De toekomst van ICT

Laat, maar nooit te laat, dringt het besef door dat er veel mis is in de ICT-sector en dat juist die sector van essentieel belang is voor de komende digitale economie voor Nederland. Na het voorwerk van de Commissie Elias dook het televisieprogramma Zembla diep in de casussen van Ordina en Capgemini bij overheidsopdrachten die René Veldwijk in Computable verder doorprikt als vormen van horizontale en verticale samenspanning. En vooral bij verticale samenspanning tussen klant en leverancier heeft het Openbaar Ministerie een taak. Er is geen nieuw begin zonder eerst schoon schip te maken.

Dat en een visie op de toekomst door Jan Baan en vooraanstaande wetenschappers komt aan bod in een nieuw, gratis te bestellen samenvattend rapport van AME Research.

Het ligt voor de hand te denken dat Zembla met een derde aflevering komt, toegespitst op het grootste project, SPEER, van het ministerie van Defensie. Zijn daar ook “mollen” ingezet? Sommigen richten verwijtende pijlen op Zembla, als de boodschapper van het slechte nieuws, dat negatief zou afstralen op de hele ICT-sector. Die afstraling is er ook. Het Volkswagen-drama van deze week treft het imago van de hele Duitse auto-industrie. Alle Duitse auto-aandelen lijden eronder. Maar individuele ICT bedrijven die hun zaken wel goed onder controle hebben hoeven niets te vrezen. En Zembla is de verteller, niet de oorzaak.

Software tycoon Jan Baan, die eerder ooit zelf zwaar is afgestraft door Amerikaanse beleggers, reageerde getroffen, uitgebreid op mijn recente blog over Capgemini en oefent ook genadeloze kritiek uit op Capgemini en de Rijksoverheden, waaronder op het SPEER project van defensie. Jan heeft eigen zakelijke belangen, maar als business insider ook veel kennis en inzichten en kracht van argument. We hebben afgesproken dat ik zijn brief publiceer. De oorzaak van het falen van zeer grote en kostbare ICT projecten van overheden zit volgens hem niet primair in de slechte kwaliteit van de in India geproduceerde broncode. Jan ziet als oorzaak eerder mogelijke verticale samenspanning tussen leverancier en opdrachtgever, ook bij het SPEER project van het Ministerie van Defensie.

Hij kijkt niet alleen terug op het falen in het verleden maar reikt ook praktische oplossingen aan voor de bouw van op de Cloud gebaseerde systemen die volgens hem een besparing opleveren van tachtig procent ten opzichte van traditionele softwareontwikkeling. Dat zou inhouden dat het voor €1,9 miljard onderhanden werk van het Rijk ook voor €380 miljoen kan én beter, want met lego-blokken die voortbouwen op de bestaande infrastructuren. Als dit waar is zou de ICT dienstenindustrie sterk krimpen. Hans Wanders, de nieuwe CIO Rijk moet hier onafhankelijke experts naar laten kijken.

Soms is er ineens een stroomversnelling, een momentum dat je moet pakken. Dat is volgens mij een van de week verschenen vernietigend onderzoek van de AWTI (www.awti.nl ) de Adviesraad voor wetenschappelijk, technologie en innovatie dat de chaotische versnippering van de zo vitale ICT sector voor de hele Nederlandse samenleving aan de kaak stelt en de sterk achtergebleven rol van de publieke sector daarin. Ik lees het onderzoek als de wetenschappelijke onderbouwing van de praktische technologisch uitvoerbare visie van Jan Baan. Het brengt mij tot herhaling van de al veel eerder getrokken conclusie dat Nederland in het volgende Kabinet een door alle andere ministeries heen snijdende gezaghebbende minister voor de digitale samenleving nodig heeft.

De drie thema’s – samenspanning, met legoblokken de overheid-Cloud bouwen en een brede digitale strategie voor de overheid – zijn in één blog niet te vatten. Daarom stelde ik er een rapportage over samen die hier gratis kan worden gedownload.