‘Nationale geheugen’ online

Het Nationaal Archief heeft een deel van zijn collectie online toegankelijk gemaakt. Via de site kunnen mensen alvast wat voorwerk doen bij het zoeken of – tegen betaling – medewerkers van het archief hiervoor inschakelen. De laatste aanwinst voor de instelling die zich het 'nationale geheugen' noemt kwam tijden de opening van demissionair minister Van Boxtel. Hij zet zijn website annex digitale archief om in een cd-rom.

Het Nationaal Archief is de nieuwe naam voor het Algemeen Rijksarchief, het is het grootste openbare archief in Nederland en is gevestigd in Den Haag. Het Nationaal Archief bevat een collectie van ondermeer documenten, foto's en kaarten, die afkomstig is van de centrale overheid, de provincie Zuid-Holland en particuliere instellingen en privé-personen. Ook zijn er archieven van bewindspersonen uit de Nederlandse parlementaire geschiedenis, zoals Willem Drees (11 meter archief), Hans Wiegel (18 meter) en Johan Rudolf Thorbecke (30 meter).

De site van het Nationaal Archief zorgt ervoor dat eenvoudige vragen 'op afstand' gesteld kunnen worden en geïnteresseerden alvast inzage in een document kunnen bespreken. Een andere dienst is het online bestellen van een reproductie . Ook geeft de site van het Nationaal Archief online inzage in stambomen en andere familiezaken. Dit richt zich met name op Zuid-Holland, maar ook archieven uit de voormalige kolonieën zijn beschikbaar. Verder is er een koppeling gemaakt met Genlias , de database met gegevens uit de burgerlijke stand die is opgezet door ondermeer het (voormalige) Rijksarchief.

Van Boxtel zei in zijn toespraak dat de site van het Nationaal Archief ook ten doel heeft om jongeren aan te spreken. "Voor de meeste jongeren zijn archieven nu nog een onontgonnen terrein. Tot zij de site vinden. De bronnen komen letterlijk tot leven, net als het verhaal over of achter de bron."

Dat het wel degelijk mogelijk is om jongeren op deze manier via internet te interesseren bewijst volgens Van Boxtel de site Slavernijmonument.nl . Op deze site is een reis van een slavenschip nagebootst. "De 'slavenreis' is een geliefd onderdeel van de site, met name onder jongeren." Deze website kwam ook tot stand in samenwerking met het Nationaal Archief.

Een leuke toepassing die vooral gericht lijkt op jongeren is de Tijdbalk, die op te roepen is via een link op de homepage. De tijdbalk is een overzicht in 'hoogtepunten' van de Nederlandse geschiedenis, van 1200 tot 2000. Wie op een woord of afbeelding klikt ziet vervolgens het bijbehorende verhaal, plus een document dat in het Nationaal Archief is opgenomen.

Tijdens zijn toespraak gaf Van Boxtel aan dat de doelstelling voor het digitaliseren van overheidsdiensten gehaald is. Het doel was om eind 2002 van alle publieke diensten er 25 procent electronisch te laten verlopen. "Het volgende kabinet zal op dit punt nieuwe ambities moeten formuleren", aldus Van Boxtel. "In de Bouwstenennotitie die ik eind vorig jaar naar de Tweede Kamer heb gestuurd, wordt een percentage van 75 procent in 2006 als haalbaar beschouwd. Maar dat lukt alleen als er fors wordt geinvesteerd in digitalisering van de achterliggende administratieve processen."