Naar verzet moet je luisteren

Onlangs vierde ICATT haar 10-jarig bestaan in de nieuwe media. Tijdens het onvermijdelijke terugblikken op de opkomst van het internet (nostaligische types kunnen hier zag ik een interessante trend. Succesvolle technologieën roepen meer weerstand op dan zwakke technologieën of toepassingen. Als er een nieuwe ontwikkeling is – een nieuw apparaat of nieuwe toepassing – hoor je altijd gemopper om je heen. Je kunt je hier aan storen (zoals ik vaak deed) maar je kunt het ook proberen te gebruiken als voorspeller van succes. Wanneer je veel weerstand tegenkomt, gaat het om de meest succesvolle technologieën, al moet dat op dat moment nog maar blijken.

Een paar voorbeelden

Toen het antwoordapparaat opkwam, was het voor velen duidelijk dat dit toch een ongelofelijk handige applicatie was. Maar ik kan mij herinneren dat veel mensen principieel besloten om nooit antwoordapparaten in te spreken of er zeker niet een te kopen. Mijn eigen reactie was snel dat ik geïrriteerd werd als iemand er niet een had, omdat ik dan nog een keer moest bellen.

In 1984 was het duidelijk dat de personal computer de toekomst had. Veel mensen wisten zeker dat zij nooit met computers wilden werken. Dat ze te technisch waren was eigenlijk geen argument meer want de eerste Apple Macintoshes kwam net uit – maar oké, dat wisten de meesten nog niet. In datzelfde jaar hield ik een weddenschap met een goede vriend die net aan een film- en videocarrière begon. Ik voorspelde dat hij binnen vijf jaar veel met computers zou werken. Hij zette een zak (eetbare) chips in op de stelling dat dat nooit zou gebeuren. Ongeveer zeven jaar later herinnerde ik mij de weddenschap weer. De vriend werkte al jaren met computers. Het zal mij nog lang frustreren dat hij zich de hele weddenschap niet kan herinneren!

Nog maar een jaar geleden stapte ik al bellend een trein in. Ik ging op een bank zitten en achter mij begon een vermakelijk anti-gsm gesprek. Ik heb de veertiger, de bejaarde dame en de tiener niet gezien, maar hun argumenten geven een tijdsbeeld. De veertiger had een broer in Canada die beweerde dat je oorkanker kreeg van bellen, de oudere dame vond mobiel bellen onbeschoft en ongezellig (zeker als je de trein in liep!) en het meisje vond het belachelijk duur (daar had zij natuurlijk gelijk in). Toen het gezelschap de trein uit moest, waren de woorden van de oudere dame onvergetelijk: "Het is toch fijn dat de mobiele telefoon er voor gezorgd heeft dat wij zo'n leuk gesprek hebben gehad met elkaar."

En zo kan ik doorgaan. Hoe vaak heb ik geen verhalen gelezen over de nadelen van e-mail, de stompzinnigheid van SMS-en, de ongezelligheid van e-commerce en ga zo maar door. Allemaal verzet tegen wat later succesvolle technologieën bleken te zijn. Verzet door mensen die zich misschien wel realiseerden dat het ontwikkelingen waren die niet te stoppen zouden zijn. Maar kunnen wij het geweeklaag inzetten als een handige tool om succesvolle ontwikkelingen te kunnen voorspellen? Dus bij minstens één keer klagen per dag: tijd om te investeren!

Natuurlijk ligt het ingewikkelder. De media spelen een complexe rol in het gemopper. Soms wordt een ontwikkeling lange tijd afgeremd door berichtgevingen in een bepaalde richting en praten mensen het uit onwetendheid na. Bijvoorbeeld de opkomst van internet is lange tijd afgeremd door angstaanjagende verhalen over de onveiligheid van het medium. Er waren tijden dat je zou denken dat je op ieder digitaal marktplein de kans liep overvallen te worden. Zo dachten veel bedrijven dat zij direct leeggeroofd zouden worden als zij een lijn naar de buitenwereld namen. Mensen verzette zich in zo'n geval misschien niet tegen het medium op zich, maar er was wel veel gemopper. Dat het leuk is voor journalisten om horrorverhalen te publiceren betekent niet altijd dat de gemiddelde gebruiker zich aan het verzetten is tegen de opkomende technologie. Verzet als voorspeller van succes moet dus wel van de potentiële gebruikers komen en niet alleen uit de media.

Maar toch, laten wij de proef op de som nemen door nog wat recentere voorbeelden onder de loep te nemen. Hebben mensen zich de laatste tijd tegen de opkomst van PDA's verzet? Dat zou best te verwachten zijn want een PDA is toch een opzichtig ding met een zware fysieke aanwezigheid. Ik heb eigenlijk nooit mensen zo horen klagen over PDA-gebruik. Is ook tot nu toe geen succes geworden. In ieder geval niet op de schaal van internet en GSM.

Heeft u ooit veel anti-WAP-gepraat in de kroeg gehoord? WAP zegt u? Hoort u iemand mopperen over I-mode? Nu durf ik te beweren dat er verschillende redenen zijn dat I-mode nooit zijn geld gaat terugverdienen, maar de verzetsgraad ligt hier ook heel laag. Maar nu: commerciële e-mail. Daar hoor ik nou wel weer héél veel gemopper over. Het woord spam begint aardig ingeburgerd te raken en mensen beginnen zich actief te verzetten door anti-spam software te kopen. Het verzet begint te groeien.

