Pro Logo
Het boek 'No Logo' van Naomi Klein staat al maanden hoog in de bestseller lijsten. Het is een interessant boek waarin Klein kritisch kijkt naar diverse aspecten van het internationale bedrijfsleven. Met name een van haar stellingen trok mijn aandacht. Klein stelt namelijk dat het bedrijfsleven steeds meer een claim legt op de openbare ruimte. Overal zien we reclame uitingen op billboards, zelfs op beschilderde trams en taxi's. Gevels worden behangen met neon reclames, nergens is de burger meer veilig voor de alles verslindende communicatieve ambities van het bedrijfsleven.
Dit is een volkomen terechte constatering van Klein. Het gaat zelfs veel verder. Zo is er bijvoorbeeld al lang sprake van een versmelting van cultuur en commercie en ook tussen sport en commercie bestaat al sinds jaar en dag een innige relatie. Zo'n drie-eenheid van commercie, sport en cultuur was bijvoorbeeld de finale van de Amerikaanse Super Bowl, de finale van de American Footbal competitie, enkele weken terug. Mariah Carey zong het volkslied , U2 speelde tijdens de rust en er is tijdens de uitzending voor 120 miljoen US $ aan reclamespotjes verspijkerd door adverteerders. Dit allemaal om 500 miljoen kijkers wereldwijd te bereiken. Op zo'n manier claimt het bedrijfsleven niet alleen de openbare ruimte, maar ook sociaal-culturele ruimte. Klein vindt dat niet kies want dit is van ons allemaal. Ze vindt dat wij, consumenten en burgers, onze openbare ruimte terug zouden moeten claimen van het bedrijfsleven.
Wat gebeurt er ondertussen binnen onze 'andere' openbare ruimte, het internet? Ook online probeert het bedrijfsleven de openbare ruimte te beheersen. Natuurlijk zijn er nog altijd veel meer privé-sites dan bedrijfssites op internet, maar als we kijken wie er de dienst uitmaakt, wie bijvoorbeeld het meeste traffic genereert, dan wint het bedrijfsleven dat waarschijnlijk. Op veel sites word je dan ook om je oren geslagen met banners, buttons, pop-ups, pop-unders en wat dies meer zij. Software struint het internet af, op zoek naar e-mailadressen die, bijvoorbeeld in een reactie op een online forum, worden achtergelaten. Via internet lijken bedrijven in elk geval meer mogelijkheden te hebben om bij ons in de huiskamer te komen dan via de offline openbare ruimte. We zijn dus nergens meer veilig en als honderd procent pure privacy-junks maakt dat veel Nederlanders zo nu en dan wel wat zenuwachtig. Veel consumenten zouden dan ook grote voorstanders zijn van het afschaffen van deze non-permission marketing.
Kunnen we het bedrijfsleven echter wel bannen uit de openbare online ruimte? Ik denk het niet.In ieder geval nu nog niet. De aanwezigheid van commerciële boodschappen op internet is namelijk een rechtstreeks gevolg van de voorkeuren van consumenten. Direct betalen voor online diensten willen consumenten veelal niet. Ook aan de aanbodzijde vlot het niet echt. Immers, de aanbieder die als eerste de consument laat betalen voor toegang tot de site, moet een wel heel erg sterke propositie hebben. Als hij niet onderscheidend genoeg is, pakt de concurrentie haar kans. Er komen gestaag meer mogelijkheden op dat gebied, maar het aanbod is nog klein en de acceptatie is nog laag.
Als er niet met geld betaald wordt, moet het bedrijfsleven maar betaald worden met aandacht. Het geld dat nodig is voor het ontwikkelen en onderhouden van content en functionaliteit moet immers uit de lengte of uit de breedte komen. Meer content, meer functionaliteit, meer mogelijkheden, maar wel grotendeels in ruil voor de aandacht van consumenten. En als consumenten die aandacht niet uit zichzelf geven, dan proberen bedrijven die aandacht op meer dwingende manieren te pakken te krijgen. Op het moment dat consumenten wel bereid zijn geld te betalen voor online content en functionaliteit zal dit wellicht veranderen. Tot die tijd valt het simpelweg niet te vermijden dat we op internet geconfronteerd blijven worden met commerciële uitingen en blijven we, tegen wil en dank, Pro Logo.
Job Franken is marketing manager bij Macaw. Hij schrijft deze column op persoonlijke titel.
