KB archiveert XS4ALL-homepages

XS4ALL, een van de oudste en grootste internetproviders van Nederland, wordt in haar voortbestaan bedreigd. Veel beroemde Nederlandse internetpioniers bouwden hier vanaf 1993 hun eerste homepage. Dankzij financiële bijdragen van het SIDN Fonds en Stichting Internet4all kan het webarchiveringsteam van de KB een deel van dit erfgoed nu gaan veiligstellen.

Voorgoed verloren

De allereerste homepages, ook wel webwiegedrukken genoemd, zijn belangrijk digitaal geboren erfgoed. Ze markeren de overgang van traditioneel drukwerk op papier naar digitale websites. Het is zeldzaam om in 2019 nog webwiegedrukken op het internet aan te treffen, omdat een webpagina gemiddeld 90 dagen online is. Veel homepages van XS4ALL staan al bijna een kwart eeuw alleen op de servers van XS4ALL en zijn lastig op het web te vinden. Daarnaast zijn ze nooit door een ander webarchief bewaard. Deze unieke homepages dreigen nu voorgoed verloren te gaan. Het doel van de KB is om de belangrijkste homepages uit de vroegste periode van het Nederlandse web te redden voor toekomstige generaties, onderzoekers en andere geïnteresseerden.

Broedplaatsen van digitale innovatie

De huisgemaakte homepages waren broedplaatsen van digitale innovatie. Veel van wat we nu als een vanzelfsprekend en onlosmakelijk deel van onze digitale samenleving zien, zoals interactieve sites en social media, was daar al in de kiem aanwezig in de vorm van chatgroepen, fora en de eerste blogs. Ongeveer 3.000 XS4ALL-homepages dateren van voor de eeuwwisseling. Daar zitten echte digitale topstukken tussen, zoals de Stone-Age Computer uit 1993, het virtuele huis van Liesbet uit 1995 en de Nederlandse versie van de Hamster Dance, een van de eerste internetmemes. Ook de unieke virtuele metro van De Digitale Stad (DDS), die nooit eerder is gearchiveerd, zal door de KB bewaard worden.

Webcollecties tonen digitale cultuur

De KB heeft sinds 2007 een webcollectie opgebouwd van gearchiveerde Nederlandse websites van nationaal cultuurhistorisch belang. In tegenstelling tot het Internet Archive archiveert de KB websites zo volledig mogelijk. De collectie bevat inmiddels 15.500 sites en is met name interessant voor wetenschappelijk onderzoek naar de online digitale cultuur van Nederland. Tijdens een eerder webarcheologisch project werd onder meer de oudste nog online zijnde website van een politieke partij (D66) veiliggesteld. Andere topstukken uit de collectie zijn bijvoorbeeld de website van discotheek IT in Amsterdam, de oudste Nederlandse homepage en het eerste online literaire tijdschrift van Nederland.