‘Niet web 2.0, maar gebruiker 2.0’

Ik raak steeds meer overtuigd dat de meeste marketeers het zogenaamde Web 2.0 of hoe je het ook in een hokje wilt stoppen, niet snappen. Second Life is in mijn ogen vooral populair onder marketingmensen omdat het zo veel meer op de echte wereld lijkt dan de meeste MMO's. Ik vind het eigenlijk een beetje zielig als ik zie dat Di-Rect in Second Life optreedt en dat optreden op televisie vervolgens wordt uitgezonden. Wat voegt dit ook alweer toe?

Artikel is koren op mijn molen; zie hieronder mijn internetcolumn van vorig jaar in het personeelsmagazine van een financiele dienstverlener. Thuis 0.1Thuis begin ik niet meer over internet. Ik heb mijn zoontje namelijk uitgelegd dat papa niet de baas is van internet. Dat gaf de nodige kleutertranen want hij had daar in de kleuterklas nogal over opgeschept. De huiselijke stemming werd er niet beter op toen mijn vriendin terloops over mijn schouder meekeek terwijl ik me net on-line aan het verdiepen was in de perikelen rond de vogelgriep. De resultaten na mijn typefout in de zoekopdracht ?chicken? maakte bij haar flink wat emoties los. Toen een paar dagen geleden ook nog mijn opa zich kwaad van mij afwendde tijdens de Google demonstratie die ik vrijwillig had georganiseerd in het bejaardentehuis, knapte er echt iets in mij. Het was toch niet mijn schuld dat er een grote grijze meute had verwacht dat er een konijn uit mijn laptop zou komen?  Web 2.0Ik hoop dat ik na de schets van mijn huiselijke beslommeringen uw aandacht nog heb. Dat is namelijk hard nodig want er is een nieuwere, betere versie van het internet beschikbaar: web 2.0. Kernwoorden van dit ?nieuwe? internet zijn individualisering, kennis en participatie. Er is een lange reeks aan nieuwe ?web 2.0? webtechnologie ontstaan die individuen in staat stellen om steeds makkelijker een eigen virtueel netwerk te creen. Een netwerk waarbinnen zij volledig controle uitvoeren over de deelnemers en het informatieaanbod binnen dat netwerk en het medium, de plaats en tijd waar dat netwerk wordt gebruikt. Het gemak waarmee informatie, experts & expertises binnen het netwerk kunnen worden gevonden, contacten kunnen worden gelegd en informatie kan worden gedeeld, is zo groot dat het embargo op kennis of expertises nauwelijks nog hanteerbaar is. Maar wat moet een financiele dienstverlener hier mee vraagt u zich wellicht af? Is het niet zo dat we eigenlijk nauwelijks in staat zijn om adequaat mee te gaan met de ontwikkelingen de huidige versie van het web?  Klant 2.0De noodzaak voor financieel dienstverleners om het ?nieuwe? internet te facilliteren wordt duidelijk als we een aantal actuele ontwikkelingen binnen onze ?business? bekijken. Gewend door bv. de functies binnen het ?individuele netwerk? of ?internet bankieren? verwachten consumenten -laten we die voor het gemak klant 2.0 noemen- van bedrijven die zich op het internet presenteren niets anders dan een hoge mate van ?selfservicemogelijkheden?, zeer snelle respons, kennis en advies of informatie op maat. Klant 2.0 ontwikkelt zich naar een mediawise, machtige, kritische en vernieuwende klant. Het een klant die reclame kan doorzien en zelf de waarde van organisaties bepaalt. De markt waar voorheen organisaties via media de mogelijkheid hadden om eigen berichten als absolute waarheid te verkopen is dus een gepasseerd station. Er wordt feilloos door loze boodschappen heen geprikt. Blind vertrouwen in de verkoper en prijs worden steeds vaker ingeruild voor een korte zoektocht op het Internet. Klant 2.0 vertelt het daarna de verkoper zelf wel.  Financie dienstverlening 2.0Gemiddeld bezoeken per maand circa 5 miljoen websites van financie dienstverleners. En deze dienstverleners krijgen bij ieder bezoek de gelegenheid om een plaats in het individuele netwerk van de klant te bevechten. Dat vraagt veel meer dan alleen een paar leuke webpagina?s of flitsende plaatjes. Het is een omslag gaande die er voor zorgt dat financie dienstverleners haar aloude manier van handelen, in- en extern communiceren, automatiseren, innoveren en organiseren kritisch moet herzien. Er moet koers worden gezet naar financie dienstverlening 2.0.  Thuis 0.2Dit verhaal had ik dus graag thuis willen vertellen, maar helaas. Mijn zoontje houdt halsstarrig vast aan het idee Internet w van zijn vader is, mijn vriendin ziet internet als de grootste concurrent in de bedstee en mijn opa houdt zich (extra) doof voor alle argumenten om ook op zijn leeftijd nog internet te gebruiken. Gelukkig heb ik dit blaadje nog. Ik hang dit stukje thuis wel op het toilet. En nu maar hopen dat het ook gebruikt wordt waarvoor het is bedoelt.  

