Het jaar van: KPN

Zelden stond een Nederlands techfonds zo op zijn grondvesten te schudden als KPN. Vrijwel het hele jaar stond in het teken van de mogelijke overname door miljardair Carlos Slim. Daarnaast besloot KPN zijn Duitse dochter E-Plus te verkopen.

Persbureau Reuters meldde half december als eerste dat de Europese Commissie een diepgravend onderzoek zal instellen naar de voorgenomen verkoop van Duitse KPN-dochter E-Plus aan Telefónica Duitsland. KPN gaat niet uit van een worstcase-scenario en heeft er vertrouwen in dat de deal medio 2014 wordt goedgekeurd. Sceptische beleggers wijzen naar de voorgenomen overname van TNT Express door UPS. Ook die hadden volste vertrouwen in een goede afloop, totdat de overname alsnog afketste toen Brussel moeilijk ging doen.

Aanvankelijk leek het erop dat de verkoop van E-Plus niet door zou gaan. Want kort nadat KPN dat voornemen had aangekondigd, bracht grootaandeelhouder América Móvil een bod uit op KPN.

Het hele jaar al wilden de Mexicanen meer invloed op het beleid van KPN. Zij hadden hun belang in het telecombedrijf gaandeweg uitgebreid om zo greep te kunnen krijgen op de Europese markt. En dan vooral op de lucratieve Duitse markt. Verkoop van het Duitse belang paste niet in dat beleid.

Maar KPN moest wel. De financiele positie was verslechterd doordat KPN onverwachts 1,35 miljard euro moest neertellen voor de frequenties op het 4G-netwerk. En dus begon KPN met de uitverkoop. Eerst werd dochter Getronics verkocht. Begin dit jaar werd, tot afgrijzen van beleggers, een aandelenemissie aangekondigd van vier miljard euro. Het aandeel ging met twintig procent onderuit op de Amsterdamse beurs. Carlos Slim wilde de emissie alleen steunen als het meer invloed kon krijgen binnen KPN. Met name de positie van Eelco Blok stond ter discussie. Het compromis bestond uit de benoeming van twee door América Móvil aan te wijzen leden van KPN’s Raad van Commissarissen.

De verkoop van E-Plus was de volgende stap om het vege lijf te redden. ‘Eelco Blok verkoopt het tafelzilver en reduceert KPN tot dwerg’, heette het. De Mexicanen waren er duidelijk niet blij mee. De zomer was nog niet voorbij of de Stichting Preferente Aandelen B wierp een blokkade op. De stichting verweet América Móvil een vijandelijke benadering door niet eerst te proberen om tot een fusieprotocol te komen met KPN. De Mexicanen stemden uiteindelijk toch in met de verkoop van E-Plus, mogelijk om de lieve vrede te bewaren. Daarmee was de verloving ook meteen voorbij.  In oktober werd bekend dat de Mexicanen KPN voorlopig zouden laten vallen. Het belang werd overigens niet verkocht.

De schermutselingen rond KPN maken eigenlijk toch vooral duidelijk dat een kleine speler in deze tijden van schaalvergroting eigenlijk geen bestaansrecht meer heeft. Na de verkoop van E-Plus lijkt de overname van KPN door een grote buitenlandse partij nog slechts een kwestie van tijd. Dat zullen niet meteen Vodafone en T-Mobile zijn, maar er blijven voldoende geïnteresseerden over.

KPN gaan zeker geen zonnige tijden tegemoet. De bedrijfsresultaten staan steeds meer onder druk. KPN heeft in het derde kwartaal de winst met meer dan vijftig procent zien dalen ten opzichte van hetzelfde kwartaal een jaar eerder. Vooral de mobiele tak heeft het moeilijk door afnemend spraakverkeer. Alleen met interactieve televisie weet KPN te scoren. Nog meer concurrentie dreigt van Ziggo en UPC, die al heel even op het punt stonden om te fuseren.

KPN zal wel het eerste Nederlandse telecombedrijf worden met volledige 4G dekking, maar de hogere snelheden leveren geen ander businessmodel en dus ook geen extra inkomsten op.