MvR & Partners: ‘Decentralisatie en privacy – Zorg of zegen?’

MvR & Partners, specialist in digitaliseringsprojecten en de invoering en begeleiding daarvan bij (semi)-overheidsorganisaties, heeft een paper gepubliceerd waarin wordt gekeken naar het spanningsveld dat is ontstaan op het gebied van privacy in het sociaal domein en in hoeverre gemeentes klaar waren en zijn voor deze nieuwe rol om de zorgvraag van de burger te ontvangen en deze conform privacywetgeving te beantwoorden. Het antwoord hierop luidt volmondig: ‘nee’.

Een jaar geleden zijn de zorgtaken van de centrale overheid gedecentraliseerd. De gemeente is verantwoordelijk voor het beleid en de uitvoering daarvan op het gebied van maatschappelijke ondersteuning, arbeidsparticipatie en de zorg voor chronisch zieken/gehandicapten. Om de zorgvraag van de burger optimaal te kunnen beantwoorden, is het noodzakelijk dat de gemeente gevoelige, vertrouwelijke zorginformatie van de burger ontvangt.

Zorg dichtbij de burger, verantwoordelijkheid bij de gemeente, beter kunnen inspelen op de behoeften van zorgvragers. Allemaal voorbeelden van de beoogde positieve effecten van de decentralisatie van het sociaal domein naar de gemeente. De realiteit is alleen niet zo rooskleurig. De decentralisatie leidt tot onnodige bureaucratie. Daarnaast ontstaan er nieuwe vraagstukken voor de gemeente met betrekking tot de privacy van de burger binnen het sociaal domein.

Zorgproces, privacybeleid en digitalisering/informatisering
Drie pijlers – het zorgproces, privacybeleid en digitalisering/informatisering – staan centraal in de problematiek die is ontstaan omtrent de decentralisatie. Het optimaliseren van het zorgproces van de burger staat centraal in de decentralisatie. Alles is er op gericht om de burger zo goed mogelijk te kunnen helpen. Essentieel voor die optimalisatie is het beleid omtrent privacy wetgeving; er is onvoldoende kennis binnen gemeenten om de wetgeving op juiste wijze uit te voeren. De burger is daar de dupe van. Tot slot zullen de informatiesystemen bepalend zijn voor het uitvoeren van de decentralisatie. De systemen bevatten alle informatie waar de verschillende actoren mee moeten kunnen werken en die bijvoorbeeld ook de privacy van de burger kunnen beschermen.

Conclusie: Geen passend uniform beleid voor privacy
Het doel van de decentralisatie was dat als de zorg dichterbij de burger kwam te staan, de gemeente meer in zou staat zijn om maatwerk te leveren (minder onderdelen in het proces) dan de landelijke overheid. De gemeente heeft de regierol gekregen, maar de praktijk laat zien dat de gemeente daar niet klaar voor was. Daarin speelt privacy een belangrijke rol. De gemeente is niet op de hoogte over de wetgeving en er is geen passend uniform beleid gevormd door de landelijke overheid. De gemeente moet door de decentralisatie gevoelige en vertrouwelijke informatie van de burger verwerken. Juiste kennis en beleid over privacy is daarom onmisbaar. De gemeente zal zich moeten ontwikkelen op alle drie de pijlers om te kunnen voldoen aan de zorgvraag van de burger.

“De belangrijkste boodschap van de whitepaper ‘Decentralisatie en privacy – Zorg of zegen?’ is”, volgens de consultants van MvR, “dat het tijd is voor actie. Het is onacceptabel om de situatie te laten voortkabbelen zoals het nu is. Tijd voor gemeenten om de mouwen op te stropen en assertief de decentralisatie en bijbehorende privacy problematiek aan te vliegen.”

‘Decentralisatie en privacy – Zorg of zegen?’ is te downloaden via http://www.mvr.nl/kennis.
Via dezelfde link is ook de whitepaper over ‘Datagestuurd werken’ te downloaden. In deze paper legt MvR & Partners uit hoe datagestuurd werken kan worden ingebed in een gemeentelijke organisatie.