Mobiele Goudkoorts

Ik heb ze er nog eens op nageslagen, de oude onderzoeksrapporten uit 1999 en 2000 van Gartner, IDC en Forrester Research over mobile commerce. Veelbelovende koppen als 'The Mobile Internet Gold Rush is On' en 'Mobile data: Anticipating the Promised Land' deden de harten van vele marketeers en operators sneller kloppen. Zo snel zelfs dat de Nederlandse telecomaanbieders bereid waren om 5,9 miljard toenmalige guldens te investeren in de felbegeerde 3G-licenties. Het terugverdienen van de UMTS-licenties laat nog even op zich wachten. Tot die tijd moeten we het doen met de wat tragere 2,5G-overgangstechnologie, GPRS. Na het succes van SMS vestigen de operators, content providers en producenten de hoop op de multimediatoepassingen, zoals MMS en i-mode. De vraag rijst of mobiel zaken doen op korte termijn wél zijn vruchten zal afwerpen.

Klaas Weima ziet het nog wel gebeuren dat mobiele technologie echt geld gaat opleveren voor de dienstenaanbieders. Hij beschrijft alvast wat mogelijkheden – en obstakels…

Laat ik beginnen met het bereiksaspect van mobile commerce. Een van de problemen bij de introductie van WAP was de penetratie van geschikte telefoons die het gebruik van deze technologie mogelijk maken. We kennen de wet van Metcalfe, waarbij het nut van een netwerk kwadratisch toeneemt met het aantal gebruikers. Een belangrijke sta-in-de-weg voor het gebruik van GPRS-diensten is het aantal bezitters van telefoons die dit mogelijk maken. KPN heeft dit probleem ondervangen door Sinterklaas te spelen: "Als niemand een bereid is om voor een i-mode-toestel te betalen, dan geven we het toch weg?".

Het bereiksvraagstuk wordt verder belemmerd door het gebrek aan interoperabiliteit. Handig toch om mobiele diensten onafhankelijk van uw operator te gebruiken? Of u nu een abonnement hebt bij KPN, T-Mobile of Vodafone, u bent altijd verzekerd dat de boodschap correct bij de ontvanger aankomt. De introductie van de smart card in Nederland bevestigt het nut van een onafhankelijk platform. Het gebruik van de chip-functionaliteit op bankpassen brak pas echt door nadat de banken besloten om Chipper en Chipknip te integreren. Kortom: mobile commerce valt of staat met de mate van samenwerking tussen de operators. De moordende concurrentie en de sterk gefragmenteerde markt bieden echter een weinig vruchtbare basis voor het maken van dergelijke strategische allianties.

Stel nu dat een kritische massa over zo'n prachtig mobieltje beschikt dat GPRS en MMS ondersteunt. De vraag is of deze groep daadwerkelijk gebruik gaat maken van commerci�le mobiele diensten. Operators en content providers hebben veel moeite in het onderscheiden van 'must have'- en 'nice to have'-diensten. En daar ligt bij de huidige toepassing van MMS de crux. Het maken van foto's via je mobiele telefoon met ingebouwde camera is leuk, maar blijven we dit op een reguliere basis doen? Ik betwijfel het.

Maar MMS is meer dan alleen fotootjes versturen. Vooral persoonlijke- en tijdsgevoelige diensten bieden een goede kans van slagen. In dit verband heeft mobile ticketing veel potentie, gezien de hoge urgentiegraad en eenvoud. Topfilms en concerten zijn doorgaans snel uitverkocht en hierdoor tijdsgevoelig. Daarnaast is het bestellen van tickets een relatief eenvoudige procedure, die gemakkelijk via het mobieltje kan plaatsvinden. Neem bijvoorbeeld de introductie van de mobiele reserveringsservice van de BelBios en de test van mobiele entreebewijzen door Partyscene . Ok�, het verloopt nog niet via MMS maar de potentie is daar.

Daarnaast zien Amerikaanse marketeers veel heil in een nieuwe trend, advergaming genaamd. In het land dat oorspronkelijk sterk achterloopt op de ontwikkelingen in de mobiele telecom-industrie heeft men een kleine goudader ontdekt. Online games gesponsord door grote spelers als Nike, Pepsi en Daimler Crysler vinden nu al gretig aftrek onder een grote doelgroep, die voor 51 procent bestaat uit vrouwen. Gemiddeld besteden gamers volgens het gespecialiseerde bureau YaYa 1 uur per dag aan het spelen van dergelijke brand games. Suzuki heeft onlanks de trend van advergaming doorgetrokken naar de mobiele telefoon. Via de Suzuki Motorcross Challenge Game dienen spelers allerlei obstakels te vermijden op hun Suzuki motorbike. Dat mobiel gamen voor Suzuki een effectief brandingsinstrument is, blijkt uit het feit dat de eerste vijf weken al 100.000 demoversies waren gedownload. Operators worden gezien de lange spelduur en de hieraan gerelateerde inkomsten ook niet armer van de Suzuki-game.

Voordat het mobiele goudkoorts echt losbarst dient nog een laatste struikelblok te worden gepasseerd, namelijk het veilig en gestandaardiseerd mobiel betalen. Maar of we daar op korte termijn uitkomen?