Nieuwe hoofdredacteur nrc.next over nieuws online

Rob Wijnberg (27), de kersverse hoofdredacteur van nrc.next, gelooft niet dat kwaliteit haaks staat op geld verdienen. “Ik ben niet zo van de marktwerking. Ik probeer te laten zien dat we beter moeten uitdragen wat we willen verkopen, in plaats van het omvormen tot het verkoopbaar is.”

De jonge filosoof wandelt op tijd voor de lunchafspraak het Amsterdamse Café Louter binnen. Op de vraag wat hij wil eten kijkt hij vertwijfeld op. "Ik heb niet zo’n honger. Een snackje of zo?" Wijnberg laat zich niets opdringen. "De lezer moet je ook niks door de strot duwen."

Het gaat Wijnberg niet om het medium, maar wat je wílt als medium. "Waartoe – en dat klinkt misschien een beetje pathetisch – ben je als nrc.next op aarde. Ik wil kwaliteitsjournalistiek leveren. De verschillende platforms zijn daar de boodschapper van." Wijnberg richt zich op inhoud. "Ik vraag me af wat belangrijk is, wat we de lezer willen vertellen. In de hoop dat dat mensen trekt."  Een site opleuken met tierelantijntjes om een jong publiek te trekken, vindt hij een verkeerde keuze."Dan neem je het publiek niet serieus. Wát je vertelt is belangrijker dan de vorm."

Waar mensen vroeger bij de krant onderaan begonnen om zich op te werken is de aanstelling van Wijnberg, voorheen columnist bij nrc.next, een opvallende keuze. Volgens eigen zeggen is hij niet aangenomen om zijn leeftijd, maar om zijn ideeën." Het is wel een voordeel dat ik niet bang ben om op m’n bek te gaan. Omdat ik jong ben en niet stapje voor stapje het hele bedrijf door ben gelopen, ben ik minder opgevoed in hoe het hoort. Ik roep wel eens dat ik iets wil omgooien. Dat durf ik, omdat ik bij wijze van spreken niet weet hoe het hoort."

Nieuwe media bestaan voor een groot deel bij de gratie van oude media, is een van Wijnbergs boude uitspraken. Hij stelt dat 60 procent van het dagelijkse internetverkeer stilvalt als alle krantenredacties een week ophouden met werken. "Twitter, NU.nl, mensen beseffen niet dat die content van kranten komt. Oude media zijn helemaal nog niet dood."

Er zijn uitgevers zoals Demand Media, die voornamelijk steunen op technologie en SEO bij het uitgeven van content. Een typisch voorbeeld van marktwerking. De uitgever genereert kopij met freelancers nadat gekeken is welke onderwerpen in zoekmachines het meeste worden bezocht. Bepaalde onderwerpen worden, afhankelijk van de prijs die een adverteerder betaalt rondom het onderwerp, uitgewerkt en online geplaatst. Wijnberg moet er niet aan denken. "Ik wens ze er veel succes mee. Zelf zou ik er nooit rijk mee willen worden. Dan krijg je artikelen over porno en Britney Spears, maar niet over het Irak-rapport."

Op de vraag of dat niet wat elitair en arrogant klinkt, gaan zijn wenkbrauwen omhoog. "Ik vind het omgekeerde eerder arrogant. Dat je denkt te kunnen bepalen wat mensen interessant vinden aan de hand van kijkcijfers of marktonderzoek. Het is neerbuigend dat de media denken te kunnen aflezen aan de grote massa wat het individu belangrijk vindt. Het is niet arrogant om te zeggen wat jij interessant vindt en dat voor te leggen aan de lezer."

Wijnberg legt uit: "Er zijn twee soorten leraren. De docent die vertelt hoe het moet en straf geeft als een leerling niet luistert en een leraar die voor de klas staat als inspirator en leerlingen hoopt te interesseren voor zijn vak zodat ze er iets mee kunnen. Die metafoor illustreert twee soorten informatieoverdracht. Wij willen de inspirerende variant zijn."

De Telegraaf heeft, zo meent Wijnberg, een agenda die is ontleend aan wat de grootste gemene deler interesseert. "Het prominent brengen van privé-nieuws is niet per se gemotiveerd door het idee dat het belangrijk is om te weten, maar door het idee dat veel mensen daarvan smullen. De Telegraaf heeft een idee van wat de lezer wil en brengt dat. Ze denken vanuit het commercieel meest rendabele. Dat is hun leidraad."

Commercie en journalistiek komen steeds meer bij elkaar, ziet Wijnberg. Dat de media in marketingtermen zijn gaan denken en het publiek als ongeïnteresseerd zijn gaan beschouwen, gaat Wijnberg aan het hart. "Natuurlijk wil je rendabel zijn. Ik probeer te laten zien dat we beter moeten uitdragen wat we willen verkopen, in plaats van omvormen tot het verkoopbaar is. Steve Jobs is ook van die school. Hij heeft twintig jaar iets gemaakt wat nauwelijks werd verkocht. Maar hij meet succes niet af aan verkoopcijfers, maar aan geloof in zijn product." Wijnberg heeft liever 60.000 trouwe, geïnteresseerde lezers, dan een ongeïnteresseerd of op sensatie belust miljoenenpubliek.

Op den duur wil Wijnberg de nieuwsberichten uit de krant schrappen. "Hoe haal ik het in mijn hoofd, zullen de meeste mensen zich afvragen." Nieuws is tegenwoordig overal. "Als Obama wordt doodgeschoten, dan weet iedereen het binnen tien minuten. Je moet iets toevoegen aan het nieuws waardoor mensen bereid zijn ervoor te betalen." Wijnberg wil actualiteit herdefiniëren. Actualiteit betekent niet enkel snel in de tijd. "Je moet niet kijken naar wat anderen doen, maar zelf het nieuws maken en duiding geven. Zelfs als het uitzoeken van nieuws twee dagen duurt. Dan is het niet te laat om iets te brengen. Liever een goede analyse over drie weken, dan morgen een halfslachtige."

Dat is het toekomstplan voor nrc.next. Wijnberg gaat niet mee in wat hij de ‘Balkanisering’ van het internet’ noemt. "Dat je in je eigen groepje rondhangt om te kijken wat je vrienden je aanraden. Neem bijvoorbeeld de iPad-app Flipboard, waarin de gebruiker artikelen uit zijn online sociale kring te zien krijgt. Als je de gemene deler laat beslissen krijg je niet altijd kwaliteit." Wijnberg gaat uit van zijn eigen leidmotief, het maatschappelijk belang.

Dat een lezer zelf kan aangeven welk nieuws hij wil ontvangen, is volgens Wijnberg vloeken in de kerk. "Alleen sport, of alleen opinie? Zelf als mensen dat willen, dan nog is het geen goed idee. Dan zijn wij als medium onze taak aan het laken. Bovendien: mensen weten vaak pas wat ze willen als ze het tegenkomen."