Oorlogscampagne

Een veelgehoord citaat de afgelopen dagen: "Het eerste slachtoffer van elke oorlog is de waarheid." Nog meer dan in de eerste Golfoorlog is propaganda van cruciaal belang. In tegenstelling tot 1991 is er geen brede coalitie, noch een verheffende doelstelling. De halve wereld is tegen de oorlog en Amerika en Engeland begrijpen uitstekend hoe informatie als wapen kan worden ingezet. Amerika is het medialand bij uitstek en zij zijn dan ook tegelijk met de bombardementen gestart met een cross-media campagne die in omvang waarschijnlijk de grootste is die de wereld tot nu toe gezien heeft. Welke media worden bij deze campagne ingezet en waarom?

Noem het beroepsdeformatie of inspelen op de actualiteit. Hoe dan ook, Job Franken onderzoekt de cross-media campagne van de Amerikaanse regering over de oorlog tegen Irak.

Allereerst verschijnt Bush natuurlijk op televisie op het moment dat de eerste bommen vallen. Het kan toeval zijn of niet, maar de eerste bommen vielen iets na Amerikaanse prime time (ongeveer 22u15 als ik me niet vergis). Televisie is een overbrenger van emotie. In dit geval wordt daar weinig gebruik van gemaakt. Tijdens zijn strak geregiseerde toespraak, het lijkt wel een commerci�el filmpje voor slechte leningen (maar daarover misschien later meer), zit Bush vrij emotieloos te praten. Of toch niet? Wat me opvalt is dat Bush, die gefilmd wordt tijdens de voorbereidingen van zijn toespraak (terwijl hij wordt geschminkt), een (zenuwachtig?) lachje moet onderdrukken. Wetende dat dit soort beelden doelbewust vrijgegeven moeten zijn door het Witte Huis, is het interessant om je af te vragen welk doel men er mee wil bereiken? Een lachende Bush vlak voordat hij aankondigt zijn land in een oorlog te hebben gestort roept op zijn minst vragen op. Zou men met het vrijgeven van de beelden willen laten doorschemeren dat Bush ook maar een mens is, dat ie misschien wel zenuwachtig is? Het kan ook worden opgevat alsof Bush het allemaal niet zo serieus neemt, alhoewel de kans daarop naar mijn gevoel wel erg klein is. Televisie dus als eerste belangrijke kanaal van deze omvangrijke cross-mediale overheidscampagne.

Het tweede belangrijke medium in deze campagne is internet. Met internet is er een extra kanaal bijgekomen ten opzichte van 1991 en dat zullen we weten ook. Whitehouse.gov staat geheel in het teken van de aanval op Irak. Op de website is allerlei informatie te vinden, vari�rend van transcripties van toespraken, tot filmpjes van op televisie uitgezonden beelden en persconferenties van woordvoerders op allerlei gebied. Naast de websites die de Amerikaanse overheid zelf in beheer heeft, zijn er natuurlijk ook de nieuwssites. Uiteraard staat ook de gehele website van CNN in het teken van de oorlog. Aljazeera.net , de 'Arabische CNN', is geheel in het Arabisch. Opvallend trouwens dat deze Arabische nieuwszender geen Engelstalige website in de lucht heeft. Gemiste kans! Ted Turner zag zijn CNN namelijk pas echt op de wereldkaart gezet toen Peter Arnett en Bernard Shaw vanuit een hotelkamer in Bagdad verslag uitbrachten van de eerste uren van de oorlog.

Wat helaas op de hierboven genoemde websites ontbreekt is de mogelijkheid tot interactie, de mogelijkheid voor bezoekers om zelf te reageren. Dit is overigens wel in lijn met het idee dat deze campagne tot op de millimeter geregisseerd wordt. De Amerikanen doen er simpelweg alles aan om alleen hun eigen informatie in de media te laten verschijnen. Ze zullen dan ook zeker niet hun eigen kanalen openstellen voor anderen. Sterker nog: ze bombarderen de Iraakse radio- en televisiestations en nemen Saddam daarmee een belangrijke wapen uit handen. Informatie is van het grootste belang. Wie de berichtgeving controleert, beheerst de opinie: de pen is dan misschien nog steeds niet machtiger dan de Tomahawk, maar meningen zijn moeilijker te vernietigen dan gebouwen.