Perfect

Vroeger waren wij allemaal jagers. Met grote groepen grommende soortgenoten slachtten we beesten af en vraten ze op. Zo trokken we (toen al) nietsontziend de wereld door. Totdat we doorkregen dat je ook op een stukje land goed kunt leven, beetje koren verbouwen, beetje brood bakken, broodje ruilen met je buurman voor een prehistorisch konijn, brood met konijn eten. Deze omslag van jager naar boer betekende feitelijk de start van onze markteconomie.

Informatie is een zeer belangrijke factor binnen deze markteconomie. Een goede marktwerking (het spel tussen vraag en aanbod) is zeer afhankelijk van onder andere de beschikbaarheid en kwaliteit van informatie. Naarmate informatie beter van kwaliteit is en sneller en makkelijker beschikbaar is voor grotere groepen mensen, worden markten meer transparant en marktwerking meer effectief en meer efficiënt. Zo is er in de afgelopen honderd jaar een wereld-wijd-werkend netwerk van handelsrelaties ontstaan dat zich immer doorontwikkelt. Dit netwerk, het woord zegt het al, wordt gekenmerkt door een steeds groter wordende onderlinge afhankelijkheid. Kijk bijvoorbeeld naar de bewegingen op de internationale beurzen, de opkomst halverwege vorige eeuw van multinationals en de snelle opkomst, eind vorige eeuw, van de informatie-economie. Inmiddels vliegt informatie onzichtbaar rond met de snelheid van het licht en dit stelt u en mij in staat om dingen te doen die we enkele jaren terug niet voor mogelijk hielden.

Een voordeel van wederzijdse afhankelijkheid is natuurlijk dat als het goed gaat met je (handels) broeder, jij daarvan profiteert. De afgelopen hausse is daar een mooi voorbeeld van. Overal trok de economie aan en alle westerse economieën hebben daar gretig van geprofiteerd. Nu gaat het echter wat minder voortvarend en ook dat merken we overal. Toch beweerde een analist enkele weken terug dat het allemaal wel mee zal vallen. Volgens deze analist zou de recessie (gedefinieerd als twee achtereenvolgende kwartalen negatieve economische groei) beperkt blijven tot de VS. Europa zou dus grotendeels buiten schot blijven. Dit is moeilijk voor te stellen gegeven het feit dat de internationale economieën zo sterk met elkaar vervlochten zijn. Daarnaast is het moeilijk voor te stellen dat een aantrekkende Amerikaanse economie wel effect heeft op de Europese markten en een inkrimpende economie niet.

Informatie is anno 2001 via internet veel sneller toegankelijk voor een veel grotere groep mensen dan bijvoorbeeld in 1996. Volgens de theorie zou de werking van de huidige markt daardoor effectiever en efficiënter moeten verlopen. Een daling in de vraag wordt dan sneller dan voorheen vertaald in een daling van het aanbod. Hetzelfde geldt voor een stijgende vraag. Het is heel goed mogelijk dat, als gevolg van de toegenomen markt-transparantie, de economische cycli van de toekomst korter duren en minder extreem verlopen. Het is opvallend te bedenken dat, juist tijdens de meest recente economische opleving, internet zo'n belangrijke plaats heeft ingenomen in de maatschappij. Het is overigens niet waarschijnlijk dat er ooit een perfecte marktsituatie wordt bereikt omdat in dat geval alle marktpartijen handelen volgens strikt rationele regels en elke vorm van emotie volledig ontbreekt. In een dergelijke hypothetische situatie viert opportunisme hoogtij en wordt er geen winst gemaakt.

Wacht eens even… geen emotie, opportunisme, geen winst: Roel Pieper! De vaderlandse belichaming van een perfecte markt?

Job Franken – job@euronet.nl – is marketing manager bij Macaw. Hij schrijft deze column op persoonlijke titel.