Mobiel internet – een kwestie van apparaatbewust ontwerpen

Mobiel internet is de convergentie van twee ontwikkelingen van deze tijd: internet en mobiele telefonie. Vanaf 1994 is het aandeel van internetverkeer over de vaste telefoonverbindingen snel gestegen. Metingen van KPN lieten in het jaar 2000 een groei zien van 73 procent aan internetminuten. Ook mobiele telefonie maakt een stormachtige groei door. De telecomindustrie ziet vanwege deze twee ontwikkelingen mobiel internet als de volgende stap in technologische ontwikkeling. Mobiel internet betekent het internet op een draadloos apparaat, zoals een WAP-telefoon of een palmtop. Zo hoeven gebruikers niet meer achter hun PC's te zitten om te kunnen internetten.

Er zijn al diverse vormen van mobiel internet operationeel. In Japan kent men mobiel internet in de vorm van i-mode, in de VS als Webclipping met de Palm VII en Europa als WAP. Het probleem van deze vormen van mobiel internet is dat ze onderling niet uitwisselbaar zijn. Een WAP-telefoon kan geen i-mode site bezoeken. Met een i-mode-telefoon kan geen Webclipping bekeken worden. Een uitzondering is de Palm, die kan met de juiste software wel WAP-sites bekijken, maar normale internetpagina's op de Palm bekijken, blijft een moeizame (doch niet onmogelijke) zaak. In al deze verschillen ligt een grote uitdaging en tevens een gevaar voor mobiel internet. Zal mobiel internet een alledaags verschijnsel worden zoals het huidige internet? Of zal het gefragmenteerd worden door incompatibiliteit tussen browsers en websites?

Fragmentatie is niet bevorderlijk voor de groei van een service. Gebruikers willen graag duidelijkheid zien rondom een service voordat ze het massaal gaan gebruiken. Een passend voorbeeld van fragmentatie is de situatie rondom de chipknip en de chipper. Deze twee betaalsystemen zijn tot januari 2002 niet uitwisselbaar en dat is één van de redenen waarom het een flop is geworden. Gebruikers vinden niet het niet logisch en gebruikersvriendelijk, dat hun chipper niet in chipknip apparaten werkt en vice versa. Vergelijk dat eens met een WAP-gebruiker die een internetadres intikt op zijn mobiel en een ?HTTP error? op zijn scherm krijgt.

De uitdaging nu is om websites te bouwen die toegankelijk zijn voor meerdere (of nog beter alle) mobiele apparaten en browsers. Dit kan door middel van apparaatbewust te ontwerpen (device-aware design). Dit betekent niet apparaatonafhankelijk ontwerpen, want apparaatonafhankelijk betekent dat uw website op alle apparaten en browsers hetzelfde moet kunnen uitzien. Dit is echter niet wenselijk, want een website ziet er nu eenmaal anders uit op een WAP-telefoon dan op uw PC met een groot scherm. Apparaatbewust ontwerpen betekent dat uw website geoptimaliseerd wordt naar apparaat, bijvoorbeeld op een PC krijgt u van een website alle grafische elementen, volledige teksten en misschien zelfs multimedia elementen te zien; op een palmtop krijgt u een simpelere opmaak met samenvattingen en uittreksels te zien en op een WAP-telefoon (of i-mode) alleen de titels te zien. Technisch is apparaatbewust ontwerpen al mogelijk, door middel van browser detectie en door inhoud en presentatie van elkaar te scheiden.
Apparaatbewust ontwerpen zorgt er ook voor dat de aandacht van de ontwerpers tijdens het bouwen van een site daadwerkelijk naar de inhoud gaat. WAP-telefoons en palmtops hebben namelijk geen grote schermen, dus een website ontwerper moet zuinig met de schermruimte omgaan voor deze apparaten. Wat voor informatie moet er wel op en wat voor informatie juist niet? Moeten er transacties mogelijk zijn op zo'n website? Moet er interactie zijn met de gebruiker? Apparaatbewust ontwerpen vergt vooral een bepaalde houding van een bedrijf: ?Wat wil de klant en hoe kan ik hem van dienst zijn, waar en wanneer hij dat wil??.

U kunt zich nu afvragen:?Waarom kan ik niet gewoon verschillende sites maken voor elk apparaat apart?? Zo heeft een aantal bedrijven naast een website ook een aparte WAP-site. Er is een aantal redenen te bedenken tegen verschillende sites. Ten eerste, voor elk nieuw apparaat of browser moet u weer een site bij bouwen (als u uw markt niet wilt beperken, natuurlijk). Een extra site betekent niet alleen extra bouwkosten, maar ook extra onderhoudskosten. U wilt zoveel mogelijk elementen en teksten kunnen hergebruiken. Ten tweede, een gebruiker moet meerdere internetadressen onthouden voor uw site; bijv. www.uwbedrijf.nl, palmtop.uwbedrijf.nl, wap.uwbedrijf.nl, imode.uwbedrijf.nl enz. Het is voor een gebruiker makkelijker als hij/zij uw site kan bereiken onder één internetadres. Dat scheelt ook weer marketingkosten.

Vooralsnog moeten mobiele gebruikers zich behelpen met de enkele websites, die speciaal voor hun apparaat ontworpen zijn. Voor het massaal gebruik van mobiel internet is het noodzakelijk dat bedrijven hun websites apparaatbewust bouwen, want niet iedereen gebruikt een PC om te internetten. In Japan is i-mode vele malen populairder dan het internet zoals wij dat kennen. In de Verenigde Staten verschijnen steeds meer mobiele apparaten die kunnen websurfen, zoals telefoons met ingebouwde palmtop. In Nederland zijn al vele WAP-telefoons en palmtops verkocht. KPN heeft de intentie geuit i-mode in Nederland te lanceren. Wilt u al deze potentiële klanten en bestaande gebruikers ook via mobiel internet kunnen bedienen, begin dan met het apparaatbewust maken van uw website.