Widgets en gadgets

Widgets – kleine applicaties die op het bureaublad draaien en daar bijvoorbeeld tijd, weer of het laatste nieuws weergeven – worden steeds populairder. Ze kunnen ook eenvoudig voor marketingdoeleinden worden ingezet.

1. Widgets, wat zijn dat eigenlijk?

Widgets, of gadgets, zijn niets anders dan kleine programmaatjes die op het bureaublad van de pc draaien en bijvoorbeeld aandelenkoersen of andere gegevens laten zien. Online luisteraars van Sky Radio 101 FM en Radio Veronica hoeven bijvoorbeeld niet langer hun internetbrowser te gebruiken om naar de radiostations te luisteren.

Dat kan nu via een gadget of widget. Deze miniapplicaties worden steeds populairder. Inmiddels weet al bijna 40 procent van de internetgebruikers wat widgets zijn, zo heeft JupiterResearch onlangs becijferd. Zo’n 16 procent gebruikt ze ook werkelijk. Volgens metingen van ComScore maakten halverwege 2007 bijna 220 miljoen mensen gebruik van widgets. Widgets zijn dus the next small thing.

2. Hoe zijn widgets ontstaan?

Eigenlijk is er weinig nieuws onder de zon. Kleine freeware programmaatjes bestaan al heel lang. MacOS kende de desk-accessoires, hoewel die niet waren gekoppeld aan internet. Microsoft veranderde dat met het Active Desktop. Inmiddels lijken widgets een echte standaard te worden met specificaties die zijn verstrekt door het W3C, het World Wide Web Consortium.

3. Wat is eigenlijk het verschil tussen widgets en gadgets?

Niets, behalve dat de benaming widget vaak wordt gebruikt voor toepassingen in MacOS X, en gadgets in verband met Windows. Windows Vista ondersteunt gadgets, maar je kunt ook programma’s van Google of Yahoo gebruiken om gadgets op het bureaublad te zetten. De toepassingen zijn veelal geschreven in xml, JavaScript en VBScript.

Een gadget ‘leeft’ bij Windows Vista op het bureaublad in een sidebar, maar kan daar ook als het ware vanaf getrokken worden en op het bureaublad worden geplaatst, en bij Mac OSX in een aparte laag (Dashboard) die met een druk op de knop bovenop het bureaublad verschijnt. Bij MacOS X kun je in principe ook widgets gebruiken (van Yahoo) die wel op het bureaublad staan. Onder Leopard kunnen gebruikers ook makkelijk zelf widgets maken van (gedeeltes van) webpagina’s. Een belegger zou een selectie kunnen maken van de AEX-index en deze in een widget kunnen plaatsen.

4. Wie maken gadgets?

Eigenlijk iedereen: Yahoo kocht nog niet zo lang geleden het bedrijf Konfabulator, de Noorse browser Opera heeft sinds kort gadgets in zijn webbrowser geïntegreerd en ook Facebook is erg actief op dit terrein. Facebook kent al 7000 applicaties en er komen er elke dag zo’n honderd bij. Windows Live Messenger 9.0 krijgt een api (application programming interface) waardoor externe ontwikkelaars widgets en andere applicaties voor het programma kunnen ontwikkelen

Er zijn inmiddels ook al enkele bedrijven die zich gespecialiseerd hebben in het ontwikkelen van widgets. Je hebt Fuel Industries, HungryMachine, MetaBlocks, Publishing Dynamics en RockYou, om er maar enkele te noemen. Er is zelfs een ontwikkelaarconferentie aan widgets gewijd: WidgetCon.

Wat nogal eens voorkomt is dat met name websites door derden als gadgets worden bewerkt. Zoiets heet met een mooi woord ‘inframen’. Zo wordt de populaire gadget van TVgids niet door TVgids.nl zelf aangeboden, maar door een ander. Hoe dat met de auteursrechten zit, is niet duidelijk.

5. Zijn widgets en gadgets uitwisselbaar?

Nee, was het maar zo simpel. Het Franse Netvibes heeft onlangs de Universal Widget API (UWA) ontwikkeld en applicaties met deze code kunnen wel meteen met iGoogle, Apple Dashboard, Opera, Windows Vista en Windows Live worden gebruikt.

Het is alleen nog geen officiële standaard. En Google heeft Open Social aangekondigd, een samenwerkingsverband van dertig sociale netwerksites en andere bedrijven (onder meer Salesforce.com, LinkedIn en Oracle) die technieken ontwikkelen om de uitwisseling van de miniapplicaties te vergemakkelijken. In dat geval kunnen ontwikkelaars gewoon JavaScript en html gebruiken.

6. Wat zijn populaire gadgets?

Bij Google staat de gadget van de sportsectie van de Volkskrant op de eerste plaats, met bijna 87.000 gebruikers. Op nummer twee staat Gmail met bijna 46.000 gebruikers en op nummer drie Buienradar met bijna 43.000 gebruikers. Google alleen al kent 25.777 widgets (november 2007), Mac Dashboard heeft er ook al 4000. Wereldwijd scoren fotoapplicaties als RockYou (82 miljoen gebruikers) en PictureTrail (31 miljoen) het hoogst.

7. Hoe staat het met widgets in Nederland?

Goed, maar het loopt nog niet over. Er wordt wel serieus naar gekeken. Om door te dringen tot het blikveld van jongeren wil de Rabobank in de toekomst widgets gaan inzetten. Begin 2007 lanceerde de Rabobank zijn eerste widget voor Windows Vista. De applicatie biedt via de desktop direct toegang tot Rabobank Beleggers TV. Vodafone was onlangs de eerste operator in Nederland die de mogelijkheden van prepaid opwaarderen heeft uitgebreid met een ‘opwaardeer-widget’. Als klanten deze directe link toevoegen aan hun persoonlijke iGoogle-site, kunnen ze hun prepaid-tegoed direct opwaarderen.

