Rechter verklaart downloaders vogelvrij

‘Het maken van een kopie van illegaal materiaal voor eigen gebruik is in strijd met de wet.’ Tot die uitspraak kwam de Rechtbank in Den Haag woensdag.

In Nederland wordt het uploaden van auteursrechtelijk beschermde muziek en films zonder toestemming van rechthebbenden als illegaal gezien, maar het downloaden daarvan niet. Met zijn uitspraak lijkt de rechter een einde te maken aan de positie die Nederland hierin inneemt.

Anders dan de Minister van Justitie is de rechtbank van oordeel dat het maken van een kopie voor eigen gebruik van illegaal materiaal niet onder de werkingssfeer van artikel 16c van de Auteurswet valt. "De door de minister voorgestane en door de regering onderschreven uitleg, waarbij ervan wordt uitgegaan dat een privé-kopie van een illegale bron legaal is, is in strijd met de drie-stappen-toets van artikel 5 lid 5 van de Richtlijn", aldus de rechtbank in het vonnis (PDF).

Tegelijkertijd is de rechtbank van oordeel dat het kopiëren uit een illegale bron wel meetelt bij het vaststellen van de hoogte van de vergoeding voor privékopiëren om rechthebbenden te compenseren voor het nadeel dat ze daardoor lijden.

De uitspraak komt uit een langlopende zaak van de vertegenwoordigers van fabrikanten en importeurs van blanco opslagmedia (STOBI) tegen de Stichting Thuiskopie.

Volgens Cyril van der Net, advocaat en gespecialiseerd in auteursrecht, voorheen wetgevingsjurist bij de sector privaatrecht van het Ministerie van Justitie, is de uitspraak innerlijk tegenstrijdig. "Het is van twee en een. Kopiëren uit een illegale bron is toegestaan en dan telt de schade die rechthebbenden daardoor lijden mee bij het vaststellen van de hoogte van de vergoeding. Als kopiëren uit een illegale bron niet is toegestaan dan hoeven rechthebbenden niet te worden gecompenseerd. De vergoeding voor privékopiëren is namelijk uitsluitend bedoeld als compensatie van door de wetgever geoorloofd privégebruik. Niet om piraterij te legaliseren."

Betekent dit nu dat de internetter wel of niet op zijn tellen moet passen? Er is nog niks definitief vastgesteld volgens Van der Net. "Als je het strikt neemt, dan geldt de verklaring van de rechter alleen tussen de partijen die hebben geprocedeerd. En die partijen kunnen ook nog in beroep."

Het vonnis lijkt vooralsnog nieuwe vragen op te roepen. Een definitief verlossend antwoord is er nog niet te geven in deze nieuwe ontwikkeling. Dat is uiteindelijk aan het Europese Hof van Justitie die aan kan geven hoe de richtlijnen gelezen dienen te worden. Van der Net: "Hier is zeker het laatste woord nog niet over gevallen."

Bron foto: ninjapoodles (CC)