Weinig groei autoverkoop via internet te verwachten

Het aantal verkochte auto's is zowel in de VS als in Nederland het afgelopen jaar gedaald. Als reactie zullen fabrikanten vergaande kostenbesparingen doorvoeren, waaronder aanzienlijke ontslagen. Wat zijn de gevolgen voor de opkomst van het internet als nieuw retailkanaal?

Het nieuwe jaar is voor autofabrikanten niet bepaald feestelijk van start gegaan. Uit cijfers is gebleken dat vorig jaar in de VS het aantal verkocht auto's met elf procent is gedaald. Naar verwachting zullen de cijfers voor de Europese markt, die binnenkort in de publiciteit komen, niet veel beter zijn. In Nederland is het aantal verkochte nieuwe personenauto's met 11,3 procent gedaald naar 530.287, aldus de RAI Vereniging.

De hoofdredenen voor de terugval verschillen per markt, maar een gemeenschappelijke factor is het slechte economische klimaat. Vreemd genoeg heeft een daling van het aantal verkochte auto's niet geleid tot een afname van de winstcijfers. Die zijn juist gestegen. Fabrikanten zijn er in geslaagd hun productieproces efficiënter te laten lopen, ondermeer door fusies, overnames en het samenvoegen van productielijnen. Daarbij zijn veel arbeidsplaatsen verloren gegaan.

De rol die het internet bij deze efficiëntieslag speelt ,is nog steeds marginaal. Cap Gemini signaleerde in zijn onderzoek Cars Online dat in de VS drie procent van de nieuwe auto's online wordt gekocht. In Europa liggen de cijfers iets lager. Duitsland is met 1,6 procent de grootste markt. Volgens Cees Boutens, woordvoerder van de RAI Vereniging ging het Nederland vorig jaar om "enkele tientallen" auto's.

Zullen deze percentages als gevolg van de aangekondigde efficientiemaatregelen gaan stijgen? Wildrik van der Plassche van het Erasmus Centre for Management & Mobility (ECM) denkt vooralsnog van niet. "De initiatieven die tot nu toe zijn gelanceerd zijn weinig succesvol geweest. Het medium wordt vrijwel altijd ingezet als hulpmiddel voor dealers. In Nederland ging Autobytel van start, maar ook daar wordt voor de koopafhandeling doorverwezen naar een dealer. Het kan voorlopig ook niet anders, gezien de huidige wetgeving."

Van der Plassche doelt op Verordering 1475/95, die in Nederland de dealers een exclusief deel van de automarkt garandeert. Deze regeling komt in september te vervallen, het is niet duidelijk wat er voor in de plaats komt. Als de markt wordt vrijgegeven zou dit autofabrikanten de kans geven directer met consumenten te communiceren. Dealers zullen niet blij zijn met een dergelijk ontwikkeling. Volgens Cap Gemini ziet driekwart nu al het internet als een bedreiging.

Gevraagd naar voorspellingen over het aandeel dat het internet zal hebben in de totale automarkt, is Van der Plassche voorzichtig. "Als het na de komende tien jaar in Nederland op vijf procent ligt, is het veel", zegt hij. "De voorspellingen zijn de afgelopen tijd voortdurend omlaag gegaan. Twee jaar geleden werd 25 procent nog haalbaar geacht, maar dat is steeds verder ingedamd." Probleem daarbij is dat duidelijke cijfers ontbreken. Verkooprocessen die voor een deel via het internet verlopen (alleen de offerteaanvraag bijvoorbeeld) worden in de meeste cijfers op één hoop gegooid met pure e-commerce transacties, aldus Van der Plassche. Cap Gemini becijferde dat 38 procent van de Amerikaanse autokopers het internet gebruikt als informatiebron.

Hoe de wetgeving er na september dan ook uit zal zien, uitdagingen zijn nu al zeker aan te wijzen. De Nederlandse markt voor nieuwe personenauto's onderscheidt zich van die in andere landen door een groot aandeel (veertig procent) van het zakelijke segment. Van de Plassche ziet daar zeker kansen omdat het vaak een standaard koopproces inhoudt met veel herhalingsaankopen. "Ook voor particuliere consumenten geldt dat ze vaak van tevoren al precies weten wat ze willen. De Peugeuot 206 bijvoorbeeld was zo populair dat deze blind verkocht werd. Dat is een voorbeeld van een auto die prima via het internet kan worden verkocht."

Volgens de woordvoerder van de RAI Vereniging hebben de meeste merken, waaronder Peugeuot een "voorhoede" van consumenten die per se als eerste in een nieuw type willen rijden. "Het gros van de consumenten zal naar onze verwachting toch de aankoop afsluiten bij een dealer", aldus Cees Boutens. Ook zet hij kanttekeningen bij de kansen in het zakelijke segment. "Ik kan me voorstellen dat het internet daarin een rol van enige betekenis zal hebben. Maar dan moet het niet gaan om een constructie waarbij de leasehouder een budget heeft om te besteden aan een auto van eigen keus. Dan wordt aanschaf toch bij de dealer beklonken." Ook vraagt Boutens zich af of leasemaatschappijen kostenvoordelen uit het middel internet kunnen behalen. "Ze hebben vaak al een scherpe tariefstelling waar ze hun gedelijk voordeel uit halen." Gemak is wel een motief, denkt hij.