8. Wat zijn de marketingmogelijkheden van widgets?

Die zijn natuurlijk evident. Omdat widgets op het bureaublad blijven staan, vallen ze extra op. Als bank kun je bijvoorbeeld een widget maken voor het berekenen van een hypotheek waarbij je het merk prominent zou kunnen vermelden. Elk merk zou zijn eigen specifieke widgets kunnen ontwikkelen. Coca Cola introduceerde in november bijvoorbeeld zijn eerste widget voor online tv-dienst Joost.

Via Coke Bubbles kun je een clip van Joost selecteren en die naar andere gebruikers sturen, een vorm van sociaal adverteren. Online gemeenschap Wuzzon heeft een widget gemaakt waarmee leden de Wuzzon-shop voor ringtones en wallpapers op een eigen website kunnen plaatsen.

Google heeft onlangs de dienst Gadget Ads gelanceerd. Adverteerders kunnen hiermee hun eigen widgets ontwerpen en opnemen in Google’s advertentieprogramma AdWords. Overigens gaat het hier nog om interactieve minisites die in weblogs en profielpagina’s verwerkt kunnen worden.

9. Kun je reclame in widgets kopen?

Ja, maar dat moet eigenlijk nog van de grond komen. Max Levchin, medeoprichter van het succesvolle PayPal heeft het bedrijf Slide.com opgericht. Dat biedt een widget voor een fotodiashow en daarin wordt reclame opgenomen. Slide.com heeft bijvoorbeeld al enkele contracten weten te sluiten met grote adverteerders als Paramount Pictures, AT&T en Discovery Channel. Volgens de ‘Widget-metrix’ van comScore is Slide de nummer-1 aanbieder door 117,1 miljoen webgebruikers in april 2007. Widgets bieden in principe interessante advertentiemogelijkheden.

Web2.0-bedrijven als YouTube halen hun advertentieopbrengsten nu vooral uit advertenties op de eigen site. Maar je kunt het bereik via gadgets of widgets makkelijk uitbreiden en zo advertentieopbrengsten buiten je eigen site genereren. Enige terughoudendheid is natuurlijk wel geboden. Als de reclame gaat overheersen of zelfs gaat irriteren, zal de applicatie weer snel van het bureaublad verdwijnen. De applicatie moet dan ook erg aantrekkelijk zijn.

10. Zijn er ook widgets voor de mobiele telefoon?

Jawel, Nokia heeft in november formeel de WidSets gelanceerd voor mobiele telefoons die onder Java draaien. Gebruikers kunnen met deze technologie makkelijk zelf hun widgets maken. De dienst draait al ongeveer een jaar en is beschikbaar op ten minste 300 toestellen. Daarnaast zijn er varianten als WidX van Joemoby, Mobidgets en BluePulse.

11. Welke ontwikkelingen op dit gebied kunnen we nog meer verwachten?

Begin november lanceerde Mozilla Labs, de kraamkamer van de organisatie achter de gratis Firefox-browser, Mozilla Prism voor Windows, MacOS X en Linux. Prism was tot voor kort bekend onder de naam Webrunner. Na installatie kunnen gebruikers hun favoriete websites los van de browser op de desktop bekijken, zonder menu, adresbalk of navigatieknoppen. Erg baanbrekend klinkt het allemaal niet, maar de ontwikkeling staat niet op zichzelf. Macromedia deed in 2003 al eens een poging om Flash-applicaties los te trekken van de browser in een omgeving genaamd Central.

Het idee was dat Flash-applicaties ook offline konden worden gebruikt, bijvoorbeeld als er even geen internetverbinding mogelijk is. Central is nooit van de grond gekomen. Dat wil zeggen: moedermaatschappij Adobe heeft Central voortgezet in AIR (Adobe Integrated Runtime), dat onlangs op de Adobe Max 2007-conferentie in Barcelona werd gelanceerd. Adobe lijkt met AIR ambitieuze plannen te hebben: het ziet AIR als een stap naar volledige webapplicaties, zodat de gebruiker geen software meer in een verpakking hoeft te gebruiken.

Met AIR kunnen bijvoorbeeld documenten van het bureaublad naar de applicatie worden gesleept, iets wat met browsers niet altijd goed lukt. De ontwikkeling loopt parallel aan die van rich internet applications (ria), de volgende generatie internettoepassingen die bedrijven meer vrijheid moeten geven bij de ontwikkeling van maatwerktoepassingen.

12. Is het einde van de browser nabij?

Dat wordt natuurlijk weer meteen geroepen, maar dat is onzin. De browser is ideaal voor het verkennen van het web of voor het dagelijkse surfen, maar veelgebruikte applicaties kunnen heel goed als widget worden gepresenteerd. Je hebt ze dan meteen onder handbereik.

Links
– Wikipedia: en.wikipedia.org/wiki/Widget_engine
– Microsoft Gadgets: microsoftgadgets.com
– Yahoo Widgets: widgets.yahoo.com
– Snipperoo: www.snipperoo.com
– Springwidgets: www.springwidgets.com
– Widgipedia (grote verzameling widgets): www.widgipedia.com
– Widgetbox: www.widgetbox.com
– Yourminis: www.yourminis.com
– Widsets (mobiele gadgets op het platform van Nokia): www.widsets.com