“Malaise VC-markt duurt tot midden 2003”

De verstrekkers van durfkapitaal zijn niet optimistich over de economische vooruitzichten voor jonge high-techondernemingen en de venture-capitalbranche. Toon den Heijer van Gilde Investment Management gaat er vanuit dat het klimaat pas halverwege 2003 zal verbeteren. "Dat betekent dat je de beschikbare cash moet uitsmeren over een langere periode."

De constatering van Den Heijer, gedaan tijdens het slotforum van de Emerce Industry Day, werd door de andere deelnemers aan het forum niet tegengesproken. Slechts achteraf relativeerde forumlid Jeroen Mol, ceo GorillaPark en mede-oprichter van Tornado Insider de pessimistische conclusies van Den Heijer enigszins. "Dat negatieve is iets van de laatste paar weken. Het kan ook zo weer omslaan. Het duurt altijd een maand of zes voordat de renteverlagingen effect hebben, maar voor bedrijven met veel schuld zijn die verlagingen van groot belang."

Het slotforum en de voorafgaande sessie over kapitaalverschaffing had een groot terugblikgehalte. Met enige weemoed werd teruggekeken op wat nu overduidelijk de internethype heet, maar waar ruim anderhalf jaar geleden het grootste deel van de aanwezigen nog volop aan deelnam.

Ter illustratie werd een overzicht van de bestedingen aan venture capital vorig jaar en in de eerste helft van dit jaar getoond, daaruit bleek een terugname. In Nederland is in de eerste zes maanden van dit jaar ongeveer de helft minder uitgegeven dan in dezelfde periode vorig jaar. Vorig jaar was echter wel een 'topjaar' wat bestedingen betreft. Kenmerkend voor het huidige investeringsklimaat is, zo zegt Jeroen Mol, dat er nog maar weinig startende bedrijven worden gefinancierd. Investeringen gaan in hoofdzaak naar bedrijven die al een of meer financieringsronden achter de rug hebben.

Terwijl de hype wel positieve kanten heeft gehad, zoals nieuwe initiatieven die makkelijker van de grond kwamen, slaat de balans volgens Leen Zevenbergen van Escador duidelijk door naar het negatieve. "De echte wereld denkt dat het nu voorbij is met het internet, en dat is schadelijk." Zo noemde Den Heijer het voorbeeld van enkele pensioenfondsen, die ruim een jaar geleden voorzichtig hun eerste stappen zetten op het venture-capitalpad, maar de deksel op hun neus hebben gekregen en zich nu weer verre houden van die markt.

In een poging de schuldigen voor de hype aan te wijzen, noemde Vincent Evers van Insight Capital een hele rij mogelijke oorzaken, van de venture capitalists zelf, tot journalisten. Zonder hen expliciet als schuldigen aan te wijzen, besteedde hij de meeste woorden aan de investment bankiers, die hij in vele boardrooms had zien zitten. "Tegen $ 250 of $ 500 per uur per persoon en dan zitten ze daar met vijf mensen. Wat er ook gebeurt, de investment bankers verdienen altijd 7%, of een bedrijf naar de beurs gaat, fuseert of failliet gaat."

Terwijl duidelijk werd dat de internetwereld teruggekeerd is tot de harde werkelijkheid, waarin bedrijven binnen afzienbare termijn gewoon winst moeten maken, hield Roel Pieper de aanwezigen in een lezing eerder die dag voor dat het nog altijd draait om omzet, omzet en nog eens omzet. Winst was niet zo belangrijk. Die vaststelling ging er bij Zevenbergen van Escador niet in. "Een positieve cash-flow is al iets, maar eigenlijk moet je gewoon weer ouderwets winst draaien. Als je als startende ondernemer niet over winst praat, kom je er bij de durfkapitalisten niet meer in.

De rol die het overheidsinitiatief Twinning in de afgelopen jaren voor de venture-capitalmarkt en de high-techstart-ups heeft gehad, werd geprezen door de forumleden, omdat na de aanvankelijke weerstand het de houding van de bestaande venture capitalists tegenover investeringen in technologiebedrijven heeft veranderd. Het klimaat in Nederland is echter nog voor verbetering vatbaar. Den Heijer, die inmiddels vijftien jaar meeloopt, betreurde het dat de overheid zich op afstand houdt van de technologische ontwikkeling. "Het is een schande van de eerste orde dat Nederland aardgas en koeien als assets ziet, en niet kennis. Waarom investeringen we wel veel geld in dijken en sluizen, maar niet in de verdere ontwikkeling van kennis."