“Informatie-architect noodzaak voor goede automatisering”

Bij het bouwen van informatiesystemen moet er naast een "aannemer" ook een informatie-architect werkzaam zijn. Dat meent Jaap van Rees, naar eigen zeggen sinds 1995 de eerste informatie-architect in ons land. De architect moet zijn ontwerp baseren op de mogelijkheden van IT én de kenmerken van een organisatie. Van Rees is spreker tijdens het WC Eend -debat over ICT op de Emerce Industry Day , die op 21 juni in Amsterdam plaatsvindt.

De informatie-architect helpt een opdrachtgever bij het vormen van een beeld van de wijze waarop de organisatie en de informatietechnologie samen een toekomst opbouwen, stelt Van Rees . Door het stellen van goede vragen kan de informatie-architectuur van een systeem duidelijk worden, legt Van Rees uit. Systemen zijn volgens hem een "uitdrukking van wat we expliciet of impliciet belangrijk vinden bij het nemen van ontwerpbeslissingen".

Hij trekt de vergelijking met de aannemers en architecten bij het bouwen van huizen. Van Rees: "Een aannemer ziet op een bouwtekening de zwarte lijnen. Daar bouwt hij muren. Een architect ziet de witte vlakken, hij ontwerpt de ruimtes en vraagt zich af hoe de bewoner zich in die ruimtes gaat voelen."

Van Rees denkt dat een informatie-architect kostenbesparend kan werken. "Hij verdient zich dikwijls achteraf terug door bijvoorbeeld een opdrachtgever aan te raden een bepaald systeemonderdeel juist niet te kopen. De architect is immers onafhankelijk van de aannemer." Ook kan de samenwerking met hem ervoor zorgen dat er van te voren "in nauwe overleg met de opdrachtgever" een totaalstructuur is ontworpen en niet achteraf de programmeurs steeds opnieuwe op verzoek van bepaalde werknemers het systeem moeten aanpassen.

Volgens Van Rees hebben organisaties de laatste tien tot vijftien jaar veel interne automatiseringskennis afgebouwd. Dit gebeurde vanuit het besef dat automatisering niet tot hun core business behoort. Het verlies aan kennis maakt dat de opdrachtgever minder sterk staat tegenover het advies van IT-bedrijven. Softwarehuizen als CMG, waarvan bestuursvoorzitter Cor Stutterheim ook tijdens dit debat op de Industry Day spreekt, zijn in de ogen van Van Rees "een soort uitzendbureau's die vooral capaciteitsproblemen oplossen".

Van Rees verwijt de softwarebedrijven niks. Zij willen immers "projecten zo groot mogelijk maken". Van Rees: "Wanneer je een autodealer bezoekt, moet je hem niet verwijten dat hij je er één wil verkopen." Zijn kritiek treft eerder het management van organisaties die willen automatiseren. Die moeten het nut van de onafhankelijke informatie-architect inzien, meent hij. Zeven jaar nadat Van Rees naar eigen zeggen in 1995 de functiescheiding tussen aannemer en informatie-architect bedacht, telt ons land duizenden van deze mensen. Van Rees constateert echter "een wildgroei, waarbij teveel informatie-architecten qua denkwereld nog een aannemer zijn."

Van Rees en CMG-topman Cor Stutterheim zijn spreker tijdens het WC Eend-debat op de Emerce Industry Day. Moderator is journalist en adviseur Hans Dekker. Het programma, dat deel uitmaakt van de stream Technologie en Innovatie, vindt plaats tussen 11:30-12:00 uur in de Agazaal van de Beurs van Berlage.