Ik ben het ermee eens dat de focus veel meer moet liggen op de gebruiker en niet bij de technologie. De term Web 2.0 lijkt meer te refereren aan de technologische mogelijkheden dan aan de 'netizens' die deze wereld bewonen en creeren.  Uit een wetenschappelijk onderzoek dat ik recent heb gedaan naar de Hyver, zijn gedrag en motieven bleek dat eigenschappen van de Hyver veelbepalend zijn voor zijn gedrag op de sociale netwerksite en niet zozeer de mogelijkheden die voorhanden zijn.  Het proberen begrijpen van de gebruiker is van groot belang om de impact en ontwikkeling van web 2.0 toepassingen beter te begrijpen, maar toch lijkt de focus voorals nog teveel te liggen op het begrijpen van de technologie.  

Het voegt denk ik niet zozeer iets toe, maar het is het experimentele in de mens om hiervan de effecten te willen opmerken. Second Life gaat vooral over een experience en over metaforen voor wat wij in ons dagelijks leven meemaken. Het is goed en interessant om daarmee te experimenteren, en je merkt ook dat het positieve effecten oproept.  Om even te refereren aan het interview met Paul de Gooijer; gebruikers willen op een nieuwe manier met Internet omgaan (de 2.0 gebruiker) en Second Life biedt daar veel nieuwe kansen in. Natuurlijk zijn sommige dingen nog suf en staan het nog vooral in de kinderschoenen. Misschien is het ook helemaal niet Second Life dat de nieuwe shopping experience met zich mee brengt, maar staat er volgend jaar alweer iets nieuwers en meer realistisch.  Ik zou in ieder geval niet teveel de "hype" rond Second Life remmen of bagetaliseren, want je merkt simpelweg dat het aanslaat. Je kunt er dan denk ik beter je slag in slaan?

"Ook nu de fase voorbij is dat het koppelen van je bedrijfsnaam aan de virtuele wereld automatisch zorgde voor media-aandacht." Bij Emerce werkt het anders nog prima, zo lijkt het ;) Maar het standpunt is inderdaad zeer waar dat het gaat om de gebruiker – ik denk namelijk dat je daarmee de mens bedoelt – en niet op de technologie. Het lijkt echter dat dit vooral door de notoire mastodont marketeer niet wordt begrepen. Technofobie versluiert voor sommigen nog steeds de moderne realiteit?