Deel dit bericht
Plaats een reactie
Uw e-mailadres wordt niet op de site getoond
6 Reacties
Mo'Riche
Job Franken schrijft: "Natuurlijk zijn er nog altijd veel meer privé-sites dan bedrijfssites op internet,maar als we kijken wie er de dienst uitmaakt, wie bijvoorbeeld het meeste traffic genereert, dan wint het bedrijfsleven dat waarschijnlijk" Deze zin is cruciaal voor het hele betoog. Ik heb nog nooit een enkel bewijs van deze stelling gezien, en ik betwijfel of Job hier enig bewijs voor heeft. Persoonlijk durf, overigens ook zonder harde cijfers, het tegenovergestelde te beweren: het overgrote deel van de traffic op internet wordt _niet_ door het bedrijfsleven gegenereerd, maar door privegebruikers onderling. Hooguit dat de pornoindustrie de commercie nog een leuk aandeel bezorgt. Het belang van het bedrijfsleven voor internet wordt, met uitzondering van de telco's, hooglijk overschat. De gemiddelde internetgebruiker, zeker als deze wat meer ervaringe heeft en wat makkelijker z'n weg vindt, kan best zonder. Dat maakt opdringerige reclame tot een uitermate risicovolle bezigheid.
joost
Erg jammer dat je een nog veel belangrijker boodschap uit het boek overslaat. Naomi Klein doelde niet alleen op de hoeveelheid en opdringerigheid van reclame. Het gaat ook om vrijheid van mensinguiting en integriteit. Om een online voorbeeld te nemen. Etoy.com verloor het van het commerciele etoys.com. Ze hadden prima naast elkaar kunnen bestaan en in een utopia zelfs naar elkaar kunnen linken bij eventuele verwarring, maar in dit geval wint het geld. Als je uit bent op winst hoef je je aan geen enkele ethische of sociale wet te houden.Dat de inhoud van lesmateriaal en de uitslag van onderzoeken beinvloed worden door commercielen is dus veel schrijnender dan de afstompende overkill aan uitingen waar we mee te maken hebben. No Logo is dus naar mijn mening een noodroep dat het veel verder gaat dan irritatie. Het gaat om het wegnemen van keuze en dat is anti democratisch.
Henny van der Pluijm
Je dient Klein aardig van repliek, Job, alleen jammer dat je het nog wat weinig uit de verf komt. Internet zou zonder commercie nooit in zijn huidige vorm hebben bestaan en elke poging om commercie in te dammen werkt alleen maar keuzebeperkend, dus remmend. De Amerikanen maken weinig problemen over commercie en juist daarom is internet daar na de privatisering het eerst gaan groeien. Wel jammer dat je voor je column de titel hebt gebruikt van het tijdschrift The Economist dat ruim een half jaar geleden ook de woorden Pro Logo op zijn omslag had, ook in een repliek tegen Naomi Klein.
Piet
Volgens mij overschat je het belang van de commerciele sites een beetje, Job. De wat gevorderde internetter gebruikt het internet immers als informatiebron, niet als kijktoestelletje naar allerhande marketingblahblah. En het wel of niet professionele uiterlijk en de aan- of afwezigheid van banners is voor hen een signaalfunctie: 'mooi = marketinggelul, lelijk = waardevolle informatie'.
Job Franken
Beste Mo, Ongeveer 1 jaar geleden zei Gerry McGovern van Nua Internet Surveys dat onderzoek uitwees dat 20% van de websites 80% van de traffic trok. Veel verder kom ik op dit moment ook niet. Ik zou het overigens wel leuk vinden om het hier te lezen als iemand cijfermateriaal heeft dat ons aanwijzingen kan geven over de traffic verhoudingen tussen prive sites en bedrijfssites. Aan 'Piet' zou ik willen vragen wat hij in het kader van zijn laatste opmerking vindt van sites als startpagina, nu.nl of emerce. Verder ben ik het helemaal met je eens dat eenvoud en helderheid in content en functionaliteit key is in het realiseren van tevreden klanten, of ze nu wel of niet betalen en dat met cash doen of met aandacht. Job Franken PS. Ik lees helaas geen Economist, toch maar eens gaan doen 😉
Mo'Riche
Beste Job, 2 dingen: - Traffic wordt niet exclusief door websites gegenereerd. P2P traffic, usenet etcetera hebben een enorm aandeel in de totale traffic op internet.- Zelfs al hebben we het alleen over websites, dan nog zegt dat niet veel. In de nieuwste cijfers van Nielsen staat MSN in Nederland stijf bovenaan, met maar liefst 400% meer pageviews dan nummer 2, Sanoma (Ilse, Startpagina etc). Waarom? Vanwege Hotmail, waar mensen niet de content van MSN consumeren, maar elkaars content. Eigenlijk prive-traffic dus. Datzelfde geldt bijvoorbeeld voor ISP's die massaal prive-content hosten, zoals b.v. Geocities. Die traffic wordt gewoon bij de commerciele traffic opgeteld, maar dat is eigenlijk helemaal geen commerciele content. Bovendien is dit juist de plek waar het nagenoeg onmogelijk is om teveel en/of te opdringerige reclame te plaatsen zonder dat het publiek massaal wegloopt. Of ga jij wachten op een of andere fullscreen interstitial terwijl je je mail zit te lezen?