkrijk geven exploitanten van satelliettelevisie die kastjes zelfs gewoon al weg. Ze willen vooral aan diensten gaan verdienen."

Cap wil nu proberen om het systeem in Nederland in de markt te zetten. Vandaar dat men in gesprek is met partijen als KPN Telecom, Digitenne, Versatel, UPC en Mediakabel. "We zijn redelijk vlot de markt ingevlogen," zegt Van Donkersgoed. "We zullen het project in de lucht moeten zien te houden totdat er ook daadwerkelijk iets mee gedaan kan worden." Iemand moet volgens Van Donkersgoed het voortouw nemen. "Je kunt dit moeilijk de tv-producenten of omroepen in Hilversum overlaten, want ook al zijn ze in de technologie geïnteresseerd, ze hebben er geen ervaring mee. Producenten zijn bovendien gewend om tegen een vaste prijs kant-en-klare producten af te leveren, maar bij interactieve televisie zijn de programma's nooit af." Het grote voordeel van een systeem als dat van Cap Gemini is de modulaire opbouw. "Je kunt makkelijk hele programma-onderdelen of zelfs sponsorblokken vervangen." Cap Gemini verwacht dat halverwege volgend jaar 200.000 mensen in Nederland kunnen beschikken over interactieve tv.