2019: TikTok, de app voor Gen Z

Zoals 2016 het jaar van Pokémon Go was, zo stond 2019 in het teken van TikTok. Met 800 miljoen maandelijkse actieve gebruikers is de app inmiddels populairder dan Twitter en Snapchat. In Nederland zijn er naar schatting zo’n 3,5 miljoen gebruikers. 

De app doet nog het meest denken aan Instagram, maar dan met korte filmpjes van 15 seconden waar je snel doorheen kan scrollen. Het eerste scherm van TikTok is de zogeheten For­you-pagina. De samenstelling van de aangeboden filmpjes is gebaseerd op wat je leuk vindt, waar je woont en wat populair is. Een deel van het succes is zeker ook te verklaren door het gebruik van de ingebouwde videobewerker.

Aanvankelijk draaide het om liedjes en dansjes, maar de populairste filmpjes zijn van het type dat je ook elders kan vinden: De onbetwiste nummer één is een video waarin een reusachtige pasta wordt gemaakt, goed voor 17 miljoen likes.

Vooral duetten zijn populair. Hiermee kan een tiktokker reageren op een eerdere video van zichzelf of een ander. Filmpjes zijn ook extern te delen op andere platforms.

Ruim twee derde van de gebruikers is onder de 30 jaar. Het merendeel daarvan bevindt zich in China. Daar circuleert een aparte versie genaamd Douyin vanwege de strenge censuurwetten. Ondanks een verbod in India is de app ook daar razend populair.

TikTok is ook in Nederland aangeslagen. Inmiddels zijn ook de eerste beroemde Nederlandse tiktokkers opgestaan. Markie Lucas heeft 4,2 miljoen volgers op zijn TikTok account en is internationaal bekend. Jesse van Wieringen heeft bijna 180.000 volgers en geniet vooral bekendheid met filmpjes waarin hij SBS ster Martien Meiland aan het playbacken is.

Net als Instagram kent TikTok influencers die worden gesponsord met kleding en andere producten. Muziekmaatschappijen betalen grote tiktokkers om hun muziek te gebruiken.

Maar ook verkondigen jongeren er steeds vaker kritische boodschappen over door de reguliere media onderbelichte thema’s. Al wordt niet alles door de moderators toegestaan: controversiële onderwerpen zoals separatisme, conflicten met religieuze sektes en conflicten tussen etnische groepen worden vaak geblokkeerd.

TikTok was voorheen bekend als Musical.ly. De naamsverandering kwam nadat het platform voor 1 miljard dollar werd verkocht aan het Chinese bedrijf ByteDance. Daarna ging de app pas echt viraal.

De grote vraag is natuurlijk of TikTok net zo snel uit de mode raakt als andere apps die korte tijd in de belangstelling stonden. Het succes van Pokémon Go is sinds 2016 nooit meer herhaald. Bovendien zijn veel eigenschappen van TikTok makkelijk te kopiëren, een tactiek die de grote rivaal Instagram bepaald geen windeieren heeft gelegd.