Wereldomroep verandert missie

Radio Nederland Wereldomroep (RNW) gaat vanaf oktober 2003 een ingrijpende koerswijziging doorvoeren. Volgens nieuw geformuleerde uitgangspunten zullen satellietuitzendingen, internet en beperkte kortegolfuitzendingen veel meer dan voorheen de kernoutlets worden. Onafhankelijk journalistiek werken is dan niet langer het enige uitgangspunt. Door de nieuwe werkwijze zullen er zo'n zestig banen verdwijnen, waar vijftien nieuwe arbeidsplaatsen voor in de plaats zullen komen.

RNW heeft in een rapport haar personeel ingelicht over de wijzigingen van de missie, invulling en uitvoering. Tot nu toe had de Wereldomroep als missie om Nederlandstaligen te informeren, een realistisch beeld van Nederland verspreiden en zorgen voor onafhankelijke informatie voor landen met een informatie-achterstand.

In de nieuwe situatie wil RNW de wereld informeren over Nederland, Nederlandse visies en Nederlandse belangen ondersteunen. Daarnaast wil de organidatie een kennis/expertisecentrum zijn voor buitenlandse (media)organisaties op het vlak van Nederlandse/Europese ontwikkelingen en opinies. Ook wil RNW voortaan een podium voor de wereld faciliteren over thema's die voor Nederland en in de wereld van belang zijn. RNW blijft Nederlanders in het buitenland informeren.

In het nieuwe plan schroeft RNW haar kortegolfuitzendingen terug: van 13 uur nu in Europa zal het in de nieuwe plannen voortaan slechts drie uur lang 's morgens uitzenden voor de wereldontvangers. RNW zal op haar haar zenders die via satelliet wereldwijd uitzenden, haar zenders anders organiseren. RNW 1 zal wereldwijd 24 uur Nederlands uitzenden met 5 uur 'eigen' programmering en 19 uur programmaselecties van Radio 1, 2, 3FM, 4 en 747AM. Tevens wordt een volledig Engelstalige satellietradiozender gestart (RNW 2) en een Spaans/Indonesische zender (RNW 3).
De uitzendingen van RNW zullen daarbij als 'n één uur durend blok worden uitgezonden met als werktitel 'Nederland Vandaag'.

De internationale tv-zender BVN-TV waarin NOS, RNW en het Vlaamse VRT samenwerken zal minder eigen produkties bevatten, waardoor het dagelijkse magazine 'Studio NL' wordt geschrapt. De nieuwe wijze van werken bij de Wereldomroep betekent dat er zo'n 60 banen op de tocht staan, waar 15 nieuwe projectgebonden werkplekken voor in de plaats komen.

Volgens RNW-directeur Lodewijk Bouwens is twee jaar voorbereiding vooraf gegaan aan de plannen. Het migreren naar een 'nieuwe' wereldomroep is volgens de directeur nodig om met een 'veranderende tijd mee te gaan'. Het bedrijf kreeg van zowel het Commissariaat voor de Media, als van het ministerie van OC&W (dat thans onder verantwoording van LPF mediastaatssecretaris Cees van Leeuwen valt) kritische vragen over haar rol. Bovendien zou de Wereldomroep in 2007 (technisch) failliet zijn indien geen wijzigingen worden aangebracht in de wijze van werken. Volgens Bouwens is de financiële situatie niet de hoofdreden tot de koerswijziging, maar houdt de internationale publieke omroep wel rekening met vijf procent bezuiniging die bij de algehele publieke omroepsector is opgelegd door de regering.

RNW wil in de nieuwe situatie ook een podium bieden voor andere organisaties, met naast andere journalistieke organisatie ook instituties als muziekorganisatie Conamus, Nederlandse ministeries, universiteiten, Nederlandse promotie-instituten, de Europese Unie, de VN, UNICEF, de Wereldbank en het IMF. Ook de Nederlandse 'visie' dient voortaan uitgangspunt te zijn van de uitzendingen. Volgens directeur Bouwens kan dat op een 'journalistieke manier' met dialoog van luisteraars.

Bouwens wees in het verleden veelvuldig andere internationale (wereld)omroepen erop een 'spreekbuis' te zijn van hun land en niet onafhankelijk te opereren. In de nieuwe plannen stelt hij dat nu eenmaal een andere maatschappelijke omgeving is ontstaan en de Wereldomroep van nationaal belang moet zijn waarbij op journalistieke wijze gewerkt blijft worden. De vakbonden NVJ en CNV alsmede de OndernemingsRaad alsmede de Programmastatuutcommissie van de Wereldomroep hebben hun zorgen geuit over de onafhankelijkheid en het verlies van banen en spreken van 'onaanvaardbare' plannen.
Ook Henk van Hoorn (hoofdredacteur Radio 1) spreekt zijn bezorgdheid over de plannen uit, maar zegt wel blij te zijn met de interne evaluatie over het vermijden van 'dubbel' werk door zowel Wereldomroep en NOS.

De Wereldomroep schrapt de taal Portugees, waarvan de uitzendingen in Brazilië door 200 radiostations worden uitgezonden. De utizendingen in het Spaans die door circa 1200 radiostations wordt overgenomen in Latijns-Amerika blijven wel bestaan, maar worden inhoudelijk aangepast aan de nieuwe opzet. De Wereldomroep wil voor Turken, Antillianen, Surinamers en Arabieren zowel in Nederland als voor zenders in deze gebieden tv-produkties in co-produktie produceren. Ook voor China wil de Wereldomroep een dergelijk project starten. Daarnaast zullen websites in de genoemde talen worden opgezet.