Ik geef het toe, het zijn maar een paar voorbeelden maar ik begin al aardig te geloven in de mopper-theorie. Hoe meer gemopper, hoe meer (toekomstig) succes. De mopper-theorie is nog niet wetenschappelijk gestaafd maar het mag duidelijk zijn dat je naar verzet moet luisteren. Ik weet nu in ieder geval waar ik mijn geld op moet inzetten. zag ik een interessante trend. Succesvolle technologieën roepen meer weerstand op dan zwakke technologieën of toepassingen. Als er een nieuwe ontwikkeling is – een nieuw apparaat of nieuwe toepassing – hoor je altijd gemopper om je heen. Je kunt je hier aan storen (zoals ik vaak deed) maar je kunt het ook proberen te gebruiken als voorspeller van succes. Wanneer je veel weerstand tegenkomt, gaat het om de meest succesvolle technologieën, al moet dat op dat moment nog maar blijken.

Een paar voorbeelden

Toen het antwoordapparaat opkwam, was het voor velen duidelijk dat dit toch een ongelofelijk handige applicatie was. Maar ik kan mij herinneren dat veel mensen principieel besloten om nooit antwoordapparaten in te spreken of er zeker niet een te kopen. Mijn eigen reactie was snel dat ik geïrriteerd werd als iemand er niet een had, omdat ik dan nog een keer moest bellen.

In 1984 was het duidelijk dat de personal computer de toekomst had. Veel mensen wisten zeker dat zij nooit met computers wilden werken. Dat ze te technisch waren was eigenlijk geen argument meer want de eerste Apple Macintoshes kwam net uit – maar oké, dat wisten de meesten nog niet. In datzelfde jaar hield ik een weddenschap met een goede vriend die net aan een film- en videocarrière begon. Ik voorspelde dat hij binnen vijf jaar veel met computers zou werken. Hij zette een zak (eetbare) chips in op de stelling dat dat nooit zou gebeuren. Ongeveer zeven jaar later herinnerde ik mij de weddenschap weer. De vriend werkte al jaren met computers. Het zal mij nog lang frustreren dat hij zich de hele weddenschap niet kan herinneren!

Nog maar een jaar geleden stapte ik al bellend een trein in. Ik ging op een bank zitten en achter mij begon een vermakelijk anti-gsm gesprek. Ik heb de veertiger, de bejaarde dame en de tiener niet gezien, maar hun argumenten geven een tijdsbeeld. De veertiger had een broer in Canada die beweerde dat je oorkanker kreeg van bellen, de oudere dame vond mobiel bellen onbeschoft en ongezellig (zeker als je de trein in liep!) en het meisje vond het belachelijk duur (daar had zij natuurlijk gelijk in). Toen het gezelschap de trein uit moest, waren de woorden van de oudere dame onvergetelijk: "Het is toch fijn dat de mobiele telefoon er voor gezorgd heeft dat wij zo'n leuk gesprek hebben gehad met elkaar."

En zo kan ik doorgaan. Hoe vaak heb ik geen verhalen gelezen over de nadelen van e-mail, de stompzinnigheid van SMS-en, de ongezelligheid van e-commerce en ga zo maar door. Allemaal verzet tegen wat later succesvolle technologieën bleken te zijn. Verzet door mensen die zich misschien wel realiseerden dat het ontwikkelingen waren die niet te stoppen zouden zijn. Maar kunnen wij het geweeklaag inzetten als een handige tool om succesvolle ontwikkelingen te kunnen voorspellen? Dus bij minstens één keer klagen per dag: tijd om te investeren!

Natuurlijk ligt het ingewikkelder. De media spelen een complexe rol in het gemopper. Soms wordt een ontwikkeling lange tijd afgeremd door berichtgevingen in een bepaalde richting en praten mensen het uit onwetendheid na. Bijvoorbeeld de opkomst van internet is lange tijd afgeremd door angstaanjagende verhalen over de onveiligheid van het medium. Er waren tijden dat je zou denken dat je op ieder digitaal marktplein de kans liep overvallen te worden. Zo dachten veel bedrijven dat zij direct leeggeroofd zouden worden als zij een lijn naar de buitenwereld namen. Mensen verzette zich in zo'n geval misschien niet tegen het medium op zich, maar er was wel veel gemopper. Dat het leuk is voor journalisten om horrorverhalen te publiceren betekent niet altijd dat de gemiddelde gebruiker zich aan het verzetten is tegen de opkomende technologie. Verzet als voorspeller van succes moet dus wel van de potentiële gebruikers komen en niet alleen uit de media.

Maar toch, laten wij de proef op de som nemen door nog wat recentere voorbeelden onder de loep te nemen. Hebben mensen zich de laatste tijd tegen de opkomst van PDA's verzet? Dat zou best te verwachten zijn want een PDA is toch een opzichtig ding met een zware fysieke aanwezigheid. Ik heb eigenlijk nooit mensen zo horen klagen over PDA-gebruik. Is ook tot nu toe geen succes geworden. In ieder geval niet op de schaal van internet en GSM.

Heeft u ooit veel anti-WAP-gepraat in de kroeg gehoord? WAP zegt u? Hoort u iemand mopperen over I-mode? Nu durf ik te beweren dat er verschillende redenen zijn dat I-mode nooit zijn geld gaat terugverdienen, maar de verzetsgraad ligt hier ook heel laag. Maar nu: commerciële e-mail. Daar hoor ik nou wel weer héél veel gemopper over. Het woord spam begint aardig ingeburgerd te raken en mensen beginnen zich actief te verzetten door anti-spam software te kopen. Het verzet begint te groeien.

Ik geef het toe, het zijn maar een paar voorbeelden maar ik begin al aardig te geloven in de mopper-theorie. Hoe meer gemopper, hoe meer (toekomstig) succes. De mopper-theorie is nog niet wetenschappelijk gestaafd maar het mag duidelijk zijn dat je naar verzet moet luisteren. Ik weet nu in ieder geval waar ik mijn geld op moet inzetten.