Megatrends voeden tweede golf van digitale innovatie in Afrika

Technologische vernieuwing, vooral digitale en mobiele platforms, hebben de inclusieve groei in de ontwikkelende Afrikaanse markten een flinke duw gegeven. Wim van der Beek, managing partner van impact investeerder Goodwell Investments, ziet dat deze belangrijke innovatie wordt gevoed door 5 megatrends. Hij heeft recent onder meer geïnvesteerd in WhereIsMyTransport en Nomanini.

Inclusieve groei is de economische groei en ontwikkeling die mensen in de laagste inkomensklassen tegen betaalbare prijzen toegang biedt tot basisproducten en diensten van een hogere kwaliteit die tot nu toe mogelijk was. De eerste golf van inclusieve groei in Afrika werd aangejaagd door de mobiele revolutie waarmee mensen met goedkope telefoons connectiviteit bracht en toegang tot nieuwe producten. Mobiele betaaloplossingen, zoals MPesa, zijn daar een goed voorbeeld van, aldus Van der Beek.

Nieuwe distributiemodellen

De mobiele betaalrevolutie die wordt geleid door partijen als M-Pesa faciliteerde de introductie mogelijk van het on-demand model. Mensen, vooral in rurale en afgelegen gebieden, kunnen via hun telefoon toegang krijgen tot pre-paid gedigitaliseerde diensten en producten die zijn afgeleid zijn van fysieke producten. Het succesvolle M-Kopa Solar is het schoolvoorbeeld van dit nieuwe model. De gebruiker betaalt via een kleine huis-zonnecentrale voor decentrale energie op het moment hij die nodig heeft.

‘We zien op dit moment 5 megatrends die de tweede golf van digitale innovatie aanwakkeren en verdere groei van een inclusieve economie mogelijk maken,’ vindt Van der Beek. De megatrends zijn; de opkomst van blockchain technologie, big data, on-demand services, cloud computing, Internet of Things (IoT).

‘Het zijn stuk voor stuk motoren voor inclusieve groei op het Afrikaanse continent. De convergentie van deze interessante technologische innovaties zal het aanzien van dit veelbelovende continent drastisch veranderen.’

De tweede golf

Het Internet of Things (IoT) gaat over de alsmaar snellere integratie van informatie en communicatie. Deze ontwikkeling bepaalt nu al de manier waarop prepaid mobiele diensten en services worden gedistribueerd. Neem bijvoorbeeld Nomanini. Dit bedrijf heeft een robuuste Point of Sale terminal ontwikkeld met een SIM kaart die direct kan communiceren met een centraal cloud-based dashboard. Dit eenvoudige maar verbonden apparaat stelt informele verkopers en retailers (die in Afrika wel 50% van de retail kunnen vormen) in staat om naast fysieke producten ook belminuten en andere virtuele diensten te verkopen.

Het Nomanini platform is ook een overtuigend voorbeeld van een onderneming die leunt op cloud computing als fundament voor transacties. In plaats van fors te investeren in gecompliceerde hardware en programmering, vertrouwt Nomanini voor haar diensten op verbinding op afstand en topklasse Software-As-A-Service platforms. Van der Beek: ‘Als we dit naar een abstracter niveau trekken, dan zien we dat cloud computing de kosten voor zowel hardware als software sterk verlaagt. Bedrijven en overheden hoeven daarom ook minder te investeren in IT. Deze technologische oplossing en de kostenreductie voor IT infrastructuur is vooral belangrijk om afgelegen gebieden te verbinden waar infrastructuur niet bestaat en waar deze te duur is om aan te leggen en te onderhouden.’

Dieper inzicht

Op het gebied van big data komen via mobiele telefoons in Afrika enorme hoeveelheden gegevens beschikbaar waarvan de private en publieke sector de waarde en het gebruik nog steeds niet volledig begrijpen, aldus van der Beek. Inzichten in marktvragen en ontwikkelingen ontbreken in Afrika. De gebruikersdata van mobiele telefoons bieden daarmee enorme kansen om te leren wat mensen in bepaalde segmenten verdienen, waar ze het geld aan uitgeven, enzovoorts. Daarnaast kunnen gegevens van bedrijven zoals Nomanini patronen laten zien in de informele retail waar grote merken veel aan kunnen hebben voor hun assortiment of distributiestrategie.

Blockchain is relatief onbekend en een schijnbaar complex concept. Toch kan blockchain het aanbod van bepaalde publieke diensten en producten in Afrika revolutionair veranderen.
‘Toepassingen van blockchain, bijvoorbeeld in de gezondheidszorg en landregistratie of het kadaster, gaan veel verder dan Bitcoin of andere crypto-valuta. Volgens ons kan het dezelfde soort transformationele invloed hebben op transacties als de internet browser.’

Ondanks het groeiende enthousiasme over innovaties waarschuwt Van der Beek ondernemers in Afrika, en daarbuiten, om altijd het echte doel voor ogen te houden en niet te gaan innoveren om het innoveren. ‘We kunnen alleen een echt verschil maken in het leven van lagere inkomensklassen in Afrika en andere opkomende ontwikkelingsmarkten, als we gefocused blijven op het uiteindelijke doel van inclusieve groei en op basis van die missie bepalen hoe we technologie vormgeven en implementeren.’