Nieuwe leerstoel aan UHasselt onderzoekt hoe AI de veiligheid op de weg kan verbeteren

Het internationale technologiebedrijf Tatweer richt binnen het Universiteitsfonds UHasselt een leerstoel op rond AI-gestuurde verkeershandhaving. De leerstoel focust op de ontwikkeling van een nieuw handhavingssysteem dat met artificiële intelligentie gerichter verkeersovertredingen kan opsporen, risicovolle plaatsen en tijdstippen in het verkeer proactief kan voorspellen, en dat alles zonder in te boeten aan privacy, transparantie en eerlijkheid.

Verkeersveiligheid
Een vlotte en veilige mobiliteit is voor vele steden één van de grootste uitdagingen. En terwijl geavanceerde verkeersbeheersystemen zoals intelligente verkeerslichten en dynamische rijstroken de doorstroming almaar verbeteren, blijft verkeershandhaving grotendeels afhankelijk van manuele politiecontroles of statische handhavingsmiddelen zoals flitscamera’s en trajectcontroles. Met de gekende beperkingen als gevolg: ze zijn beperkt effectief want de zones waar gecontroleerd wordt blijven statisch. Bestaande cameragebaseerde systemen maken fouten bij slechte weersomstandigheden of beperkte verlichting, en de handhaving roept vragen op over eerlijkheid, transparantie en privacy van burgers.

Artificiële intelligentie
Deze nieuwe leerstoel binnen het UHasselt Instituut voor Mobiliteit (IMOB), wil daarom inzetten op technologie zoals artificiële intelligentie, Internet of Things en digital twins om intelligente handhavingssystemen te ontwikkelen die niet alleen effectiever en efficiënter zijn, maar ook meer maatschappelijk aanvaard.

“Binnen deze leerstoel willen we een AI-gestuurd handhavingsframework ontwikkelen dat meerdere overtredingen zoals te snel rijden, door rood licht rijden, afgeleid rijden, in real time kan detecteren”, zegt prof. dr. Ansar Yasar, leerstoelhouder binnen IMOB. “Daarnaast kan AI ook ingezet worden om op basis van datasets van oa. verkeersobservaties, ongevallencijfers en weginfrastructuur, voorspellende modellen te ontwikkelen waarmee zones en tijdstippen met een hoog risico kunnen worden geïdentificeerd. Zodat er daar ingezet kan worden op gerichte handhaving en de verkeersveiligheid kan verhogen.”

Inzetten op privacy en vertrouwen
Maar deze AI-gestuurde verkeershandhaving kan enkel werken als er een maatschappelijk draagvlak voor is, zowel bij de brede bevolking als bij het beleid, zeggen de onderzoekers. “Daarom zet de leerstoel ook in op het ontwikkelen van mechanismen voor eerlijke en privacybewuste handhaving. Daarvoor zullen de onderzoekers gebruik maken van anonimiseringsprotocollen en blockchaintechnologie, om het vertrouwen van burgers in geautomatiseerde systemen te versterken. Want dat is essentieel om te komen tot écht slimme en leefbare stedelijke omgevingen”, zegt Ansar Yasar.

“Steden worden niet meer enkel bepaald door hun skylines. Hoe vlot en veilig mensen zich er kunnen verplaatsen speelt een steeds belangrijkere rol. Deze leerstoel wil daarom een stap zijn richting veiligere, meer mensgerichte steden: plaatsen waar systemen anticiperen en voorkomen in plaats van enkel te reageren. Samen met UHasselt bouwen we aan een bestuursmodel dat technologie en ethiek, en innovatie en verantwoordelijkheid in evenwicht houdt. Met respect voor vertrouwen, privacy en publieke veiligheid”, zegt Dr. Atef Garib, CEO van Tatweer.

“Deze leerstoel brengt technologie, beleid en menselijk vertrouwen samen in één onderzoekstopic en versterkt zo onze ambitie om via wetenschappelijk onderzoek te komen tot gerichte oplossingen die onze mobiliteit veiliger en duurzamer maken”, zegt prof. dr. Geert Wets, directeur van IMOB.