XML: het Esperanto van de nieuwe media

De programmeertaal XML is nu al erg belangrijk voor bedrijfsprocessen en gaat volgens velen in de nabije toekomst onontbeerlijk worden. Jim Gabriel legt uit waarom het voor bedrijven verstandig is om XML te gebruiken.

"Tegenwoordig heeft bijna ieder bedrijf te maken met xml of een afgeleide daarvan. De vraag is niet of je voor xml moet kiezen en wanneer, maar hoe lang je nog kunt overleven zonder xml." Dat zegt Simon Watts, Management Consultant Information Delivery, van OpenMIND Consulting. Watts spreekt duidelijk taal. Toch is de vraag gerechtvaardigd: is dit een revolutionaire ontwikkeling of de zoveelste IT hype?

Als je tegenwoordig een cd koopt via internet, is de kans groot dat de bestelling wordt aangemaakt in eXtensible Markup Language ? beter bekend als xml. Als je een wap-telefoon gebruikt, wordt de informatie verzonden in xml. Als je het instructieboekje van de auto ter hand neemt is de kans groot dat het geschreven is in xml. Als je een online helpsysteem raadpleegt, weergegeven in html, dan is dat zeer waarschijnlijk in xml aangemaakt. Als verschillende bedrijven gegevens en instructies (koopinstructies, mutaties in financiële transacties, enzovoort) met elkaar uitwisselen via internet, dan zijn de boodschappen bijna met zekerheid in xml geschreven. Lees je een online krant, dan is de kans groot dat het nieuws in xml is geschreven en is geconverteerd naar html.

Kortom: xml is overal. Maar is het noodzakelijk om deze universele taal te leren? Overleeft je bedrijf als je dat niet doet? Om het belang van xml voor een bedrijf goed te kunnen inschatten moet je begrijpen wat xml kan betekenen.

Kiezen voor later

De meeste mensen zijn het er over eens dat het (wanneer er een keuze is) als bedrijf beter is om te investeren in software die xml ondersteunt dan investeren in software die dat niet kan. Vaak is dat inderdaad zo, maar stel desondanks altijd de vraag waarom.

Analisten en technische experts voorspellen dat de hele wereldeconomie binnen vijf jaar xml gaat gebruiken en er afhankelijk van wordt. Jeffrey Mann, senior analist bij de Meta Group, voorspelt dat in 2002 negentig procent van de business-to-business commercie op internet gebruik zal maken van xml. Mike Rogers, directeur Global Engineering and Information Services bij Sun Microsystems, voorspelt dat xml in 2005 het proces en de technologie waarmee iedere zakelijke transactie wordt afgesloten fundamenteel zal herdefiniëren.

Daarmee zeggen deze experts in feite, dat iedereen die niet weet hoe zijn organisatie xml gaat ondersteunen, een probleem heeft. Maar wat blijkt: de markt weet nog maar nauwelijks wat 'xml ondersteunen' eigenlijk inhoudt. Tijdens de afgelopen xml Europe 2000 conferentie in Parijs (van 12 tot 15 juni) werd het hele spectrum van de technische mogelijkheden van xml gepresenteerd, variërend van strategische vragen over het hoe en waarom van xml tot aan hot issues en diepgaande technische ins en outs. De conferentie trok 1100 deelnemers en de ene na de andere interessante discussie werd gevoerd over de betekenis van xml voor zakendoen in de nabije toekomst. Iedereen leek expert te zijn en alle programma-onderdelen werden meer dan goed bezocht. De meeste aandacht trokken echter de sessies die over concrete toepassingen gingen, bijvoorbeeld het gebruik van wap-technologie om een vrachtwagenvloot in Finland te beheren, systemen voor uitgeverijen om informatie in verschillende formaten te kunnen aanleveren of het bouwen van e-commerce websites.

Metataal

Om te begrijpen wat xml voor een bedrijf kan betekenen is het belangrijk om twee zaken te onderscheiden: de technische redenen om voor xml te kiezen als ontwikkeltool en de oplossingen die kunnen worden gevonden door het gebruik van xml. De technische redenen kunnen nogal ingewikkeld zijn en lijken op het eerste gezicht weinig bij te dragen aan de toegevoegde waarde van een product. xml is namelijk een 'metataal', een taal om een andere taal te maken, zeg maar een vocabulaire waarmee automatiseringsprocessen kunnen worden beschreven. Een kenmerk van xml is, dat het vocabulaire eindeloos kan worden uitgebreid. En dat is nu juist ook de valkuil als er gepraat wordt over software die 'xml kan ondersteunen': de reikwijdte, de extensibility van xml. Je kunt xml gebruiken om in principe elk denkbaar vocabulaire te creëren. Met xml kun je woorden maken voor boeken en voor bestellingen en voor bankrekeningen en voor alles wat relevant is voor een bedrijf. Echter, de kracht en veelzijdigheid van de toepassing van een vocabulaire zit hem niet in xml zelf, maar in de intelligentie van de oplossing. Daarom is het belangrijk om voorzichtig te zijn als een fabrikant probeert een tool te verkopen die 'xml ondersteunt'. Het is een loze belofte als niet uitgelegd wordt wat de voordelen van die xml-ondersteuning zijn, vooral als de kreet 'ondersteunt xml' betekent dat het systeem inderdaad xml kan genereren, maar al de andere taken in een eigen formaat uitvoert.

