‘Gemeente Leiden schendt auteursrecht’

Het gemeentelijk Regionaal Archief Leiden (RAL) weigert een collectieve vergoeding af te spreken over het gebruik van het gedigitaliseerde krantenarchief. Dat zegt Lira, die de auteursrechten van schrijvers en vertalers in Nederland beheert.

De afgelopen jaren heeft het gemeentelijk Regionaal Archief Leiden (RAL) ruim 750.000 krantenpagina’s uit Leidse dagbladen gedigitaliseerd en online gezet. RAL ontving daarvoor een forse subsidie via het Ministerie van Economische Zaken.

Vorig jaar zomer was het gemeentelijke Regionaal Archief Leiden (RAL) niet bereid om in gesprek te gaan met Lira en organisatie Pictoright (fotografen) voor een collectieve regeling. Het budget was op en het RAL gaf aan dat zij geen rekening hadden gehouden met de auteursrechtelijke verplichtingen.

Vervolgens ging op advies van de gemeentelijke juridische dienst het digitale krantenarchief  enige tijd op zwart. Het archief verklaarde vervolgens zelf op zoek te gaan naar individuele rechthebbenden om hun toestemming te verkrijgen. Gezien de omvang van het materiaal een reusachtig karwei dat uiteraard de nodige kosten met zich mee zal brengen, veronderstelt Lira.

Medio januari heeft het RAL het krantenarchief weer online gezet. Maar de benodigde toestemming heeft het bedrijf nog steeds niet, zegt Lira.

Het archief wil op basis van een steekproef proberen freelance rechthebbenden te achterhalen. En dat is meer dan de belangenclubs zelf zouden doen, aldus verantwoordelijk wethouder Jan-Jaap de Haan (CDA) in het Leidsch Dagblad: “Lira en Pictoright hebben niet duidelijk kunnen maken wat zij méér zouden kunnen. Zij konden ook niet zeggen of ze het alleen voor hun leden deden of dat ze ook actief naar niet-leden zouden zoeken.”

De oplossing van het Leidse archief volstaat niet volgens de Auteurswet, zegt Lira in een brief aan zijn leden: rechthebbenden moeten vooraf toestemming verlenen (of niet) voor het digitaliseren én voor het online plaatsen van hun werk.

Overigens loopt er al enige tijd een discussie over de vraag of een vergoeding voor het gebruik van gedigitaliseerd erfgoed wel wenselijk is gelet op de hoge kosten van het digitaliseren en het algemeen belang van het openbaar maken van oude archieven.