Kabelaars winnen zaak om rechten

De rechtenorganisaties Norma en Irda, werkend voor onder anderen acteurs en musici, verliest een rechtszaak tegen NLKabel en haar grootste leden. De kunstenaars kunnen geen aanspraak maken op auteursrechten van tv- en radiozenders.

De Stichting Norma (Naburige Rechtenorganisatie voor Musici en Acteurs) in Amsterdam verdeelde al zo’n 15 miljoen euro aan rechten afgelopen drie jaar. Het doel is naar eigen zeggen ‘Groei’ van dit bedrag en in het kader daarvan begon Norma in augustus 2006 een rechtszaak tegen NLkabel. Irda (International Right-collecting an Distribution Agency) in Almere int de internationale rechten voor uitvoerend kunstenaars (acteurs, musici, zangers) en heeft zich later in de procedure aan de zijde van Norma geschaard.

Na 2,5 jaar is er een uitspraak. Die laat niets te raden over: de rechtenorganisaties krijgen op alle fronten ongelijk. De kabelaars maken geen programma’s zelf openbaar maar krijgen die binnen via de satelliet of kabel en geven die integraal door aan de kijkers. Er is geen distributie van programma’s door de kabelaars en er is ook geen sprake van ‘heruitzending’.

Norma en Irda stelden dat ze zich tegen de primaire openbaarmaking kunnen verzetten omdat dit verbodsrecht expliciet aan haar door de bij haar aangesloten uitvoerende kunstenaars is overgedragen. Tijdens de rechtszaak heeft hebben de rechtenorganisaties na verweer van NLkabel (toen nog Vecai) moeten erkennen dat dit niet juist was. Hooguit is er een impliciet verbodsrecht, maar de rechter vond dit vaag.

De organisaties beriepen zich op Artikel 14 van de Wet Naburige Rechten (WNR). Dat gaat ondermeer over het innen van rechten bij omroepen en omroepbedrijven bij ‘heruitzending’ van opgenomen programma’s met acteurs en musici, ht overgrote deel van de uitzendingen.

NLkabel en haar leden zouden langdurige en stelselmatig de rechten van acteurs en musici schenden. De Vecai had al betaald aan organisatie Sena voor naburige rechten op grond van een overeenkomst die sinds 1995 geldt. Voor kunstenaars die niet bij de Sena zijn aangesloten maar bij Norma en Irda werd van 1995 tot 2004 een bedrag apart gezet. Toen stelde Vecai dat die afdracht aan Irda en Norma niet nodig was en vorderde met succes het bedrag terug bij Sena.

De rechtbank Den Haag bevestigt dat dit juist was. Irda en Norma moeten de proceskosten van NLkabel en de vijf kabelaars vergoeden. Die worden geschat op 25.000 euro.

Aan verliezerszijde opereerde voor Norma mr Christiaan Alberdink Thijm van bureau Solv in Amsterdam, voor Irda mr Marcel Bunders van Hellingman Bunders in Amsterdam. Voor NL kabel en de kabelaars wonnen Paul Kreijger en Hub Harmeling van Freshfields Bruckhaus Deringer in Amsterdam deze zaak

Rob van Esch, directeur van NLkabel, zegt in een reactie dat hij het onjuist vond dat er een rechtszaak is gevoerd: "Wij betalen tientallen miljoenen aan rechten en deze zaak was erop gericht om ons dubbel te laten betalen. Het is jammer dat die rechtszaak is gevoerd."

Sterker nog, Van Esch meent dat de rechtszaak nog een exponent is van het ‘oude’ optreden van rechtenorganisaties. Na een onderzoek op aandrang van de minister van Justitie zijn de organisaties gewezen op onjuist handelen. inmiddels ligt er een voorstel om de organisatie aan banden te leggen. "Ik hoop dat dit snel wet wordt", aldus Van Esch.

Norma gaf nog geen commentaar. De woordvoerster van Irda: "We vinden het vonnis heel teleurstellend en beraden ons over eventuele verdere stappen. Dit vonnis doet immers afbreuk aan de rechten van uitvoerende kunstenaars."