Kerntechnologie

De kracht van xml is het feit dat de vertaalslag tussen verschillende xml vocabulaires betrekkelijk eenvoudig te maken is en dat xml vocabulaires eenvoudig beschikbaar kunnen worden gemaakt voor verschillende gebruikstoepassingen. Dat is de reden dat xml zich snel ontwikkelt tot de kerntechnologie om webapplicaties te bouwen voor elk soort apparaat, van browser tot en met palm en WAP. Daar is behoefte aan, want de mogelijkheden van apparaten en gegevensformaten veranderen zo snel, dat het steeds moeilijker is om apparaten met elkaar te laten 'praten' als die allemaal hun eigen, oorspronkelijke formaat gebruiken. Als je dan ook nog bedenkt dat een modern bedrijf te maken heeft met allerlei soorten gebruikers en soorten publiek waarmee het wil kunnen communiceren, dan is de complexiteit bijna niet meer te overzien. xml biedt een methode aan om een enkele source te managen voor al deze verschillende apparaten en soorten gebruikers en publiek.

Maar dan is nog steeds de vraag: moet je xml leren? Als je een informatie designer of een internetprogrammeur bent: ja. Laura Walker, Executive Director van de Organization for the Advancement of Structured Information Standards (OASIS) beweert: "xml maakt zakendoen op basis van internet mogelijk. Zonder xml is dat onmogelijk."

Voor beslissers in een organisatie die voor haar inkomsten sterk afhankelijk is van de op internet gebaseerde business-to-business sector, is het niet van belang om xml te leren. Het is alleen belangrijk om bereid te zijn om de nieuwe technologie te omarmen. Als daar te lang mee gewacht wordt is de kans groot dat bestaande technologie op een later moment moet worden omgevormd naar een op xml gebaseerd formaat. Dat betekent dan een gedwongen herontwerp van bestaande systemen: bijvoorbeeld database systemen, autorisatie tools en kantoorautomatisering. xml hoeft in dit geval dus niet geleerd te worden, er kan gebruik worden gemaakt van de kennis van automatiseringsadviseurs of eigen programmeurs.

Bedrijven die nièt sterk afhankelijk zijn van inkomsten uit de op internet gebaseerde business-to-business sector, hoeven voorlopig niets te doen. De kans is groot dat hun software tools bij een van de volgende releases xml zullen ondersteunen.

Samenvattend kan gesteld worden dat het belangrijk is om het hoofd koel te houden in de zich ontketenende xml revolutie. Denk na en ga niet meteen investeren in dure consultants en opleiding. Edd Dumbill, redacteur van xml.com: "Het gaat niet om xml. Het gaat om de producten die gebouwd kunnen worden omdat xml de 'lingua franca' is die de kosten van automatiseringsaanschaffen aanzienlijk zal verlagen."

Jim Gabriel is CEO van Barbadosoft, een bedrijf in oprichting, gespecialiseerd in XML management tools.

1986

Standard Generalized Markup Language (SGML) wordt tot internationale standaard uitgeroepen. Ontwerpers kunnen hun eigen 'tags' en structuur en regels maken. SGML is de voorloper van wat later XML zal worden en wordt vooral gebruikt in omvangrijke documentatieprojecten. Het is zeer gecompliceerd en zo flexibel dat het moeilijk te beheersen is.

1991

HyperText Markup Language (HTML) wordt ontwikkeld, op basis van SGML. HTML definieert de tags en attributen die ondersteund moeten worden door browsers om webpagina's te kunnen weergeven en hyperlinks te kunnen gebruiken.

1996

Jon Bosak van Sun Microsystems formeert de XML Working Group met een aantal SGML experts. HTML is te beperkt voor krachtige internetapplicaties, SGML is te ingewikkeld en moeilijk in het gebruik. W3C (WorldWide Web Consortium) neemt de verantwoording voor de aanbevelingen van de XML Working Group.

1998

De XML aanbevelingen worden bekrachtigd, versie 1 is een feit. XML biedt een bruikbaar alternatief voor SGML en een aanzienlijke verbetering ten opzichte van HTML voor documenten.

2000

XML Schema staat op het punt aanbevolen te worden. XML Schema definieert voor databases wat XML voor documenten definieert.

xml links

www.xml.org ? nieuws-site voor xml ontwikkelaars, beheerd door OASIS
www.xml.com ? nieuws-site voor xml ontwikkelaars, gepubliceerd door O'Reilly Network
www.xmlhack.com ? nieuws-site voor xml ontwikkelaars, onderhouden door particulieren
www.sun.com/xml ? Sun Microsystems' ondersteuning voor xml, downloads etc.
www.ibm.com/developer/xml ? IBM's support voor xml, de 'developerWorks' site
www.w3c.org/xml ? site van het World Wide Web Consortium, hier worden alle specificaties gemaakt