Ik ben zelf opgegroeid als "digital native" en heb nu inmiddels een eigen concept bureau: Creativeions – Digital Natives.  Bron: Dylan NagelSecond Life heeft een aantal hele goede kanten en een aantal hele slechte kanten. Bovendien is Second Life een voorbeeld van iets veel groters: virtuele werelden. En virtuele werelden bestaan al zo'n 30 jaar, sinds MUD1. Fans van game geschiedenis zullen heel blij zijn met Richard Bartle's 'Designing Virtual Worlds'. Wat heel goed werkt aan Second Life is de hype er om heen. Het is enorm bekend, en dat in een relatief korte tijd. In principe is het ook heel toegankelijk – het is in eerste instantie gratis, en het draait op veel computers. Het is een pioniersproject in creatieve vrijheid, en past daarmee goed in de huidige web 2.0 trend. Tot op zekere hoogte maakt het ook iets menselijks van iets abstracts als virtual reality, een begrip dat vooral in de jaren 90 verschikkelijk technisch leek. Wat slecht is aan Second Life is het uiterlijk. Ik ben nog niemand tegen gekomen die het er mooi of zelfs maar leuk uit vond zien. Dat komt door een drietal zaken: 1) Het is een verouderde 'engine' (motor die alles laat draaien)2) Het moet toegankelijk zijn voor velen (ook op minder snelle computers)3) User generated content (ook non-designers hebben invloed op het uiterlijk) Wat vooral aan Second Life mist, vind ik, is een doel. Het is enkel een zandbak waar je van alles in kan doen, maar waarom zou je dat doen? Virtueel geld verdienen, wat je (erg moeilijk) om kan zetten in echt geld. Het werkt voor sommigen, maar zeker niet voor iedereen. Relaties aangaan die in de echte wereld moeilijk of onmogelijk zouden zijn? Dat kan, maar dan verschuif je een probleem of een fantasie naar een ongecontroleerde situatie. Dit kan gevaren opleveren. Ik denk zelf dat het goed zou zijn om een strikte scheiding aan te brengen in fantasie en 'serieuze' versie van een online virtuele wereld. Het is prima om net als of te doen, maar dan is het een spel. Wil je echt mensen leren kennen, of zaken doen, dan is het 'echt'. Second Life is nu geen goed medium om marketing of sales of HR in te verrichten, omdat er geen structuur in zit. Er is geen basis om fantasie van echt te filteren. Ik persoonlijk ben dan ook zeer verbaasd over een ABN Amro die een kantoor opent in SL. Dat is echt anti-reclame, verloren cash, zo het riool in. Het enige wat je er uithaalt is een artikeltje in de NRC NXT – d je ook iets met Second Life doet. Ik denk dat het concept virtuele werelden gebaat is bij een aantal focus projecten. http://www.imvu.com is wat mij betreft zo'n geval – heel compact, mooie presentatie, met een business model er achter. Dit soort onderdelen moeten eerst getest worden, dan ontstaat er vanzelf selectie, en een standaard, en dan kunnen zaken weer geintegreerd worden. Second Life bestaat alleen omdat er geen goede alternatieven zijn…. Greetz, Gino Goossens

"Ik vind het eigenlijk een beetje zielig als ik zie dat Di-Rect in Second Life optreedt en dat optreden op televisie vervolgens wordt uitgezonden. Wat voegt dit ook alweer toe?" "Het enige wat je er uithaalt is een artikeltje in de NRC NXT – d je ook iets met Second Life doet" Ik denk dat Di-rect het heel goed aangepakt heeft. Een concert geven in Second Life, waar slechts 20 of 30 mensen in SL bij aanwezig konden zijn, maar vervolgens zo'n beetje elke krant, nieuwssite en zelfs landelijke uitzending op TMF bereiken. Dan heb je Second Life toch goed gebruikt in je promotieverhaal?

"Dan heb je Second Life toch goed gebruikt in je promotieverhaal?" Helemaal mee eens! Bedenk ook dat Second Life vooral een onderdeel zou moeten zijn van een crossmediale marketingmix, en dat juist dan de kracht van Second Life kan worden benut.

Alhoewel ik een internetveteraan ben (Mijn eerste email ging eind jaren 80 de deur uit) associeer ik de term gebruiker nog steeds met drugsverslaafden. De rechtstreekse vertaling van het woord 'user' in 'gebruiker' heb ik altijd al wat merkwaardig gevonden en als het om websites gaat spreek ik dan ook liever van 'bezoeker'.

Ha Lleo, Ik denk dat het er in deze discussie (web 2.0, user 2.0 blahblah) nou juist om gaat dat internet niet alleen om te bezoeken is, maar juist om te gebruiken! Ik spreek dus liever van gebruiker 🙂