Agenten die van alles kunnen

Twinning starter Tryllian blijft heilig geloven in de mogelijkheden van softbots, slimme programma's die vraag en aanbod bij elkaar kunnen brengen. Wel dreigt er meer concurrentie van zogenoemde peer-to-peer technieken.

Tussen alle negatieve berichten over falende internetbedrijven viel het nieuws dat het Nederlandse Tryllian onlangs een geslaagde financiering had afgerond in positieve zin op. De ontwikkelaar van 'mobile agents' heeft elf miljoen euro opgehaald bij het Belgische GIMV, het Flanders Language Valley Fund, het Japanse NIF Ventures en de oorspronkelijke investeerders van Tryllian: venture capitalist NPM Capital, internetinvesteerder Newconomy en internetbroedkamer Twinning. Met dat geld is het voortbestaan van Tryllian in ieder geval voor maanden gegarandeerd.

Directeur en oprichter Christine Karman moet toegeven dat de laatste financieringsronde niet makkelijk is geweest. "We hebben het geluk dat we geen typisch dotcom bedrijf zijn. Als het internet morgen uit de lucht zou gaan, hebben we nog steeds een product dat in bedrijfsnetwerken voor kennismanagement gebruikt kan worden."

Karman denkt dat Tryllian al in de nabije toekomst op eigen krachten verder kan. Onlangs verscheen het ontwikkelgereedschap waarmee bedrijven zelf softbots kunnen maken. Een licentie kost tienduizend dollar voor maximaal vijf ontwikkelaars. Daarbovenop komt dan nog een abonnement voor het gebruik van de server infrastructuur die Tryllian voor zijn elektronische kabouters heeft ontwikkeld. Voor individuele ontwikkelaars zal binnenkort een goedkopere versie verschijnen.

Is nu nog kennis van Java vereist, in de toekomst wil Tryllian een soort bouwpakketten verkopen waarmee in zeer korte tijd simpele toepassingen kunnen worden ontwikkeld. Gaandeweg zal ook de functionaliteit worden uitgebreid. Zo is de koppeling met complexe databases nu nog niet mogelijk, maar daar wordt volgens Karman aan gewerkt: "Je hebt twee agents nodig die beide in een XML-achtige taal spreken." De softbots van Tryllian hebben het voordeel dat agents van verschillende bedrijven met elkaar kunnen communiceren. "Die moeten daar wel toestemming voor geven", verduidelijkt Karman in haar nieuwe kantoor in Duivendrecht.

Gossip

Een jaar geleden was Tryllian nog niet zover. Op dat moment had de onderneming net zijn eerste digitale butler Gossip gelanceerd: een zoekhulpje dat op het web allerlei informatie kon vergaren. Een jaar later moet Karman erkennen dat Gossip niet aan de verwachtingen heeft beantwoord. "Het programma was niet krachtig genoeg. De investeerders hebben aangedrongen op een demonstratieproject, maar ik had zelf liever iets gemaakt dat dichter bij Napster stond. Ik had op mijn eigen intuïtie af moeten gaan."

Gossip is niet het enige project dat niet is afgemaakt. Tryllian was ook bezig om softbots te ontwikkelen voor Yellow, het jongerenportaal van Radio 538, TMF, KPN Telecom en de Postbank, maar dat werd onlangs opgedoekt. Tryllian hoopt de toepassing nu elders te kunnen slijten. Karman: "Als jij kaartjes hebt voor een concert waar je niet naar toe kunt gaan wil je die misschien wel voor een CD ruilen. De bots kunnen op zoek gaan naar mensen die een leuke CD hebben."

Karman is al sinds 1997 bezig met de ontwikkeling van agents. Ooit begon ze haar loopbaan bij het softwarebedrijf BSO. In 1995 kreeg ze het idee om betalingstechnieken voor internet te ontwikkelen. Aan belangstelling was geen gebrek, Aegon stak 300.000 gulden in het project, maar zag niets in een vervolginvestering.

Een demonstratie van Andy Hertzfeld van het Amerikaanse bedrijf General Magic bracht haar op het idee om met agents aan de slag te gaan. "Het was een fantastische demo, waarbij agents werden gebruikt om informatie van een Mac naar een zakcomputer te sturen, maar er moest wel een heel nieuw besturingssysteem voor worden ontwikkeld en dat maakte het allemaal erg ingewikkeld." Dat het niet is gelukt met de agents van General Magic of met vergelijkbare programma's van het Britse Autonomy – beide bedrijven zijn inmiddels iets heel anders gaan doen – komt volgens Karman doordat het internet daarvoor nog niet groot genoeg was. "Het wordt pas interessant als je honderd miljoen gebruikers hebt. Dat zie je aan Napster."

Killer app

Karman moet toegeven dat peer-to-peer technieken als Napster concurreren met softbots, maar ze ziet de technologie niet als een bedreiging. Softbots zijn breder inzetbaar. Zo hoeven gebruikers niet online te zijn om te profiteren van agents. Die kunnen achter de schermen hun werk doen. Karman: "Agents zouden bijvoorbeeld gebruik kunnen maken van de rekenkracht van andere computers in een netwerk." Peer-to-peer heeft wel het voordeel dat sinds Napster iedereen weet wat er met deze technologie mogelijk is, terwijl software agents het voorlopig zonder killer applicatie moeten stellen. Karman denkt echter dat agents een belangrijke rol kunnen spelen bij ecommerce. "Waarom is eBay zo succesvol? Omdat er in de fysieke wereld niets vergelijkbaars is. Ja, vlooienmarkten, maar die zijn meestal heel lokaal. Amazon.com heeft nog altijd te maken met boekenketens als Barnes & Nobles. Agents kunnen dingen die in de echte wereld veel moeilijker te realiseren zijn. Als agents bekend zijn met mijn voorkeuren, kunnen ze heel snel relevante informatie vinden of mij met bepaalde mensen in contact brengen. De agent zal ook als intermediair kunnen fungeren bij aankoopbeslissingen."

Vanwege de brede toepasbaarheid van de agents heeft Karman veel vertrouwen in de toekomst. Tryllian zegt dan ook te streven naar verdere internationale expansie. Er is al een kantoor in Silicon Valley, maar dank zij de Japanse investeerder NIF Ventures zou ook de Aziatische markt bewerkt kunnen worden. "Het is altijd handig als je daar al een contact hebt zitten.' En hoewel het marktsentiment het niet toelaat, denkt Karman dat ook een beursgang nog steeds mogelijk is. "Als wij onze prognoses halen, zou ik niet weten waarom het niet kan. De beurs trekt ongetwijfeld weer aan."